Рыгор Барадулін - Маладзік над стэпам

1957

Прыбавілася клопату ў шпакоў —
Абмеркаваць маршрут i ў шлях сабрацца,
I на прасторах скошаных лугоў
Стаяць стагі адзнакай рупнай працы.

Падперазаў фарсісты, дужы дуб
Зялёны пояс хмелю з кутасамі
I ў яр глядзіць, дзе, выпіўшы ваду,
Аер шавеліць вострымі вусамі.

А верабей чырыкае ўвесь час —
Ён задаволен восенскім парадкам.
З бусліхай бусел у апошні раз
У белых майках робяць фіззарадку.

Грукоча малатарня за сялом.
З-за хмар убачыць неба немагчыма.
Жывіцай хвойнай пахне новы дом,
I комін папярхнуўся першым дымам.

Зноў восень гаспадыняю прыйшла
I з новай збажыны — у дзве асьміны
Духмяных караваяў напякла,
А жар павыграбала на рабіны...

1958

Павыспеў лён,
Кранеш рукою ледзьве -
Звініць загон,
Звініць літою меддзю.

Тут жаўрукі,
Што праслаўлялі далі,
Свае званкі,
Напэўна, пагублялі...

А лён збяруць —
Палёў калгасных цуда,—
На ўвесь раён
Грымець вяселлі
будуць.

Зімовы сон
Абудзяць бальшакамі —
Знаёмы звон
Пачуеш пад дугамі...

1957

Традыцый многа павялося.
Між іншых я люблю адну,
Калі — ці то зімой, ці ўвосень
Сусед суседа шчыра просіць
На навіну,
на свежыну.

...Увосень пахнуць караваі,
Гарой—пшанічныя бліны.
З мядовухаю бутлі з краю,
У коптур зелле наліваюць —
У кубел зычаць спарыны.

Зімой агонь палае ярка:
Памінкі правяць кабану.
Страляюць вугалі, агаркі.
Патэльню угінаюць скваркі —
З цыбуляй смажаць свежыну.

Цячэ размова ціхай рэчкай.
Смяецца радасць за сталом.
Забыліся ўсе крыўды, спрэчкі.
Пра перапёлчына гняздзечка
Пяюць. Жадаюць шчасця ў дом.

Хай багацеюць!
Хай жа ў міры
Усе суседзі без нуды
Жывуць, не сварацца задзіры.
Адзін другога просяць шчыра
Няхай на свежыну заўжды!

1957

— Калаўроты! Калаўроты!
Найадменнейшай работы,—
Заклікае гучна дзед,—
— Не знайсці нідзе ім роўных
Робяць з воўны шоўк чароўны.
Падыходзяць паглядзець.

— Экспанат свой гэткі рэдкі
У музей ты здаў бы, дзедка,—
Кінуў нейкі жартаўнік.
Уздыхнула тут бабуля —
Калаўрот яе расчуліў.
A натоўп растаяў, знік.

Толькі хлапчукі наўкола —
Хочацца крутнуць ім кола.
Дзед выкрыквае радзей:
— He знайсці нідзе ім роўных
Робяць з воўны шоўк чароўны
Пакупнік жа не ідзе...

— Налятайце! Калаўроты! —
Налятаць няма ахвоты.
Разыходзіцца базар.
I стаяць, нібы сіроты,
Новенькія калаўроты.
Позна, дзед, прывёз тавар!..

1956

I хвалі лоб азёрны не маршчыняць.
Адклекатаў ягоны весні гнеў.
Адпалыхаў запальчывы ляшчыннік.
Ад холаду алешнік пасінеў.

У ракушак пакручаныя трубы
Іграе вецер з рання да цямна.
Не стала ўжо густой чупрыны ў дуба,
I толькі кучаравая адна

Яшчэ бярозка.
Бы мастак натхнёны
Паставіў пэндзаль,
Думае над тым,
Ці кінуць бор такім, як ёсць,— зялёным,
Ці фарбаваць пад колер залаты?

1958

Сцены, як звон.
З сосен татраўскіх дом.
Рогі аленя, газніца.
Белы Дунаец шуміць за акном...
Рыпнула ціха масніца -—

Да Ільіча за парадай прыйшоў
З сынам гураль барадагы.
Знялі калматыя шапкі з галоў •—
Суляць «дзень добры» у хату.

Прыдзецца ім Ільіча пачакаць —
Зранку падаўся па справе:
Трэба на станцыю, да цягніка —
Пісьмы ў Расію адправіць.

Покуль адсюль на валах на старых
Выедзе пошта арбою,—
Пройдуць гадзіны. А там жа сябр
Пісем чакаюць, як зброі.

Спорнай, таропкай хадою ідзе,
Сцежкі арліныя ўюцца.
Там, у Расіі, займаецца дзень
Зарывам рэвалюцыі...

Экскурсавод!
Ты не крыўдзіся, брат,—
Ты, можа, тут, як памылка якая.
Ленін ca станцыі крочыць назад,
Выйдзем насустрач — спаткаем!

1953

Між абвалаў,
Стромых скалаў
Сцежка пакручастая.
A ў далінах
Па галінах
Дзікіі вецер шастае.