Віктар Швед - Выбраныя вершы

Малаткі на бабках,
Як буслы клякочуць,
І плыве па вёсцы
Звон сталёвых кос.
І з расой выходзяць
На сыходзе ночы
На лугі сяляне —
Будзе сенакос!
У руках жылістых
Засвісталі косы,
Вострыя, як брытвы,
Голяць твар лугоў.
Лёг дыван квяцісты
Роўненька ў пракосах;
Млеюць, млеюць травы
Па слядах касцоў.
Выпесціла сонца
Безліч сцяблін кволых
І сухое сена
Пахне быццам мёд.
Едзе на калёсах
Лепшы скарб жывёлы.
Водар паху ў клуні
Будзе цэлы год.

Пражыла мама век свой у Моры,
Ды марскіх не ўбачыла хваль.
Пражыла ўсё жыццё мама ў горы,
Гор не ўбачыла мама, на жаль.

Дарагая і крэўная вёска
І хаціны, што збіліся ў рад,
А за імі лугі і палоскі —
Гэта мамін увесь кругагляд.

А калі я матулю наведаў
І на выезд даў нейкі намёк,
Адказала: — Куды я паеду?
Лепей сам ты паездзі, сынок.

Сёння я ўжо вандрую няспынна,
Імкнучыся пазнаць гэты свет.
І выконваю, нібы павіннасць,
Я матулі сваёй запавет.

Калі б мне нехта ў маладосці
Сказаў, што я, вясковы хлопец,
У вёсцы буду толькі госцем,
Што буду ездзіць па Еўропе,

Што ў горадзе я апынуся,
Пакіну вёску, мабыць, першы,
Што землякам я, беларусам,
Чытаць усюды буду вершы,

Што буду мець дыпломы вузаў,
І працу слаўную ў краіне,
Што мне мая ўлюбёнка муза
Ужо не здрадзіць, як жанчына,

Што будзе жыць яна са мною
У стольным горадзе ў кватэры —
І сам, прызнацца, у такое
Раней ніколі б не паверыў.

Калі я пасвіў ля чыгункі
Кароў маленькім хлапчуком,
Дык не было мне паратунку:
Пад’ехаць марыў цягніком.

І мара гэтая збылася:
Жыць нельга ўжо без цягнікоў.
Аб’ехаць змог у хуткім часе
Шмат і краін, і гарадоў.

Па моры плаваў я „Баторым”,
Вазіў мяне балтыйскі флот.
Мяне ў паднебную прастору
Не раз выносіў самалёт.

Яшчэ жыву я марай гэтай:
Пасля маіх зямных дарог,
Каб хоць адзін разок з ракеты
Зірнуць на шар зямны я мог.

Штодзень я раніцай па звычцы
Бягу на станцыю метро.
Як паласос тут электрычка:
Усіх усмоктвае ў нутро.

І з-пад зямлі няспынна потым
Плыве людскі жывы паток,
Усе спяшаюць на работу,
Ва ўсіх нервовы спешны крок.

Работа скончыцца — няспынна
Людскі паток плыве ізноў
Да прадуктовых магазінаў,
Адтуль з пакупкамі — дамоў.

І так наўкола, так штодзённа,
Так безупынна з года ў год
Плыве ракою шматмільённай
Масквы працоўнае народ.

Стаіць у Бургасе Міцкевіч,
Ля шумнай паркавай алеі.
Шумяць над ім заўсёды дрэвы,
Праходзяць розныя падзеі.

Тут жыў калісьці, поўны болю,
Аб вызваленні Польшчы марыў,
Жадаў, каб атрымалі волю
І жыхары яго — балгары.

Паэт у памяці народаў
Жыве, натхнёны і вялікі.
Пра гэта сведчаць тут заўсёды
Бела-чырвоныя гваздзікі.

Венгерскае мора —
Слаўны Балатон.
Адпачынак дорыць
Тут турыстам ён.

Паўднёвае сонца
Песціць цеплынёй,
Бронзавіць бясконца
Целы над вадой.

Што дапамагае
Зразумець мадз’яр?
Дабрыня, якая
Асвятляе твар.

І таму турыстаў
З чатырох старон
Сонечны і чысты
Вабіць Балатон.

У сонечнай сталіцы свайго краю
Стаіш ты, як жывы сярод жывых.
І, быццам бы з жывым, я размаўляю
З табою, геній, сейбіт мар людскіх.

У задуменні ты стаіш і чуеш,
Як новае жыццё бурліць кругом,
Як пад табою сіні Днепр бушуе,
Як твае песні льюцца над Дняпром.

Спакойны будзь, праходзяць хай стагоддзі,
Не выстудзяць яны змаганняў жар.
Як у сваім, так і ў маім народзе
Жывым ты застанешся, наш кабзар!