Рыгор Крушына - Вясна ўвосень

Паэты антычныя!
На Беларусі
Я ў вершы лірычныя
Ператваруся.

Хай даўнасьці іжыца
Мірсьціцца ў хаце...
Пажоўклая кнiжыца
Тоіць багацьце.

* * *

Маладая андалузка
Выйшла ў скокі. Любата!
Сьвету цесна, колу вузка,
Паліць сьмехам жывата.

Адбіваецца чачотка,
Дробны дрогат у плячох.
Як прыемна і салодка
Ад пацьвельваньня панчох.

Хай клякочуць кастаньеты.
З кожным стукам кастаньет
Нараджаюцца паэты,
Гіне чэрствы кругасьвет.

Андалузка спрытна лучыць
Сьмех з мастацкаю гульнёй.
Аж натоўп гатоў заюрчыць
I пусьціцца ў скокі з ёй.

СЭНЬЁРЫТА

Сэньёрыта, сэньёры-
та-та, мама! Што за дзіва!
Сёньня я, хоць і стары,
захапляюся праўдзіва.

I адкуль яшчэ агню
маладосьці набралося!
Чуеш, сэрцам я званю
трапяткім ляснога лося.

Белавежа ўсё ўва мне —
роў зуброў і прага рысяў.
Сэньёрыта, ты і ў сьне
і на яве пакарыся.

Пакарыся, з песьняй дай
мне сьпякотную хвіліну.
Дый усьмешкай разгадай,
дзе я старасьць сваю кіну.

Можа згорбіцца ў чужой
няпрыветлівай краіне
і за чорнаю мяжой
будзе плакаць на ўспаміне.

А магчыма шчасны час
кола лёсу так паверне,
што абоіх зьвяжа нас
дзесьці ў чадзістай тавэрне.

З твайго краю дзьмуць вятры
цяплынёй... Ты, маладая,
не глядзі, што я стары —
сіла ў сілу заглядае.

* * *

Зіхаціць на сонцы акіян.
З пасівелых гор паўзе туман.

Я сяджу ў падстрыжаным садку,
У жывой мастацкай галерэі.
Наўкруга на сьпіленым суку
Маладое зеліва чаўрэе,

На вятры мне шэпча ў неспакоі:
— Пышнацьвет утульнага кутка,
Дзе шумела дрэва векавое,
Назнарок зьнявечыла рука.

Гэта пазалетась чалавек
Галаву зялёную адсек.

* * *

Я абапёрся лакцямі на падаконьнік,
Зашчаміў галаву ў далоні
I гляджу задуменна ў вакно
На сьвет розуму і пачуцьцяў.
Бачу я тое, што ёсьць
I чаго няма ў рэчаіснасьці.
Вецер з поўдня цёпла дзьме,
Дыхае пяшчотна мне ў твар
I, здаецца, шэпча:
— Ты лятуценьнік... Ты мроіш
Пра залатыя горы дабра і ласкі,
Пра пакінутую бацькаўшчыну,
Пра вясну, што восеньскай парой
Паўстае палымяным каханьнем.
А цi зразумеюць цябе
Чужыя, халодныя?

САНТА КРУЗ

Люблю я край, дэе скрозь вясна,
Дзе ўсё цьвіце, і цьвет нязнаны.
I толькі каліва заганы:
Там не бяроза, не сасна,
А ўсюды пальмы і бананы.

Расьце буялая трава —
Ні мурагу, ні канюшыны,
Сярод кустоў няма крушыны.
Затое постаць хараства
На ўзмор'і сонечнай лагчыны!

Той край заўсёды малады, —
З цяплом, бяз цеснай целагрэйкі.
Пад звон цыкадаў гоман нейкі,
Адно сьпяваюць не дразды,
Не салаўі, а канарэйкі.

Сярод людзей, людзкой бяды
Жывуць і радасьць, і надзеі:
Усіх вясна ласкава грэе.
Той край спрадвеку малады,
Ніхто ў ім, мабыць, не старэе.

НЕ ЧАРУЙ МЯНЕ, ШВАЙЦАРЫЯ

Не чаруй мяне, Швайцарыя!
Не расчулены тым зманам.
У душы маёй аварыя,
Я ў настроі паламанам.

I сумую ў падарожжы я,
Абыякавы да краю.
Дрэвы з выгляду прыгожыя —
Тую штучнасьць сузіраю.

Лес, як панскі шпiц, падстрыжаны.
Едзеш — роўныя прасекі.
Ні карчагі, ні камлыжыны,
Ні крывой сасны-калекі.

I старой ня бачу хаткі я.
Проста домікі, як лялькі!
А дарогі чыста гладкія,
Як паверхня морскай галькі.

Мне нявесела дарогаю,
Край прычэсаны ня вабіць.
I ў багацьці ёсьць убогае,
Супярэчлівае, мабыць.

* * *

Прыносяць дні расьцьвітаньня
I верасень і кастрычнік!
Я стаўлю ня знак пытаньня,
А клічнік, вялізны клічнік.

Я хмельны ў верасьні словам,
Мне восень паэмы піша.
Ізноў я гучаньнем новым
Пачаў заціскаць зацішша.

Ці гукі на голай галіне?
Ці дубу спрачацца з сасною?
Ён лісьце і ўзімку ня скіне,
I будзе, як я, з вясною.

* * *

Маляваныя малінавыя вусны,
Цыгарэта з доўгім муштуком...
Вобраз той — вульгарны і распусны —
Ў памяць заціраецца цішком.

Ён з чужых краёў — не з Беларусі,
Дымам ахінаецца густым.
А няўжо-ж паддаўся я спакусе,
Кабарэтным выбрыкам пустым?