Рыгор Крушына - Вячорная лiрыка

* * *

Іду ў твой сьвет — у цьвет вясны,
Іду сьпяваць, маліцца.
Хай казка роднай стараны
Жыве ў тваёй сьвятліцы.

Хай паўстае стары абраз
Далёкай ціхай вёскі,
Дзе я адчуў, пазнаў ня раз
I сум, і шчасьця ўсплёскі.

Быў на кані і пад канём,
I лёс таптаў капытам.
А я і сёньня зь ясным днём
Стаю перад выпытам.

Сябе ў архіў яшчэ ня здаў,
I часта мрою нашча.
Ты — птушка зьбітая зь гнязда,
Цябе я з жалем лашчу.

I мне здаецца, мы з табой
Праз ноч на конях скачам.
У наш зацемнены пакой
Прыходзіць радасьць з плачам.

* * *

Мой сад увечары маркотны, задуменны,
I кветкі кволыя, пачуўшы ночы страх,
Льлюць водыр воцату і мёду — брагі пеннай;
Перад заходам сонца гэты войстры пах.

А скрозь зьмяняюцца і хварбы і адценьні,
Пажоўклы ліст хаваецца ў гальлі.
Калі праменьні дня ў апошнім зіхаценьні —
Хмялёвай злосьцяй мацыёлы зацьвілі.

Як проста казачна ў кашлатай зеляніне,
Расьце там шэпат чараваны, звышлюдзкі.
I ўсьцяж спалохана ў паветры змрочна-сінім
Цыгаркі, запаліўшы, гасяць сьветлякі.

Ты з пожні спозьнена зьбіраешся дахаты,
Галодная, з душой засмаглай, а жывой.
Не абмінай! Заходзь у сад мой небагаты,—
Знайдзі спакой у ім
I вызнай, што я твой.

* * *

Бачу цябе я ў сваім падарожжы,
Зноў засьпяваю пад новым уражаньнем.
Мілая ў соснах, ялінах прыгожых,
Нават на ўзьлеску пасечаным, спляжаным.

Ты й на руінах, дзе шмат перажыта,
Макам цьвіцеш каля сьценаў аблупленых.
Выбегла хвалямі сьпелага жыта,
Вохным чаборам на сонечных купінах.

Бачу цябе я ў спакойных азёрах,
Бачу і там, дзе густая алешына,
Дзесьці ля дому ў садку і ў вузорах
Шматаў хусьця, што на плоце разьвешана.

Ты ў маіх вершах, як сонца у люстры,—
Не адыйшлася апошняю згубаю.
Еду на захад. I вечар — насустрач.
I пад імглой усьміхаецца любая.

Хуткі цягнік рэжа суцем з разгону.
Зоры на чорныя шыбы нізрынуты.
Чуецца ў грукаце колаў вагону
Гутарка роднай, сынамі пакiнутай.

* * *

Агні... Вячорныя агні.
Пра іх паэты нам сьпявалі.
I я хачу ў далячыні
Пабачыць сьвету фэстывалі,

Дзе сьвецяць зоркі, як агні,
I гарадоў агні, як зоркі.
Ад шуму, дзённай сумятні
Ў маёй душы ёсьць прысмак горкі.

Агні... Вячорныя агні
Гавораць ясным зіхаценьнем,
Што адыходзяць нашы дні
Апошнім болем і цярпеньнем.

* * *

На сьцяне сацьмела фота,
Мілы твар ахутаў змрок.
Толькі ўсьмешка, як самота,
Засталася назнарок.

Таямніча выглядае
Тая ўсьмешка з вуснаў, воч...
Не сказала маладая,
А ў сабе схавала ноч.

Можа дробныя пачуцьцi
Той час дужымі былі,
Ды цьвілі ў людзкой пакуце
Ўсімі краскамі зямлі...

Гэта-ж сёньня выступае
З даўніны паўдзённы шлях,
Па якім прайшла сьляпая
Наша радасьць без разваг,

Наша дзікая ахвота
Лашчыць сонца на траве...
На сьцяне сацьмела фота,
А усьмешка ў ім жыве.

* * *

Напэўна і забылі...
Ня плач, душа зьнібелая.
Мы на дарозе ў пыле —
I я, і астра белая.

Так, згубленая глеба,
Глухая песьня ў скрыгаце.
Мне трэба скібка хлеба,
А кветцы кропля вільгаці.

Але ці хлеба толькі?
Ісьці з пустою кайстраю?
А жаль, пакуты, болькі,
А смутак мой над астраю!

А тыя хваляваньнi,
А маладосьць прачулая!
Шуканьні і спатканьні,
I крыўднае мінулае...

А мроі, а разьлікі!
Дзіўлюся і малюся я...
O, Божа! Сьвет вялікі,
А я на ім малюсенькі.

* * *

Сьпяваюць родныя палі,
Танцуе радасьць на кіліме.
I зазіхцелі, паплылі
Праменьні колерамі ўсімі.

I мне цяпер усё адно —
Ці ў дождж, ці ў буру, ці ў завею.
Я маю добрае віно:
Цябе і верш. I я хмялею.

Радкі, як рукі падаю,
I маладосьць тваю вітаю.
Ізноў на лірыку маю
Лёг шэпат згубленага раю.

Перада мною ты стаіш,
Як Ева зь яблыкам спакусным.
I слова рве начную ціш,
I ўжо няма спакою вуснам.

Я маю добрае віно:
Цябе і верш. I я хмялею...
У снох нясу на палатно
Жывую белую лілею.