Віктар Швед - Выбраныя вершы

У лесе, нібы ў грамадзе людской,
Не толькі бурамоліць скрозь вятрыска.
Шмат дрэваў акалечаных вайной,
Яны стаяць вакол, як абеліскі.

У лесе, нібы ў грамадзе людской,
Народзяцца, растуць, пасля канаюць.
Магчыма, толькі з розніцай адной —
Тут, стоячы, заўсёды паміраюць.

Іду далінаю між гор,
Праз маляўнічы лес густы.
Пад ногі сцеле мне віхор
Агніста-жоўтыя лісты.

І цешыць вока прыгажосць,
І незвычайны каларыт.
Ды вось і суму першы госць —
Лісты збіраюцца ў нябыт.

У тоўстай засені снягоў
Задрэмлюць дрэвы да вясны.
І будуць безупынна зноў
Сніць аб лістоце новай сны.

Шкада, шкада мне вас, лісты.
Збярог бы вас, каб толькі мог...
Не сыпцеся, як дождж густы,
Не трэба лашчыцца да ног.

У лясных дрымучых нетрах
Столькі ўцехі і красы!
Зранку чыстае паветра
Поўняць птушак галасы.

Паміж меднастволых соснаў
Разаслаўся дываном
Каляровы свет дзівосны,
З рознай ягадай, грыбом.

Тут каханая жанчына
У кустах брыдзе густых
І збірае мне маліны,
Жмені поўняцца штоміг.

Быццам сэрца на далоні,
Мне нясе барвовы дар.
Я наблізіўся сягоння
Да здзяйснення лепшых мар!

З палёгкаю ў лясныя нетры
Мы едзем з душных гарадоў
Да яшчэ чыстага паветра,
Што з пахам ягад і грыбоў.

Ды гэты ж лес сячэм на дровы,
Паперу, мэблю і дамы.
А потым пра лясоў ахову
Друкуем тоўстыя тамы.

Лес, пішам, — нашае багацце,
Святыня наша, прыгажосць,
Ды неразумна лес той трацім,
Сячэм, нібы сабе на злосць.

Нат і ў апошнюю хвіліну,
На грані вечнага ўжо сну,
Ссякаюць нам на дамавіну
Найпрыгажэйшую сасну.

У баі бязлітасным граната
Пяд бярозай раніла салдата.
Кроў яго, што пульсавала ў вене,
Увабрала спакваля карэнне.

А з галін параненай бярозы
Пацяклі на твар салдата слёзы.
Наталілі нечакана смагу
З ціхаю надзеяй за адвагу.

Жыццё мяняецца няспынна,
Не верыць прыказцы народ.
На клуні, у гняздзе бусліным
Паставілі громаадвод.

І правялі балот асушку,
Як быццам бы буслам на здзек.
З бусламі жабы-весялушкі
Свой аджылі кароткі век.

Стаяць буслы ў нямой журбоце,
Цяжкія змены ў іх жыцці:
Хоць вешайся на громадроце
Ці ў вырай назусім ляці.

Ля Геванту жыву я,
Ля Геванта зімую,
І ён мяне заўсёды так палоніць.
І мне здаецца, быццам
Спіць невядомы рыцар
На неба затуманенага фоне.
Штодзень брыду няспынна
Я Белага далінай,
Спыняю крок ля самага падножжа.
Ці на ўхваход ёсць шанцы?
Зіма лядовы панцыр
Накінула на рыцара-вяльможу.
Аднак ізноў вясною,
На рыцара без зброі
Накінуцца нахабныя турысты.
Патопчуць беспардонна,
І ён, безабаронны,
Пад крыжам шэптам скажа:
Jezu Chryste.

Мяне на Гданьскае ўзбярэжжа
Міхась, мой верны друг, прывёз.
Пляж задрамаў пад снегам свежым,
На ім іскрыцца ўжо мароз.

Няма на моры зыбкай хвалі,
Як люстра вадзяны прасцяг.
Маячыць цьмяна судна ў далі,
Што выплывае ў водны шлях.

А лебедзі, як снег той белы,
Агромністаю чарадой
Стаяць маўкліва, анямела,
Над мора зімняга вадой.

Спакойныя яны надзіва
І не ўзрушаюцца нічым,
Чакаюць на сваю спажыву,
Што людзі прынясуць мо ім.

Ныраюць лебедзі за нечым,
Сцякае з іх вады струмень,
І не баяцца халадэчы,
Нібыта ззяе летні дзень.

Настрой тут радасна-прыўзняты,
Хоць я хвілінны толькі госць.
Не маем фотаапарата
Увекавечыць прыгажосць.

Выплыў з вадзяной прасторы
Жоўты месяц залацісты.
Выкупаўся ў цёплым моры,
Вось і стаў крыштальна чысты.

І завіснуў у паветры
Быццам лямпа Аладзіна.
Заглядае ў мора, светлы,
І цікаўны, як жанчына.

Заблішчэлі зор каралі,
Астывае пляж да ранку,
І ціхутка мора хвалі
Зашумелі калыханку.

Засынае ўсё навокал
У начной марской старонцы.
Толькі месяц адзінокі
Выглядае ў небе сонца.