Віктар Швед - Выбраныя вершы

Аж блякне нябёс сінява,
Што ціша навокал такая:
Ціхутка, ціхутка трава
На скошаным лузе ўмірае.

Калі ўсё жыццё перамолата,
Калі ўсе хвіліны растрачаны
Ты часу не купіш за золата,
Не атрымаеш у спадчыну.

Жыццё на зямлі ў нас адзінае,
Жыць трэба разумна, напружана.
Увогуле, кожнай хвілінаю
Больш даражыць, чым жамчужынай.

Калі ж у наш гасцінны дом
Нам госця прывядуць багі —
Ён любы нам, як весні гром, —
І залаты, і дарагі.

Як толькі пару дзён міне,
Не залатых, папраўдзе, дзён, —
Наш госць паменшае ў цане,
Раптоўна срэбрам стане ён.

А запаволіць бег свой час —
З трывогай лічым мы дзянькі:
Калі ж пакіне, ўрэшце, нас
Госць, як жалеза, нам цяжкі?

У хатах з бярвенняў
Лясных, смаляных
Жылі пакаленні
Ў стагоддзях былых.

А ў век наш дваццаты
Спяшаемся мы
З драўлянае хаты —
У гмахі-дамы.

І птушка з балкона
Глядзіць, як на здзек:
У клетцы з бетону
Жыве чалавек.

Мне птушка помніцца на плоце,
Што мела жоўценькі жывоцік.
А я, гарэзлівы хлапчына,
У тую птушку кіем кінуў.

Я думаў: толькі напужаю —
Яна ж упала, нежывая...
І доўга мёртвую ўжо птушку
Я на сваёй далоні гушкаў,

Нябогу лашчыў я рукою
І паліваў яе вадою...
На жаль, усе мае турботы
Не ажывілі птушкі з плоту.

Прыемна мне, што ў родным асяроддзі
Пасля гадоў я апынуўся зноў,
На скрыжаванні двух тысячагоддзяў,
На скрыжаванні дваццаці вякоў.

І хоць мяне запаланіў зноў горад,
Аднак жа гэта — родны Беласток.
Адтуль рукой падаць у вёску Мора,
Што, як агеньчык, свеціць мне здалёк.

Знаходжуся я ў вёсцы частым госцем,
Раней бываў з нагоды нейкіх свят.
Бацькі ўжо спяць сном вечным на пагосце,
Свой дажываюць век сястра і брат.

А іх даўно дарослыя ўжо дзеці,
Пасля сканчэння усялякіх школ,
Лятаюць птушкамі па свеце,
Як моладзь з іншых беларускіх сёл.

На двух тысячагоддзяў скрыжаванні,
На скрыжаванні дваццаці вякоў,
З найлепшым і сардэчным пажаданнем
Звяртаюся да родных землякоў.

Ужо мне семдзесят мінула,
Табе, дачышка, толькі восем.
У твар табе вясна зірнула,
А у мяне ўжо толькі восень.

Я перажыў, дачушка, многа,
Узлётаў шмат было, упадкаў.
Я — пры канцы жыцця дарогі,
Ты — толькі у яе пачатку.

Перад табою шлях навукі,
Даволі доўгі і складаны.
Патрэбны розум твой і рукі,
І вытрыманасць, і адданасць.

У творчым будзь заўсёды ўздыме
І здабывай упарта веды.
Жыві ў карысць сваёй радзіме,
На радасць свайму бацьку Шведу.

Нам часам робяць юбілеі
І лічаць нашыя гады,
А юбіляр жыве надзеяй,
Што ўсё яшчэ ён малады.

Што ў творчым ён яшчэ гарэнні,
Што ў сэрцы весні неспакой,
Як дрэва, запусціў карэнне
І лісце апрануў вясной.

Што не вядзе яшчэ падлікаў
Здзяйсненняў пройдзеных гадоў,
І хто б куды яго ні клікаў,
Ідзе, пакуль не стыне кроў.

Хоць лічаць нам у юбілеі
Гады, што мчаць у небыццё,
Мы не старэем, мы сталеем,
І ўдасканальваем жыццё.

Калі жыцця сумую шлях
У сваю восень, на змярканні,
На яве мару я і ў снах,
Каб споўніліся пажаданні.

Каб я, сівенькі галубок,
Пісаць не адвучыўся вершаў
І каб паставіў яшчэ крок
У век наступны — дваццаць першы.

Каб надыходзячы той век
Шчаслівы быў і быў спакойны,
Каб больш ніколі чалавек
Не знаў галечы, гвалту, войнаў.

Каб сцвердзіў ён, што Віктар Швед
На гэтым свеце жыў нядарам:
Людзям пакінуў сціплы след
У сваіх вершах з сэрца жарам.

Ад шумлівай маёй Белавежы,
Ад хаціны сасновай бацькоў
Шмат прайшоў у жыцці сваім сцежак,
І гатовы ў дарогу ізноў.

На складаных людскіх каляінах
Я шукаў цеплыні, дабраты,
І знайшоў іх у родных мясцінах,
І таму гэты кут мне святы.

А калі мае стомяцца ногі,
Я згару ад жыццёвых трывог,
Хай апошняя сцежка-дарога
Прывядзе на бацькоўскі парог.