Рыгор Крушына - Вячорная лiрыка

А мне, каб алешыны,
Ці вербы над рэчкаю, —
Я быў-бы усьцешаны
I песьняй, і спрэчкаю.

Мне сьніцца далёкае,
Той сьвет не раструшчаны:
Падпаскам галёкае
Юнацтва зь мінуўшчыны.

Навіта. Накручана.
Узьлёты вышынныя...
Хачу я на Случчыне
Прачнуцца крушынаю,

Каб ягады горкія
Дасьпелі да соладзі,
Каб высыпаў зоркі я
Ў дасьветчаньне моладзі.

* * *

У шаўку карункавай кашулі
Ты ляжыш, як першы пульхны сьнег...
За сьцяной суседзі ўсе паснулі,
Толькі сон да любай ня прыбег.

Ты, мая гарачая сьняжынка,
Палка паліш. Я растаў. Глядзі:
Гэта гнецца колас на дажынках
I сярпом здаецца маладзік.

Ці ня бурай кінутае зерне
Зарунела познаю вясной?..
Хто мяне да сонца зноў паверне
I ўсьміхнецца роднай стараной?

Хто мяне пяшчотаю напоіць?
Ці пытацца? Я ў тваім цяпле.
Пакланюся лёсу нізка ў пояс.
Дбае лёс. I ты мая! Але!

Ты, мая гарачая сьняжынка,
Белым болем, шчасьцем апякла.
У багаты сьвет вядзе сьцяжынка,
Хоць няма ні хаты, ні кала.

* * *

Завітаў да цябе я зарніцаю,
Ціхім гоманам роднага краю.
У пакоі над кніжнай паліцаю
Твой унутраны сьвет раскрываю.

Раптам з кнігі разгорнутай выпала
Фотакартка: ты ў ролі русалкі...
I тваё хараство мне рассыпала
У душы веснавыя фіялкі.

Ах, якое магічнае лібіла!
А я мог любавацца так мала.
Тую картку ты з рук маіх выбіла
I, схапіўшы, пасьпешна схавала.

Як струна затрымцела, тугая ўся.
I няёмка. Зьбянтэжанасьць бачу.
Прыкра мне, а я ўсё-ж усьміхаюся,
Заклінаю пустую няўдачу:

Выйдзі ўвечары белай князёўнаю,
Раскідай чараўнічыя сеці.
I забаву нясі безназоўную, —
Мы з табою дарослыя дзеці.

* * *

Залатая мая,
Непаўторная ў сьвеце!

Па вачох тваіх бачу —
Ты хочаш,
Каб цябе я сагрэў
Тым агнём,
Што жыве ў маладосьці.

Так, я ўсё разумею...
Вецер позна
Забраўся ў твой сад
I кранае лістоту,
I цьвеліць пялёсткі
Засмаглай вяргіні.

Я — твой вецер гаючы!
Вусны зь вечнай вясны
I няскончанай песьні
У пякельнай зьнямозе
Цішком прамаўляюць:

Лі на сэрца маё
Прамяністае шчасьце.

* * *

Будзённасьць дробязная, шэрая
Расьце стракатаю ў фантазіі:
Ляжыць прыцішанай пантэраю
Прырода Афрыкі і Азіі.

Араб хавае ўсьмешку добрую
Ў мае радкі нарыфмаваныя.
Факір схіляецца над кобраю,
Вярблюдаў бачу караваны я.

I за пакорнымі вярблюдамі
Іду, спакутваны пустыняю.
Скажэце мне, якімі цудамі
Знайду ў пяску валошку сінюю?

Сьвет уяўленьняў мной ня звужаны.
За ворным полем, за разорамі
Бяруць прастору багны-лужыны,
Мой край глядзіць вачмі-азёрамі.

Глядзіць мой край на лёс выгнаньніка.
Яшчэ ня ўсё пакрыта плесьняю.
Прыходзіць доля да выбраньніка
I заручае з роднай песьняю.

* * *

Не кажы мне, што песьні няма,
Што ласкавага слова ня маю.
Я на смутку цябе сунімаў
Шалясьценьнем зялёнага маю.

Гэта-ж творчая радасьць расла.
I цяпер, бачыш, поўная восець...
Зьвяз народжаных слоў да стала
Адвячоркам натхненьне падносіць.

А яшчэ як любоў прыгарне, —
Заварушыцца песьня жывая.
Перадай толькі ноту струне,
I нямая струна засьпявае.

* * *

Архідэя, архідэя!
Ты ня з нашае старонкі.
Кветка тропікамі вее,
Ды мяне зусім ня грэе, —
Я прыгадваю рамонкі.

I сумленьне дапякае,
Аж сьляза ў вачох імгліцца.
Архідэя не благая,
Але ўсё-ж такі чужая
У маёй цяпліцы.

* * *

У нас з табой ідзе ўсё гладка, —
Здаецца так, — і сьмех, і жарты.
Пагляд аліўкавы, упарты:
Ці запякаецца аладка?

А я, прызнацца, адчуваю —
Усё ня тое, ой ня тое!
Ты — лятуценьне ня пустое,
Ды не з майго, з чужога краю,

Дзе танец зь лясканьнем па ляжках,
Дзе песьня з пошчакам-фальцэтам,
I піва ў кубках, піва ў пляшках
Б'е цяжкім духам, пенным цьветам.

У вольнай грубасьці баварца
Бывае людзкасьці нямала...
Як моцна ты мяне трымала
У згодзе, радасьцях і сварцы.