Віктар Швед - Выбраныя вершы

І семачкі мы ўсю дарогу
З Алесем лузалі, лузалі...
А ў сэрцы ўзнікала трывога,
Яно напаўнялася жалем,

Што, можа, апошні разочак
Матулю жывую я ўбачыў.
Слязьмі затуманіла вочы,
Не мог устрымацца ад плачу.

А сёння, як еду я ў Мора,
Крадком наплывуць успаміны:
Як мама, мне семачкі дорыць
Сястра мая мілая, Ніна.

У сне сваю матулю бачыў:
Яшчэ ў старое хаты сценах,
Малы я, у гадах дзіцячых,
Сядзеў у мамы на каленах;

Яна расказвала мне казкі,
І песні ціхенька спявала,
Сваёю дабратой і ласкай
Мяне, як сонцам напаўняла.

Няўлоўныя вы, сну хвіліны!
Няма, няма матулі ў Моры!
У снах маіх галубіць сына,
У снах маіх дзяцінства дорыць.

За заплаканыя вочы,
За недаспаныя ночы,
За расказаныя казкі,
За дабрату і ласку.
За матчыну пяшчоту,
За вечную турботу.
За цёплыя словы,
За любоў да мовы,
За роднасць з палямі —
Дзякую Табе,
Мая Мама.

Жыве заўсёды ва ўспаміне,
І памяць гэтага не траціць,
Пасажная матулі скрыня,
А ў ёй дзявочае багацце.

Тут сапраўды ўсё для матулі,
Усё, што да жыцця ёй трэба:
Шмат блузак, саяноў, кашуляў,
З ільну, што рос на роднай глебе.

І ручнікі, што вышывала,
І хусткі, абрусы — без ліку,
І нават тыя, што прыдбала
На шлюб уласны, чаравікі.

Хоць маладою стала жонкай,
Падумала ўжо і аб смерці.
Была нат да труны іконка,
У надта ўжо старым канверце.

І нават падарункі дзецям...
Было да часу прыхавана
Усё, што толькі ёсць у свеце
У скрыні той зачараванай.

Калі спачыла ў дамавіне
Жыццём знясіленая маці,
Замкнулася навечна скрыня,
І болей не стаіць у хаце.

І мноства, мноства мар дзіцячых
Пайшло ў нябыт з чароўнай скрыняй.
Але жыве ўспамін гарачы,
Які ніколі не астыне.

Калісьці ў жорнах самавітых —
Здабытку мудрай даўніны,
Малола маці зерне жыта
На хлеб духмяны, аржаны.

Муку матуля расчыняла
На квасе хлебным у дзяжы.
Мясіла, ручніком вязала:
„Ты, хлеб, з дзяжы не пабяжы”.

І выпесціўшы бохан кожны,
Паклаўшы на лапчасты хрэн,
Іх на лапаце асцярожна
Стаўляла ў печку на чарэн.

Пасля са скваркай, ці капустай,
Ці з соллю, як была бяда,
Давала ў рукі хлеба лусту...
Вось дзе, скажу, была яда!

Кіруеш аслабелы зрок
Туды, дзе мае праз хвіліну
Цягнік праходзіць: мо здалёк
Ён прывязе нарэшце сына.

А ён і сапраўды прывёз!
З усмешкай сын дадому крочыць,
А ты стрымаць не можаш слёз,
Твае ад шчасця плачуць вочы.

Але на жаль, твой сын ізноў
Пакіне дом. Засвішча вецер...
На развітанне замест слоў
Ты плачаш зноў, як пры сустрэчы.

О, колькі ў сэрцы пачуцця!
З прычыны радасці ці гора,
Слёз з першых дзён свайго жыцця
Матуля выплакала мора.

Колькі ж у роднай хаце
Сустракаў я прыгод!
Дрэмле, седзячы, маці
Пасля бясконцых турбот.

— Мама, будзе няшчасце,
Сон адольвае вас.
З лаўкі можаце ўпасці —
Лепш прылегчы на час.

А сягоння я зноўку
Задрамаў за сталом...
Што ж, пачну трэніроўку
Прад маім вечным сном.

Кволае дрэўца лясное бярозкі
Калісьці прынёс шустры хлопец у вёску.
Сталася дрэўца бярозай ля тына,
А з шустрага хлопца — дарослы мужчына.
Гадоў прамінуў ужо сёмы дзесятак.
Бяроза красуецца кронай багатай —
З мужчыны зрабіўся слабенькі старэча.
Драмаў ля дрэва, згорбіўшы плечы.
Пад стройнай бярозай месца пустое —
Не стала старэчы з сівой барадою.
Сумуе па ім прыгажуня-бяроза,
Плывуць па лісточках расіначкі-слёзы.

Пакуль пульсуе ў жылах кроў
І цепліцца яшчэ жыццё,
Мне не забыць маіх Бацькоў
І сэрца іх апошняе біццё.

Я берагу да іх любоў,
Сваё святое пачуццё.
Мне не забыць маіх бацькоў
І сэрцаў іх апошняе біццё.

Хоць не сустрэну іх ізноў —
Мне іх не верне небыццё.
Мне не забыць маіх Бацькоў
І сэрцаў іх апошняе біццё.

І ў час трывожных, сумных сноў
Заплачу горка, як дзіцё,
Пачуўшы зноў маіх Бацькоў
Сэрцаў апошняе біццё.