Уладзімір Някляеў - Цэнтр Еўропы

— Do you speak English?.. — А далей, ну, ніяк, а болей нічога, толькі вар’яцкае размахванне пакункамі, што паліцэйскі павінен быў зразумець, як тэатр.

—Yes, Miss… — на ўсё жыццё прыдурэў, стоячы ў цэн­ тры Лондана, мурын­паліцэйскі і, ашаломлены, нават забыўся выпісаць штраф за стварэнне на скрыжаванні аварыйнай сітуацыі.

Пакуль эпізод гэты да месца ці не да месца тоўкся ў мазгах Вадзіма Альбертавіча, нейкае залатое імгненне было ўпушчанае, і прэзідэнт Фінляндыі палічыла час аудыенцыі з беларускай дэлегацыяй скончаным.

— Перадавайце мае прывітанні Беларусі, — сказала Тар’я Халанэн і пад руку са сваім спадарожнікам па­ крочыла па вуліцы Невысокай гары ў бок рэстаранчыка «Юттутупа», куды ўсё яшчэ цягнула яе па даўняй партыйнай звычцы. За імі на паважнай адлегласці рушыў і інтэлігентны юнак у акулярах, адзіны прэзідэнцкі ахоўнік і адзіны ва ўсёй Фінляндыі незнаёмы чалавек, які за ўвесь час знаходжання тут Вадзіма Альбертавіча з Алегам Мікалаевічам звярнуў на іх хоць нейкую, па­ добную на пільную, увагу. Дзве прэзідэнцкія сяброўкі аказаліся далёка не такімі ветлівымі дамамі, як першая ледзі Фінляндыі. Яны бесперспектыўна адвярнуліся ад прадстаўнікоў дэлегацыі цэментнага завода і лёгка­ думна зашчабяталі пра сваё і па­свойму, таму, канеч­ не, правільна, што не адну з іх удумлівы фінскі народ не абраў прэзідэнтам. Вадзім Альбертавіч, блізкі да стану, у якім была некалі вядучая беларуская актор­ ка на лонданскім скрыжаванні, сіліўся ўспомніць, на якой мове загаварыць яму з Алегам Мікалаевічам, каб паведаміць яму, што ён абсалютны ёлупень. Такія пры­ роджаныя моўныя здольнасці, а такому дурню дасталіся! Са зразумелай нянавісцю да ўсеагульнай сярэдняй са­ вецкай адукацыі і незразумелым сорамам за тое, што толькі што адбылося, Вадзім Альбертавіч глядзеў услед Тар’і Халанэн і Пенцці Араярві — мужчына ж побач з Тар’яй, калі ён не Біл Клінтан, мог быць толькі ім, толькі яе, як хітра прыдумалі гэтыя скандынавы, вольным му­ жам — і панічна ўяўляў, што ж яны, Божухна, зараз пра іх думаюць, што, даруй, Госпадзі, кажуць…

— Тар’я, — мякка сказаў Пенцці, які, як і Тар’я, так­ сама быў юрыстам, хоць і не быў прэзідэнтам, — па­ мойму, ты іх не зразумела… Яны ў нас грошай прасілі, а ты ім агульныя эканамічныя пастулаты стала тлума­ чыць. Даруй, але для гэтага ты не так ужо добра веда­ еш эканоміку.

— Што ж ты ім нічога не даў, калі ўсё правільна зра­ зумеў? — трохі пакрыўдзілася Тар’я, якая прыйшла па­ глядзець на першамайскую дэманстрацыю зусім не па эканамічных, а выключна па палітычных меркаваннях, таму што сацыял­дэмакраты ўпершыню за апошнія гады дамовіліся пра шэсце па святочных вуліцах раз­ ам з камуністамі. Камуністам гэтага адразу ж падало­ ся мала, і яны запатрабавалі сумеснай прысутнасці на дэманстрацыі не толькі іх саміх, але і іхніх лозунгаў. Самая вострая барацьба партый, якія пачалі лаяцца, не паспеўшы пасябравацца, разгарнулася вакол лозун­ га «НЕ — НАТА!», у чым былі, канечне, своеасаблівыя тонкасці, паколькі, з аднаго боку, Фінляндыя ў НАТА не ўступала і ўступаць нібыта не збіраецца, але з дру­ гога боку…

— У мяне няма з сабой ні наяўных, ні крэдытнай карткі, — адказаў Пенцці.

— Шкада, — шчыра засмуцілася Тар’я. — А я сабе на­ думала, што зараз мы ў «Юттутупа» зойдзем. Пагамонім там, народ паслухаем, піва вып’ем… Свята ўсё ж, чаго дома сядзець? Дый негаваркі ты сёння: маўчыш і маўчыш да месца і не да месца… Беларусам вунь ніводнага сло­ ва не сказаў, а такія слаўныя хлопцы — і што яны пра цябе падумаюць? Сугней нейкі…

— Тар’я, — гэтак жа мякка спыніў яе Пенцці, — па­ першае, сапраўды няма грошай. Выбачай, але так сталася, не ў ахоўніка ж цяпер на піва прасіць. Па­другое, дазволь табе нагадаць, што ты здала свой партыйны білет і нале­ жыш зараз усёй Фінляндыі, а не адным сацыял­дэмакратам з камуністамі ў рэстаране «Юттутупа». А, па­трэцяе, калі нават першае можна выправіць, а на другое не звярнуць увагі, дык запэўніваю цябе, што ў «Юттутупа» цяпер яблы­ ку няма дзе ўпасці, і нам давядзецца там, як беларускім ча­ плям у тумане, стаяць на адной назе, ды яшчэ прабівацца пры такой няўстойлівасці да піўной стойкі.

— Так, дарагі, — уздыхнуўшы, вымушаная была згадзіцца Тар’я. — У гэтым, бадай, праўда на тваім баку. Што ж, ва ўсялякім становішчы ёсць свае перавагі і не­ дахопы.

Гэтак нетаропка перагаворваючыся і не спяшаючы­ ся ў хадзе, каб не стамляць ахоўніка, яны ў канчатко­ вай згодзе павярнулі дадому, і ніхто старонні — ні звы­ клыя да прэзідэнтаў, што гуляюць на волі, фіны, ні, тым болей, Вадзім Альбертавіч з Алегам Мікалаевічам не маглі б здагадацца, што сёння Тар’і Халанэн удало­ ся пазбегнуць адразу двух канфліктаў: міжпартыйнага і ўнутрысямейнага. За гэта сапраўды належыла б выпіць хоць бы піва, але што паробіш…