Юрась Нераток - Фотаальбом

І так – і гэтак: быдлам быць ці цяглам,
ашыйнік начапіць, нібыта бант,
ці рохкаць, а як б’юць – вішчаць працягла…
Але магчымы трэці варыянт!

Даруй, народ, што выю, як ваўчыца:
паэт – сляпы прарок, а не гарант.
…Калі прымусіш ты з сабой лічыцца,
магчымым будзе трэці варыянт.

ДЗЕНЬ ПРАЙШОЎ

Дзень прайшоў, як заўжды, у грызні і хлусні:
хтосьці – здатны, а хтосьці – ахвочы.
І змяняе ягоны хаос мітусні
параўнальны спакой цёмнай ночы.

Сонца промні шпурне на палі і дамы –
і аздобіць у фарбы паўсвету.
І насупленасць лютай халоднай зімы
зменіць цёплай усмешкаю лета.

Кампраміснасць дабро знойдзе нават у зле.
Пройдзе рупнасць, і з’явіцца млявасць.
Бесклапотнасць дзяцiнства ў нябыт адашле
абыякава-мудрая сталасць.

Суцяшаем сябе беспадстаўнай маной,
абнадзейлівай і неадступнай:
што бязглуздая жорсткасць эпохі адной
прадугледжвае ўзнёсласць наступнай.

Пэўна быццам бы ўсё, як гарох у стручку!
Ды бянтэжыць душа-верхаглядка…
Ёй здаецца: Сусвет – пругкі мяч з каўчуку,
што сціскае ў руцэ немаўлятка…

БАГІ

Навошта вам бераг другі
і безліч гадоў немаркотных?
А дзесьці сядзяць багі
і слухаюць енкі гаротных.

Ды глушыць іх веку спакон
свой гімн урачыста-хвалебны,
бо ўжо надакучыў ім стогн –
ліслівы, тупы, рабалепны.

“Чаго вам, стварэнні, яшчэ?!
Жыццё ж – немалы падарунак.
А Лета няспынна цячэ –
вы знойдзеце ў ёй паратунак!

Навошта ж душою крывіць –
і тузаць з-за дробязяў Бога?”
…І, каб яшчэ горш не зрабіць,
не робяць наогул нічога…

ШПАЦЫР

Цямнее. Сыра, як у склепе.
Няма надзей, што будзе лепей.
І вецер цягне, бы ў трубе…
Ну што рабiць? – іду сабе!

Мне лістапад прастудай грозіць,
імжысты дождж схінае позірк.
Дрыготкі, слотны сквер маўчыць…
Ох, як бы ног не замачыць!

А мімаходзь пачую маты
падпітага “электарату”:
“Во, блін, пагода! Як жыццё!…”

…Ідзе прырода ў забыццё…

СКАВЫТАННЕ НАЦЫЯНАЛІСТА

Мне кажуць, што сягоння свята,
што гістарычны гэты год…
А я крычу табе зацята:
“Ты памыляешся, народ!”

Былыя ўспомнiўшы грахі,
ты скажаш: “То ж быў час такі…”

Ляскочуць аб двухмоўі словы –
і ты цураешся нібы
сваёй сялянскай хатняй мовы,
што стала сродкам барацьбы.

Якое там двухмоўе, годзе!
Прадаў ты мову, мой народзе…

Ты кажаш: “Лепей разам будзе,
саюзна з братняю сям’ёй…”
У шматнароднай халабудзе
хто, апроч рускіх, родзіч твой?

Ці мо парадку ў інтэрнаце
больш будзе, чым ва ўласнай хаце?

І як жа так, разваж нас, Божа,
што самы люты вораг твой
той, хто чаўпе табе, што можаш

ты жыць сваёю галавой?!

А тых, хто нацкаваў ОМОНцаў,
прымаеш ты за абаронцаў…

Відаць, традыцыя такая:
ты дзелішся спакон вякоў
на тых, хто “панскі розум мае”,
і на “тутэйшых” мужыкоў.

Ты ўзяў удзел у барацьбе –
пазбавіў голасу сябе…

Калі ў сабе ты ўбачыш выйсце
і ачмурэння час міне?
Ці здолееш ты з багны выйсці?
Ці зможаш вольным стаць?… Ці не?

І я пытаю, сцяўшы рот:
“Дык ты народ ці не народ?!”

КАЛАМУЦЬ

Прашамацела шчасце міма…
Шкада, бо змарнаваны час.
І зноў далей усё магчыма.
А што? – пытанне не для нас.

Між хамамі і халуямі
пачуцці згінуць задарма.
Са рва з азызлымі краямі
жадання вылезці няма.

Пакуль прымерваў ты карону,
падкраўся раптам сталы век.
Раман не цягнецца да скону –
недасканалы чалавек.