Юрась Нераток: Фотаальбом

БЕЛАРУСАМ

Пакуль здрабняем на зямным абрусе
мы маналіт мінулага на друз,
не згасне сонейка над Беларуссю!
…Але ці ведае яно пра Беларусь?

Пакуль рунее жытняя палоска,
і пожню сцеражэ саломы стог,
нас не пакіне міласэрнасць Боска!
…Але ці помніць беларусаў Бог?

Пакуль мы даглядаем захад продкаў,
пакуль нашчадкаў досвітак глядзім,
нас не звязе ў нябыт Харона лодка!
…Але ці трэба гэта нам самім?

АД БЕЛАРУСАЎ

Бяззорней – лёс, імклівей – час.
Той б’е ў званы, той джалам круціць.
Чаго вы хочаце ад нас?
Ваду навошта каламуціць?

Навошта нас цягнуць у яр?
Вы хто? Калі ўжо разабрацца –
нашчадкі шляхціцаў, баяр,
ліцвінаў-вояў і казацтва.

А нам што веча, што статут,
што дзіды, што мячы, што шаблі.
Спрадвеку мучымся мы тут,
а зброя наша – плуг ды граблі.

Не трэба вабіць барацьбой,
і спакушаць не трэба раем!
Вы паваюйце між сабой –
мы, як заўжды, перачакаем.

КПЛІВАЕ ПРЫЗНАННЕ

Люблю цябе, народ мой памяркоўны,
за твой працоўны сверб і нораў роўны;
за тое, што ў сабе, як струк гароху,
што цягнеш воз свой ды крадзеш патроху;
за тое, што начальства паважаеш,
на здзекі і насмешкі не зважаеш;
за звычку, што характар твой стварае:
каб хатка між людзей, а хлеўчык з краю;
за простую, як ношка сена, сутнасць,
за тое, што ты супраць тых, хто “супраць”;
за тое, што і ў слова, і ў паперку
ты верыш, як яны ад тых, хто зверху;
за тое, што ты за сябе хітрэйшы –
што ты не беларускі, а тутэйшы.

ТАЛЕРАНТНАМУ

Ты сёння маеш выгляд млосны:
сядзіш пакрыўджаны і злосны
і зразумець не можаш сам,
за што цябе пакрыўдзіў хам.

Ты нарадзіўся не заўчора
і ведаеш: бяда – не гора.
То лепш бы плечы распрастаў
і адхвастаў, каб той не ўстаў.

А не – гімнастыка такая:
сціскай далонь, калі пустая.
За горла ўзяць – не за гужы,
бо ён жа – пан, а ты – мужык.

Таму ты будзеш ногці грызці,
пакуль нарэшце знойдзеш “выйсце”:
у клетку шуснеш, быццам трус.
А як інакш? – ты ж беларус.

ХВАРЭЮ

Пасляпрацоўны цёмны час.
Упёрлася ў тралейбус нас,
лічы, Мамая войска.
Дыхнуўшы ў твар мне тым, што піў,
мужык спытаў, як цвік забіў:
– Я еду ў бок Лагойска?

– У тым напрамку.
– З працы прэш?
І плацяць трохі ўрэшце рэшт?
– А ну іх! Больш чакаем…
– А што ж ясі?
– Ды штосьці ем…
– А ў цэлым як?
– Ну як? Жывем.
А хто памрэ – хаваем.

Відаць, недаспадобы быў
яму нудотны мой матыў,
i ад жыццёвай прозы
зноў збiў мяне знянацку ён
на свой экстравагантны тон:
– А ты чаму цвярозы?

Ён па-блазнерску падміргнуў
і іранічна працягнуў:
– Ну, я з цябе дурэю!
І, як перад сабой самім,
я апраўдаўся перад ім:
– Хварэю я, хварэю…

АСАЦЫЯЦЫІ ПАСЛЯ МIТЫНГУ

Дзяўбуць, што нібы ўсё ідзе на лад.
Ды не заўсёды зроку можна верыць:
усё, што за акном, плыве наперад,
калі састаў кранаецца назад…
...........................
Паказваюць у кадры аднаго,
тлумачаць, што ён дрэнны, адыёзны.
Валтузіць вецер валасы яго.
Ён штось крычыць настойліва, сур’ёзна.

А вось другі раскладвае пасьянс
сваёй калодай – вынік прадказальны:
для аднаго – адваяваны шанс,
а для другога – гармідар вакзальны.

…Даўжэзная калона напрасцяк
ідзе – і ёй праспект здаецца вузкім.
Падтрымкай аднаму лунае сцяг.
Другому ж ганьба – словам беларускiм.

Але для тых, хто дзень у хаце кіс
ці корпаўся на дачы сярод градак,
адзін – неўтаймаваны экстрэміст,
другі – надзея, чэснасць і парадак.