Уладзімір Някляеў - Адкрыццё

1

Збуялі
ў гушчарах часоў
Вякі!
А сойдзе
дзень —
I сэрца жалем поўна...
Хто на зямлі прыдумаў склон такі,
Склон прагі існавання. Склон назоўны.
Найпершы склон.
Імя...
Мясціна...
Год...
Паэзія, душы маёй анкета!
Калі шыбуе сонца на ўзыход,
Не трэба жалю,
Слоў няма пра гэта!
Ёсць шчасце ўпасці тварам у траву.
Падкінуць на далоні яблык росны.
Назоўны склон...
Жыццё.
I склон ускосны
Вясёлую
Не скосіць галаву!
Канца няма.
З балючых ран зямлі,
З жалезных нетраў
Поля даўніх бітваў
Ідзе пачатак — стромы колас жытні.
Назоўны склон.
Асколкі не ўзышлі.

2

Лунай, зялёны грай!.. Ідуць вякі...
Плывуць вачэй асветленыя поўні...
Шпакі павытыкалі дзюб цвікі
У шчыліны пахіленай шпакоўні.

Глядзяць дубы сівыя з-пад рукі
На небасхіл, на лістабой птушыны...
Жывыя зоркі неба — жаўрукі
Спрадвечнай песняй клічуць у вышыні.

Расстацца без жалю зусім, што было.
Вясёлаю памяццю жыць у наступным!
А ўспомніць — дык толькі:
Як неба плыло
У тым азярцы, крышку болыпым ад студні.
У тым азярцы, дзе на беразе бор
Шаптаў таямніча, маўчаў захавана,
Дзе час вызначаўся не позна ці рана,
А бляскам у возеры сонца ці зор.
Дзе я быў пазбаўлены катаргі слоў,
Дзе жыў я прасторна,—
I перад сусветам
Любоў да зямлі, да маленькай планеты,
Была найгалоўнейшай з вечных высноў.

Цемра сціснула акно.
Спаць пара, але не спіцца.
Прыгадалася ў бальніцы
Ноч, мінулая даўно.

Коні фыркалі ў аўсе.
Шоргаў бор. У вузкай рэчцы,
Бы гадзіннік на браслетцы,
Месяц нерушна вісеў.

Доўга-доўга да яго
З-пад нябёс злятала знічка.
Хваляй рэчка-невялічка
Не хіснула берагоў.

Сом-няўловец дзе-нідзе
Сонна плёскаў плаўнікамі...
Гукі гэтыя вякамі
Слухаў месяц на вадзе.

А ў мяне ўсяго адна
Ноч такая выпадала.
Мо маё жыццё да дна
Знічка тая прабівала.

Увесь, нібы пекар,
У белай завейнай муцэ,
Мой снежань, мой лекар,
Ідзе па замерзлай рацэ.
Мой снежань... Мой лекар...
З усіх на свеце багоў
Не ведалі Снежня грэкі,
Бога снягоў.
Мой лекар... Мой снежань...
Ні суму ў мяне, ні болю.
Як белыя вежы,
Застылі бярозы ў полі.
Праз нітачкі срэбра,
Што зблытаны ў стылым галлі,
Здаецца: у неба
Ўзыходзяць снягі ад зямлі.

Дапамагае берагу рака.
Дапамагае бераг кволым вербам,
Ралля — ўзысці, а колас — выспець зерню.

I вышыня — птушынаму крылу.
Марская хваля — плаўніку дэльфіна.

Дапамажы мне хоць напалавіну,
На чвэрць, як ты магла б, дапамажы,—

Мы дапамогай звязаны ў адзінае,—
На бераг Даравання прывядзі мяне,
Каб да Былога берага даплыць!..

Не ведаю, аб чым яшчэ прасіць.

Цэлы тыдзень ён малюе В і О,
То пад сэрцам са стралой,
То пад крыжыкам...
Гавару яму:
— Малы, не сваволь,
Паглядзі,
ляглі снягі
Белым пыжыкам.
Паглядзі,
якія гульні ў лагу,
Як імчацца з гары лыжы з санкамі!
А малы мне ў адказ:
— Не магу,
Не магу, калі яна
З рыжым Санькам...

Жыла баба Дора.
Заўчора, учора
Жыла баба Дора...

А сёння дзед Ясь
Дамавіну збівае.
Старанна збівае,
З сабой размаўляе.

«Мо й час табе, Дора...
Не скажаш, што рана.
Ды вунь памідоры
Яшчэ не сабраны.

Шчэ яблыкі трэсці
I бульбу капаць...»

Габлюшкі на цеслю,
Як ружы, вісяць.

Памерла старая.
Што зробіш: пара...
На момант змірае
Рука цесляра.

Ён цяжка, нягнутка
Сядае пад плот —
Скруціць самакрутку
I выцерці пот.

1

На тым прыпынку трэцяга трамвая,
Дзе вецер узвіваў газет ашмоцце,
Дзе год амаль вісела на слупе
Аб'ява:
«Прадаецца піяніна...»

На тым прыпынку трэцяга трамвая,
Дзе пад калонкай бразгацелі вёдры
I доўга біў вады струмень шыпучы,
Пакуль мяне суседкі разглядалі...

На тым прыпынку трэцяга трамвая,
Дзе астравы азёрныя маўчалі
I возера затойвала дыханне,
Калі рука мая ЯЕ руку кранала...