Юрась Нераток - Споведзь струны

Глянуць збоку: работа не танная!
Бездакорнасць пакінуць для кніг.
…Толькі зайздрасць прышчыміць спантанная,
што бяліць суправодзяць другіх.

ШПАЦЫР

Цямнее. Сыра, як у склепе.
Няма надзей, што будзе лепей.
І вецер цягне, бы ў трубе…
Ну што рабiць? – Іду сабе!

Мне лістапад прастудай грозіць,
імжысты дождж схінае позірк.
Дрыготкі, слотны сквер маўчыць…
Ох, як бы ног не замачыць!

А мімаходзь пачую маты
падпітага “электарату”:
“Во, блін, надвор’е! Як жыццё!”

Ідзе прырода ў забыццё…

ЖАБРАЦКАЯ (S)

Не працягвай марна мне далонь, галеча, –
мне ў яе сягоння нечага пакласці.
Сам іду, панура апусціўшы плечы, –
ні паперкі грошай, ні крупінкі шчасця.

Не глядзі з дакорам на мяне, старая, –
я і сам сягоння праклінаю долю.
Толькі я дакемiў, хто нас абірае, –
ты ў сваім жабрацтве бачыш Боску волю.

Немагчыма звесці злыдняў тых, бабуля, –
нават на распяцце могуць ахрысціцца!
Толькі кол з асіны ці са срэбра куля –
ды аховы столькі, што не падступіцца.

Кінь свае спадзевы на мяне, старэча, –
я і сам сягоння бедны і галодны.
Для мяне, па-твойму, гэта недарэчна…
Але што ты зробіш – я паэт народны.

А як будуць грошы – п’яны і вясёлы
я цябе ўзгадаю ды яшчэ ў прыдачу
цыганятак бойкіх, хлопца з куксай голай
і дзядка сівога, што наўмысна плача…

НА ДЗЯДЫ (SC)

Прыйшлі нашчадкі на магілы продкаў.
Усклалі кветкі, лісце падмялі.
Льюць успаміны разам з “Русской водкой”
пра блізкіх, што ў зямлю сышлі з Зямлi.

Успамінаюць цёпла, немаркотна,
дасціпна…
…А ці так было, ці не?
І хтосьці ўжо смяецца бесклапотна,
а хтосьці ўспомнiў клопаты свае.

Час загаiў iх смутак невылечны.
І кожны разумее ў глыбіні,
што сам ён, пэўна, не такі ўжо вечны,
як помнікаў гранітных камяні.

А тыя, хто сышоў, не наракаюць.
Іх душы церпяць: што рабіць? – радня!
І жвавымі вавёркамі чакаюць,
калі заціхне гэта мітусня.

РАКА (S)

Як рака веснавая
крыгаход усчынае,
так душа мая рвецца
са смугі кіпцюроў.
Не шкадуй ты Радзіму,
ёй шкадоба – не дзіва.
Ёй патрэбны трэск пугі,
каб з запечка ўспароў.

Мне душу залівалі
то крынічныя хвалі,
то заводскія сцёкі,
то калгасны смурод…
Не шкадуй ты прыроды,
ты не знойдзеш з ёй згоды.
Не шкадуй ты народа –
дзе ты бачыш народ?

Плынь душы маёй, рэчкі, –
ад пустышкі да свечкі.
Дзе ў бязмежжа ўвальецца?
Дзе вытокі бярэ?
Не шкадуй небараку –
ён забудзе, што плакаў.
Не шкадуй недалугу –
усё роўна памрэ.

НЕКАХАНАЙ

Я з сябе не выходжу,
сам сабе не ўздыхаю
і пагляд не адводжу,
бо цябе не кахаю.

Я не добры, не злосны,
не бяздарны, не ўмелы.
І таму верш мой просты,
што сюжэт зразумелы.

І бывае – смяюся,
а часцей – пазяхаю…
Я цябе не баюся,
бо цябе не кахаю.

ПАЭТ І СНЯЖЫНКА (S)

Паміж зямлёй і небам снег кружыўся,
і вечнай каляінай час ішоў…
Ляцела ўніз пушыстая сняжынка
з мільёнамі сябровак і сяброў.

Збіралася ў хлюпоце на газоне
ў траве між недакуркаў паміраць.
Ды заляцела ў цёплыя далонi –
і ў іх не захацела раставаць.

Захоплены красой і чысцінёю,
Паэт Сняжынцы промні цалаваў,
і зоркай называў яе сваёю,
і разгарацца ёй дапамагаў.

Калі ж імпэт яго пачаў драбніцца –
спякотна стала з Зоркаю зусiм.
Ён упрыгожыў Зоркаю званіцу,
каб шчасце і надзею слала ўсім.

…І з ночы ў ноч, і з году ў год, Паэту
мільгаючы з нябёснай прасціны,
халоднай зоркаю зімой і летам
плыве яго Сняжынка ў вышыні…

ПЕСНЯ АНЁЛА (S)

Ліха сатырам з кустоў забляяла.
Выгук савы раскалоў цішыню.
Змрок абступіў. Неяк холадна стала.
І цыгарэта мігнула агню.

Ды ненадоўга святла іх хапіла!
Свечкай, як німбам, свой твар асвячу,
і развяду свае белыя крылы,
і за аблокі ад вас палячу!

Гне гарызонт залатою дугою
сонечны дыск, што ўсміхнуўся мне зноў.
Мяккім цяплом мае крылы лагодзіць
шчасце без межаў, любоў без краёў…