Рыгор Барадулін - Абсяг

Вядома, прэсны ён,
Аднак
Ты сам свой рассмакуй праснак.

Хоць ісціна адна,
Усё ж
Сам ёю думку растрывож!

У вечнасць, бы ў люстэрка чараўнічае,
З надзеяй кожнае жыццё глядзела.
Люстэрка прывідны адбітак нішчыла
І тут жа халадзела
Знелюдзела...

Замоўкне ён,
Замілавання дрозд,
І папярхнецца даўкаю журбою,
Калі ты сам адчуеш
Свой узрост,
Свой даўні. доўг
Перад самім сабою.

І толькі
Клопату вясновы шпак
Ласкава дасць табе
Адчуць да рэшты
Пяшчоты прысмак
І адчаю смак,
Пакуль ты
На вышэйшы сук дзярэшся...

Сабоp уявы, постраху хлявец
Не змеецяць статак жахаў вогнехібых:
Няўжо на дзьмухавец падобны выбух
Зямлю здзьмухне,
Як вецер —
дзьмухавец?

Мяне павядзеш ты у апошні шлях,
Забудзешся ў дзень той самы.
Прыцемкі ў згорбленых хатулях
Цень панясуць у прысады.

Закрые мне вочы, як медзякі,
Каравых бяроз жаўталісце.
Хіба верабей пра мяне:
— Дзе такі? —
Спытаецца, як калісьці.

Я права не маю ў крыўдлівай нудзе
Судзіць цябе дужа строга.
Ты права не маеш спыніцца нідзе —
Такі табе вырак,
дарога.

Палічыш пасля намалот, недарод,
Пад зябліва плошчу, на выпасе статак.
Паслухай спярша, як спявае народ,—
Пазнаеш, чым край ад прадвесня багаты.

Прысмаліла сонца палазню —
Зачарнелі прысмалкі.
Палазня сняжком запала —
Сню
Веснавыя прысмеркі.

Сівярэц вясновы прызнаю
З ледзяшовай прызмаю.
Думку з радаснай пары сную
З прызімку капрызную.

Крыгагрому здрадлівы паром
Завірыцца ямамі.
Сніць ралля
Зігзаметры барон.
Рэчка трызніць ямбамі.

Зварот салодкі да жытла.
Мёд ранішні,
І ён змяркаецца.
І ў джале,
Што перасмыкаецца,
На нейкі міг жыве пчала.

Уладна пахне крапіва
І забыццём, і жалем.
Між іншых траў —
Трава-ўдава,
Яе сярпом не жалі,
Увагай абышла каса,
Рука без рукавіцы.
Раса — сцюдзёная краса
Па звычаю баіцца.
Тут вугалеў
Завейны дым,
Вясна ішла па мінах.

Па ўсім жывым,
Цяпер былым,
Рунее напамінак...

Нічога не разумеючы —
Дзе Афрыка, дзе Еўропа?
Вечны, не іржавеючы,
Грукае лом далакопа.

Навала брала
Спакой калішні.
Вайна гуляла
У трэці лішні.

Каму зацішней
Ад ліхалецця:
Не трэці лішні,
А кожны трэці.

Ад ран смяротных
Гаіў трыпутнік.
Няўмольны, з фронту
Ляцеў трохкутнік.

Цягні трохтонку,
Шафёр-пакутнік.
Вайна, і жонка,
І ён —
трохкутнік.

Няхай плывуць чаўны вясны,
Вязуць у сны сыноў спакой,
Каб не спыталіся сыны:
«Пасля вайны... пасля якой?.

Вогнішча ў лузе даходзіць дымліва,
Золь сарамліва праймае.
Лісцю,
Што верасень пусціць на мліва,
Вольна былося пры маі.

Сыдуцца ў крыўдзе —
У лютай карыдзе,
Зглухнуць вятрыскі ад гаму.
Жалом агорне,
Шчымліва адыдзе
Ціхая восень,
як мама...

Мы — ад агню, як ні кажы,
Сагрэў ён свет упершыню,
Агонь крыві, агонь душы,
І тлену прысак — ад агню.

Мяне жагнала галадуха
У імя айца, святога духа
У дні вайны,
Пасля вайны.
Зіма ад холаду дубела,
Перасявала пыцель белы,
І кпіла казка пра бліны.
Жыццём духоўным жыў бадай,
Адно што не прасіў: «Падай...»

Я зрэдку дыхаў хлебным духам,
А болей духам жыў святым.
І галава хадзіла кругам
Ад голаду.
Ды сэнс не ў тым.

З асноўных ісцін
Саматугам
Адну спасціг:
«Не падаць духам!»
І, чорны,
Родны небу,
Дораг
Надзённы хлеб
У кмене зорак.

Лес над пажарышчам не плача,
Атожылле ідзе ў пагонь.
Зялёным — праз агонь гарачы
Лістом паўторыцца агонь.

З задумным вераснем іду
Па маладой прасецы.
Адна асіна на бяду
Збянтэжана трасецца.

Ці дождж пайшоў
У пяць цапоў
Па верасах старацца?

Высакавольтных правадоў
Напружаная праца
Не ціхне —
Стогнуць правады,
Запрэжаныя часам.