Рыгор Крушына - Вячорная лiрыка

Прыгадаем вёску, гай, палі, гасьцінец
I юнацтва наша каля ніцых лозаў.
Цяжка гэта страціць, цяжка ўсё пакінуць,
А таму ў каханьне сыплю зёлкі крозаў.

* * *

Крылатых ценяў рух няспынны,
Агеньчык сьціплы каганца.
Мне не забыцца тэй хвіліны,
Таго пачатку і канца.

Яна сядзела на услоне.
Гуло чмялём верацяно.
Тут шчасьце ў кужалю кароне,
I ніткай цягнецца яно.

Верацяно пяе зь пяшчотай,
Пра што — сказаць я не магу.
Ды толькі часам нітка ўпотай
Мяне чапляе за нагу.

Яна сьмяецца, нітка рвецца,
Касмыль кудзелі б'е мне ў твар.
Суседзі цешацца: — На сьвеце
Ёсьць непрададзены тавар.

На жаль, прыйшлі сваты чужыя
I на тавар далі купца.
Упалі цені крыжавыя
I згас агеньчык каганца.

Мая папрадуха ў загоне,
I не пяе верацяно.
Старая прасьніца на ўслоне
Ляжыць забытая даўно...

* * *

Пачуваюся змораным
У самоце дурной.
Смутак кружыцца воранам —
Груганом нада мной.

А прыйшла — цешыць, радуе.
I здаецца ў той час —
Нашым шчасьцем праз радыё
Захапляецца джаз.

Мне суцеха прыязнае
Засьпявае цяпер.
Вось мой гальштук разьвязвае,
Расхінае каўнер.

Будзе лепш... Рассупонены
Гэты цесны хамут.
Зноў каханьня запоіны
Пачынаюцца тут.

Сіла хмеліцца сьвежая.
Гіне змора, тане.
Мілай цалкам належу я,
А яна толькі мне.

* * *

I я ў гадох — не малады,
Але й цяпер дзіця натуры.
Таму пяю на ўсе лады
Ў тваім зацішшы пасьля буры.

Я увайшоў у твой спакой
I хваляваньнем сэрца ўкроіў.
Твая усьмешка, позірк твой
Мяне штурхнулі ў бездань мрояў.

Агонь дзівосны паліць зноў,
I я ў гарачцы вершаванай
Табе выказваю любоў
З прачулым словам і пашанай.

Ты паціскаеш мне руку.
Сьмяюцца воч тваіх пралескі.
Ад іх упрочкі не ўцяку,
У іх я бачу край палескі.

Так адчуваю, пазнаю
Мой сьвет вясёлы і пануры.
На ўсе лады цяпер пяю
Ў тваім зацішшы пасьля буры.

* * *

Асьнежана лісьце каліны...
I ягады — зь лепшых каралі —
Спынілі мой лёт сакаліны
I смуткам мяне пакаралі.

Як быццам крывёй, а ня сокам,
Увосень налітая гронка.
О, край мой, ахутаны змрокам,
Мая залатая старонка!

Вось велічны вобраз краіны,
Якую чужынцы ўкралі.
Зламаю галінку каліны:
Чырвоныя ўбачыш каралі.

Тут бацькава благаславенства
Хай станецца памятным знакам.
Ты горыч і слодыч маленства
Ізноў паспытаеш са смакам.

Прыгадваю песьню старую,
Калінка ў душы зацьвітае.
Сарву гэты цьвет, падарую
Табе, мая радасьць сьвятая.

* * *

Зацьвітае ўвесну
Маладая краска.
Залятае ў песьню
Залатая яска.

Я шукаю словы
Для цябе ласкавыя.
А ці з нашай мовы
Уцяклі цікавыя?

Уцяклі з гадамі,
З прадзедам, прабабкаю.
Мы ў гульні згадалі —
Любу звалі жабкаю.

Так казала й маці
З ласкаю пяшчотнаю.
Вобраз сілу страціў,
Бачу я гаротную.

Жабка ў золь гібее
Пад лазою ніцай...
Назаву цябе я
Мрояй-чараўніцай.

* * *

Вее сьнежную мякіну
Вецер за вакном...
Не пайду я, не пакіну
Твой гасьцінны дом.

Ты мне вяжаш рукавіцы,
Воўна — чысты сьнег.
Ажылі пруткі на нітцы,
А да іх прыбег

Белы кот, і асьцярожна
Лапкаю трасе.
I няўзнак заўважыць можна —
Бела ўсё і ўсе:

Вокны сьветлыя ў паддашшы,
Сьцены, дзьверы, столь,
Я і ты, і душы нашы,
I сардэчны боль.

Гэты сьнег цяплом, вядома,
Сагравае нас.
Завіруха каля дому
Ў самы добры час.

* * *

Пад жывой паветкаю сасны
Лёгкай хмаркай кружаць камары.
I стары павук — жыхар лясны
Нітку срэбную прадзе ўгары.

Вяжа ён шаўковую пятлю,
Ворага ў натуры пазнаю.
Сонечнае слова запалю, —
Песьню не запутае маю.

* * *

Праз адчыненыя дзьверы
Сонца ў сенцы,
I ў люстэрку паламаным
На расколіне зіхціць.

На сьцяне ў той час вясёлка —
Сэрца промняў! —
Паказалася раптоўна
I трапеча...
Мабыць знак
Незаўважанага шчасьця.