Юрась Нераток: Фотаальбом

…Хоць стома не пакінула вачэй,
ды развялі два мужыкі бадзягу:
– Што швэндацца, размахваючы сцягам?!
– Яно-то так. Дубінкамi – ямчэй…

Скарочаны маршрут. Усё, шабаш.
І разам выйсці прыйдзецца з салона –
з раскладу выбiўся тралейбус наш,
калі на мітынг крочыла калона…

СВАТАЎСТВО

І з нівай роднаю і з хатаю
(як бы ў пасаг – каб сплавіць з рук)
цябе, задрыпаную, сватае
былы саўгасны палітрук.

І між хвалебнымі прамовамі
на вуха сват табе вярзе:
“Ён хустку купіць табе новую
і з рынку пернік прывязе…”

І сват глядзіць з усмешкай строгаю!
Калі ўсумнішся спакваля –
ён тузане за косы доўгія
ці дасць у рэбры кухталя.

“Ну што ж, як твар – чырвонай цэглаю?
Ну што ж, калі была турма?
Не трэба ўпарціцца, нягеглая! –
і сподняга ў цябе няма!”

Жаніх стаіць і пасміхаецца,
як над халопкаю барон.
І перад сватам выстаўляецца,
якім ёй мужам будзе ён.
Што быць яму заўжды свабоднаму
(і не пярэч, калі кірнуў!),
што ён нядаўна брату зводнаму
прыкладам сківіцу звярнуў,
што гаспадарка – заняпалая,
што дзеці з голаду крычаць…

…Ды і ў самога з ботаў ялавых
анучы брудныя тырчаць…

Так і стаіш, істота, рабская –
ці то ў паўсне, ці ў забыцці…
Відаць, такая доля бабская:
хто возьме – за таго ісці.

ВАЙНА ЦІ МІР

1

“Беларус” узрывае дзірван,
птушкі ў лесе шчабечуць звонка.
А ў вушах – бы крычыць груган –
медыцынскае слова “зялёнка”.

Трэск бяздушны – ва ўсе бакі,
перакрытыя праўды краны.
Але слова “баевікі”
успрымаецца, як “партызаны”.

Скарга праз апантаны свіст:
“Крыўдзяць злыдні малыя большых!”
Кулямётнай чаргой: “Тэрарыст!”
А ідзе на ўспамін “падпольшчык”.

Каб пазбавіцца ад турбот,
негалосна прапісаны лекі.
Ёсць дыягназ: “Бандыцкі народ”,
а дакладней – “недачалавекі”.

Хоць да самай драбніцы цярусь,
атрымаюцца тыя ж “Итоги” –
прад’яўляе мая Беларусь
калькаваны чарцёж аналогій.

2

Адурэў ад унутраных здрад
і душу даручыў аўтамату…
Ты ўварваўся, “старэйшы брат”,
з кулакамі ў чужую хату.

А ў той хаце бандыт сядзіць
і спрабуе абараніцца.
А яго спадзяецца дабіць,
знішчыць хлопец з Чыты – “вызваліцель”.

Ёсць вайна ці няма вайны?
Ды не вернеш ужо нічога
тым, чые палеглі сыны
за ганебную перамогу.

У ЦАРКВЕ

Скіну стому і развею нуду –
нехрышчоны, да царквы забрыду.
Разбазару грошай стос на хаду –
у працягнутыя рукі ўкладу.

У царкоўнай крамцы свечку куплю,
запальнічкаю яе падпалю,
папалам з грахом грахі замалю…

Не вяртайся, Божы Сын, на Зямлю.
Акунуся, бы сякера ў ваду,
у малітваў і крыжоў чараду,
і засмяглую душу наталю…

Не вяртайся, Божы Сын, на Зямлю!
Тут усё – як і прадбачыў прарок.
Правяць баль тут чыстаган і курок,
тут заўжды наверсе той ліхадзей,
які здолеў падмануць больш людзей.

У пашане той, хто можа забіць…
І нічога з гэтым нельга зрабіць!
Немагчыма душы іх скалануць…
Не вяртайся, Божы Сын, – зноў распнуць.

ЦЕМРА

Водбліск неба разбіў,
і наслала ўздагон
вераб’іная ноч сваю хеўру.
…Адляцеў, як не быў,
растрывожаны сон…
І наткнуліся вочы на цемру.

Дождж не хлышча ракой,
не скуголіць гайня,
не шабашыць нячыстая сіла –
толькі змрок і спакой,
цемра і цішыня…
Што ж за трасца мяне разбудзіла?

І не помню, што сніў.
Ці жывы, ці памёр?
Без дыхання і пульсу ляжу я…
Хто ўвесь свет зачарніў,
хто той злосны грымёр,
што маю недалужнасць віжуе?