Уладзімір Някляеў - Цэнтр Еўропы

У ложках, акуратна накрытыя вышыванымі коўдрамі, ляжалі лялькі. Гумавыя, у рост чалавека, Брызін бачыў такія ў секс­шопах… Лялька­жанчына ляжала бліжэй да Брызіна, і каля яе ложка вісеў на гнутай вешалцы ха­ лат і стаялі тапкі… Ранкам яна прачнецца і ўзрадуецца, што дачка пра яе паклапацілася… Накіне халат, суне ножкі ў тапачкі, выйдзе ў прыхожую і гукне: «Капіталіна Самсонаўна!.. Ай­яй­яй, ты яшчэ не ў ваннай!.. Пады­ майся, соня мая, пара ў школу збірацца!..»

На тумбачцы пад таршэрам ляжалі два шпрыцы і прэзерватыў.

Брызін выключыў люстру і зачыніў дзверы спальні. Тут не толькі нарката, тут болей…

Асцярожна прамінуўшы прыадчыненыя дзверы ста­ ловай, Брызін рушыў да выхаду, узяўся за замкі, але рукі ў яго дрыжэлі, і ён ніяк не мог адолець гэтыя тры замкі: які з іх у які бок круціць? Адзін замок ляснуў, як стрэліў — і ў прыхожую выйшла Капіталіна.

— Я пазваніла… А вы куды?

— Па цыгаркі… Скончыліся.

— У мяне ёсць што паліць… Вы збегчы хацелі?

— Не… Што сказаў Самсон Самсонавіч?

— Спытаў, адкуль у мяне такія знаёмыя…

— І ўсё?..

— Сказаў, што раніцай будзе мой дзядзька з Прагі, ён таксама Самсон Самсонавіч…

— Ты казала пра гэта! — адштурхнуўся ад дзвярэй Брызін.

— І таксама хірург — і тады будзе відаць…

— Што будзе відаць?..

— Вытрымае ваша дачка яшчэ адну аперацыю, ці не… Высунуўся захмялелы Лёня.

— Крык нейкі чуецца ў інтэлігентнай кампаніі…

— Няма ніякага крыку, — прайшоў у гасцёўню Брызін і сеў на скураную канапу каля балконнага вакна. — Нічога няма… Дайце, што ў вас там запаліць ёсць.

Капіталіна вынесла са сталовай «касяк» — папяросіну з падоўжанай, сцягнутай з муштука і набітай гільзай.

— Гэта расслабіць вас, толькі не супраціўляйцеся самі сабе… Вам адпачыць трэба.

— Я адзін папалю.

— Добра, паліце адзін.

— Капіталіна Самсонаўна, вы цуд!.. — прыпадняўся на цырлы, каб пацалавацца з ёй, Лёня, і на цырлах падаўся за ёй у сталовую. — А ў нас яшчэ і каньяк, і кветкі, і чароўная ноч…

Брызін яму пазайздросціў.

«Дзе кветкі?.. Якія кветкі?.. Ніякія, абы на цырлах, абы прыгожа…»

«Траўку» ён спрабаваў і раней, таму запаліў спакой­ на, нічога не чакаючы… Можа, сапраўды дапаможа трохі расслабіцца.

Кватэра Капіталіны нагадвала яму яшчэ адну, таксама генеральскую, у якую ён патрапіў, калі заляцаўся да бу­ дучай жонкі. Тая прывяла яго ў сям’ю сяброўкі, нібыта на агледзіны. Гаспадар з гаспадыняй амаль не звярнулі на Брызіна ўвагі, бравы генерал, вітаючыся, прадэкламаваў толькі: «Андрэй, не дурэй, не дзяры капоты…» — і дадаў на вуха: «Не жаніся, не будзь дурнем», — затое дачка іх адцягнулася на Брызіне, як хацела. Беласкурая з чорнымі валасамі, адкормленая, пародзістая, яна бокам ляжала на тахце ў кітайскім халаце, і на выгнутым, круглым яе клубе нервавалася рука з даўжэзнымі, на паўпальца, пазногцямі пад крывава­чырвоным лакам. Насмешліва гледзячы на Андрэя, яна папстрыквала сваімі кіпцюрамі і расказвала пра тое, у якое захапленне прыводзяць яе простыя людзі з правінцыі. Аднойчы бацька не змог пас­ лаць за ёй машыну, ёй давялося паехаць у тралейбусе, і калі тралейбус паварочваў каля Вечнага агню на плош­ чы Перамогі, вясковы дзядок страшэнна здзівіўся і амаль крыкнуў сваёй спадарожніцы: «Глянь, старая, агонь на вуліцы гарыць!» «Ну!.. — таксама здзівілася старая. — Мусібыць, дзеці запалілі».

— Як натуральна! Як проста! — пстрыкаючы кіпцюрамі, захаплялася генеральская дачка Аліса. — Правінцыялы ўсё­ткі лепшыя за нас, несапсаваныя гарадской культу­ рай і прагрэсам. А я змагла б жыць у вёсцы, як вы ду­ маеце, малады чалавек?..

У куртатым каверкотавым касцюмчыку Бабруйскай фабрыкі і ў шкарпэтках з дзіркамі на пятах Андрэй сця­ та сядзеў на хісткім пуфіку, піў каву і, стараючыся не засвяціцца пятамі, думаў толькі пра тое, як бы не рас­ трушчыць найтонкі, бязважкі, нібыта з нічога зроблены кубачак. Каву ён піў упершыню ў жыцці, яна зусім яму не падабалася, але Андрэй не асмельваўся адмовіцца, калі Аліса, бачачы, як ён душыцца гэтым горкім пойлам, ад­ тапырвала крывава­чырвоны мезенчык і прапаноўвала:

— Вам яшчэ кавы, малады чалавек? Без цукру?.. Нават на тое, каб, не хочучы, не піць каву, незалежна ад таго, хто ёй частуе, Брызіну спатрэбілася няма­ ла гадоў… І яшчэ болей часу мінула, пакуль ён адной­ чы, гледзячы на парад ветэранаў і на новае, маладое, пыхлівае начальства, якое тэатральна ветэранаў вітала, зусім па­іншаму зразумеў тое, што сказала пра Вечны агонь тая старая ў тым тралейбусе.