Сяргей Грахоўскі - Табе зайздросціць сонца

I кожны быў братам,
I кожны быў другам
Ля сцен Ленінграда,
У пекле над Бугам.

Куды б ні вяла нас крутая дарога,
За намі заўсёды ідзе перамога —
У льды Антарктыды, у неба прасторы,
Дзе новыя ўсходзяць савецкія зоры.

1957 г.

ПАЧАТАК ДАРОГІ

Я ў кажушку, што колісь маці
У спадчыну пакінуў дзед,
Апошні раз прайшоў па хаце
I выйшаў першы раз у свет.

Мне маці ў торбачку паклала
Ручнік, кашулю з палатна,
Скрылёк пазычанага сала
I жменьку цёплага пшана.

I павучала, як умела:
— Глядзі ж, сыночак, не зблудзі,
Калі спытаць прыйдзецца, смела
У вочы кожнаму глядзі.

I не лянуйся, не ад працы
Твой бацька жыў кароткі век.
Пачнеш вучыцца i старацца,
Глядзіш — i выйдзе чалавек.

Тут рукі матчыны худыя,
Што учарнелі ад зямлі,
Здаецца, ўпершыню за шьш
Мяне так моцна абнялі.

Так пачыналася дарога
У новы дзень, у новы свет,
Хоць я тады зусім нічога
Яшчэ не ўмеў рабіць як след.

Майго умельства i навукі
Адным пасведчаннем былі
З вясны парэпаныя рукі
I на далонях мазалі.

Былі маёй пуцёйкай мары
Пра тысячы работ i спраў.
I на паўстанку Камунары
Я ўпершыню заначаваў.

I не пытаючы парады,
Ісці далей ці можа не,
Прасіў хлапцоў, каб у брыгаду
Уключылі зранку i мяне.

Мы секлі лес, часалі шпалы,
Калолі тоўстыя камлі,
I к дваццаці гадам нямала
Ужо зрабілі на зямлі.

I грузчыкам, i лесарубам,
I грабаром быў кожны з нас.
Ад смагі трэскаліся губы,
I сівер твары сек не раз.

Так пачыналася дарога
У новы дзень, у новы свет.
Я не цураўся анічога,
Каб на зямлі пакінуць след,

Каб шпалы сто гадоў звінелі
I словы, што ў радкі ляглі,
Ca мною разам не старэлі,
А каб мяне перажылі.

1959 г.

РАВЕСНІЦА

Ужо не лета i яшчэ не восень,
A павуцінне ў кропельках расы
Плыве, трымціць i туга заплялося
Табе у залатыя валасы.

Яшчэ цвіце i дзяцельнік i мята,
А плечы зводзіць першым халадком.
Ты помніш, як калісьці у трыццатым
Хадзілі мы з табою у райком?

З далёкай камсамольскае ячэйкі
Паслалі нас даведацца сябры,
Калі i як i на якія рэйкі
Перавядуць сялянскія двары.

А нашы сходы, першыя лікбезы,
Пытанняў i адказаў вечары,
Калі на нас дзесяткамі абрэзаў
Кулацкія глядзелі хутары.

I па сяле хадзілі пагалоскі,
Што мы нібыта дзеці сатаны.
Тады яшчэ не вельмі дружна вёскі
Ішлі на свята першай баразны.

Мы самі уставалі да світання,
Аралі межы, кулакам на зло,
Збіралі сходы, толькі пра каханне
Пагаварыць нам часу не было...

Ты ганарышся сталымі сынамі,
Ты замуж аддаеш сваіх дачок,
Але i сёння побач з ардэнамі
Ляжыць маленькі кімаўскі значок.

1958 г.

СЛЯДЫ

Памяці Н. А. Войтка.

Месячная ноч, нібы тады,
Як пасля нядоўгае разлукі
Беглі аж да самае вады
Мы з табой, пабраўшыся за рукі.

Ты пытала: «Ну, нашто, зачым
Гэтыя таемныя сустрэчы?»
Але зноў да берагу Пцічы
Мы з табой хадзілі кожны вечар.

Ты, нібы шукаючы гусей,
Берагам ішла ка мне з усмешкай,
I на дымнай чэрвеньскай расе
Засталіся толькі нашы сцежкі...

...Месячныя ночы на Пцічы
Пахнуць мёдам i мурожным сенам,
Але, даўняй сцежкай ідучы,
Я цябе ніколі не сустрэну,

Не пабачу шалік на вярбё,
Але ты — заўжды перад вачыма
Хоць i пэўна знаю, што табе
Не прыйсці ніколі з Асвенціма.

Пад вярбой ля самае вады
Двое незнаёмых абняліся,
Дзе твае маленькія сляды
На пяску вільготным засталіся.

1958 г.

БАБІНА ЛЕТА

Ты часта казала, што песенька спета, —
Вясна мінавала, а бабіна лета
Цябе замятае сухімі лістамі,
Што болей ніхто не трывожыць лістамі,
Ніхто не чакае цябе на спатканне,
Ніхто на цябе, як калісьці, не гляне.

A колісь глядзелі, a колісь чакалі,
Спачатку ля школы, пасля на вакзале.
Ты ночы не спала, лічыла мінуты,
Калі ён прыедзе дамоў з інстытута.
Да рання сядзелі у скверы, ля клуба,
I доўга смылелі гарачыя губы.