Нил Гилевич - Родныя дзеці

У грыбаварні вунь загрузка
Штогод змяншаецца ўдвая.
«Неперспектыўная закуска!» -
Вось так, браткі, скажу вам я.

Мы лёс грыбоў тады рашылі -
І многіх ягад, зёлак, траў, -
Калі магутны плуг машынны
У грунце вены перарваў.

Ці ж будзе лес грыбной кладоўкай,
Калі ў яго аж страх зайсці:
Нідзе - і ў цені нават - долках
Зялёнай плямы не знайсці!

Усохла ўсё і перасохла,
Трашчыць, як порах, пад нагой.
Не дастае карэнне сокаў -
Спажыўнай вільгаці зямной...

Ага! Няспешна, па-старэчы,
Пачаўшы з закусі, з яды,
Усё ж узбіліся нарэшце
На тэму важную дзяды.

Ну што ж, няхай памітынгуюць,
Хай на здароўе пабурчаць,
А мы кампанійку другую
З табой паслухаем, чытач.

Вунь - штось мурлыкаюць інтымна
Сяброўкі даўнішнія дзве.
Ці не аб тым яны, што стыдна
Сказаць услых пры грамадзе?

- Цяпер з нас кожны сам сабою -
У шлюбе больш «не састаім».
Ад жаніхоў - няма адбою!
А ты як - з дзедам са сваім?

- Жыву... Ты ж ведаеш Ямполя:
Не я пры ім, а ён пры мне.
Адной і ўцехі, што ніколі
І словам колкім не кране.

Са мной ён пурхацца не можа:
Я ж кожны дзень пры барышы...
- Дык вельмі добра! Дай вам божа!
А ёсць хто-небудзь... для душы?

- Ну, калі хочаш ты ўжо ведаць -
І для душы таксама... ёсць.
А што? Варочаючы дзеда,
Намарна страціць маладосць?

Каб я была якой нягеглай
Або дурной - ні даць ні ўзяць...
Вось, ад'язджаючы, забегла
Касцюм свой новы паказаць.

Якраз купіла ў нашым ЦУМе.
І знаеш, што ён мне сказаў?
«Ты хараша ў любым касцюме!»
І яшчэ больш за сэрца ўзяў!..

Не, гэта слухаць нецікава!
Здзівіла б болей навіна,
Каб маладуха не ўцякала
Ад дзедугана-гругана.

Мы гэткіх шлюбаў многа знаем:
На кветках жэняцца карчы,
І тым карчам мы спачуваем,
Але не можам памагчы.

Мы нават чулі пра здарэнне,
Калі нямоглы корч адзін
На разагрэтую патэльню
Ад злосці жонку пасадзіў.

А што падняў там за праблему
Перад суседам тамада?
- Мне сын купіў касцюм з крышплену -
Дык братка мой: адна бяда!

Якой мне радасці, што модны?
Прайдуся ў ім туды-сюды -
Дамоў вяртаюся аж мокры,
Як быццам вылезшы з вады!

Што не камечыцца - я знаю,
Ды толькі ён не для мяне:
Пацею, млею і канаю
У гэтым штучным палатне.

А мы пытаемся ў вучоных
І самі ў думках моршчым лоб,
Адкуль усякіх незлічоных
На нас звалілася хвароб?

І дурню ясна, дзе прычыны:
Не трэба хіміяй фарсіць,
А трэба з лёну ды аўчыны
На целе вопратку насіць!..

Катэгарычны дзядзька вельмі.
Ды, як мы ўпэўнімся вось-вось,
Тут сэнс пытання не ў крымплене,
Нашмат шырэйшы сэнс тут ёсць.

- Дык, значыць, ты супроць прагрэсу? -
Спытаў уедліва сусед.
- Э, не! Хоць родам я і з лесу -
Мяне на мушку браць не след!

Я - за прагрэс! І ўвесь мой клопат
У тым, што мы, мясцовы люд,
Не беражом, не цэнім вопыт,
Які ў вяках капіўся тут.

Давай, каб больш было канкрэтна,
Сабе ж пытанне зададзім:
Чаму з табой мы гэтак рэдка
Бліны-грачанікі ядзім?

- Таму, што мала сеем грэчкі.
- Ну, а чаму? - пытанне зноў.
- Ды абыходжуся я, зрэшты,
І без грачанікаў-бліноў!

- Ты абыходзішся - то добра:
Да іншых, значыцца, прывык.
А ў Тамаша, у хлебароба,
Спытаў? Ці ён ўжо не ў лік?

У нас жа грэчка слаўна родзіць!
Мы можам мець яе ў адвал!
Чаму ж не маем? Што нам шкодзіць?
Стандарт і вал. Агульны вал.

Раней мужык, хоць жыў і бедна
І цёмны быў, а ведаў ён:
Да жыта й бульбы адпаведна
Патрэбен грэчачкі загон!

Дык вось прагрэс я мыслю гэтак,
А ты на вус матаць сызволь:
Засеем грэчкаю палетак -
«Дзе боб?», спытаю, «дзе фасоль?»...

Ну, што, чытач? Бадай, даволі
Нам слухаць Лёксу-тамаду, -
Іначай я цябе ніколі
Наўкруг стала не абвяду.

Хадзем са мной далей застоллем.
Вунь - бачыш гэных двух мужчын?
Давай ля іх крыху прыстоім -
Удумна гутараць! Аб чым?

- У нас падобных сем'яў многа,
Дзе ён - мужчына без заган:
Па ўсіх стаццях узяў ад бога -
Іван-царэвіч - як ні глянь!

А жонка - чорт ляпіў, напэўна!
Супроць яго - як ноч і дзень!
Такая, братачка, царэўна -
Хоць ты аброць на морду ўздзень!