Рыгор Крушына - Вясна ўвосень

Запушчу нязгаслы прысак.
I ў скафандры лепшых сноў
Узьнімуся ў плойму рысак,
Кропак, зорак ды ізноў

Апынуся я ў рэальным.
Зорку ў хаце запалі!
Станься пунктам назіральным,
Касманаўт я на зямлі.

* * *

Вечар над хатай гарбатай
Вешаў хусьцё цішыні.
Ты частавала гарбатай
Мяне пры газьнічным агні.

I я чытаў табе кнігі,
Здабытыя з-пад зямлі,
Пра славу забытай Нямігі,
Пра тое, як продкі жылі.

У хаце курэла газьніца,
А нас акрывала сьвятло...
Мінулае шчасьцем сьніцца,
Хоць палыном адцьвіло.

Пасьля неспадзеўнай разлукі
Губляліся нашы лісты.
Табе працягвалі рукі
I суцяшалася ты.

I часта прыходзілі госьці,
I ты частавала іх.
А не ставала чагосьці —
Мабыць, мяне і кніг.

* * *

Я доўга тут стаю
Ля соннай хвойкі гаю, —
Мастацтва пазнаю,
Вучуся, дасягаю.

I за радком радок,
I засьпявалі мары.
Вячорны гарадок
На небе ставяць хмары.

Здаецца, на хвасьце
Кітовым, моцна ўяўным,
Той гарадок расьце
Страшэнным і забаўным.

Вісяць па-над зямлёй
Сады Сэміраміды,
I лёгкай сінявой
Чаруюць краявіды.

Дзівосныя сады —
Скалмачаныя хмары...
Юнацтва мне сюды
Нясеце, мае мары.

* * *

Калі я быў малым, —
Аберуч за абруч,
I з хаты бег на двор.
I гнаў я той абруч,
Біў палачкай па ім.
I — ляскатаў матор.

А я нястомна бег,
Мой уцякаў абруч...
Цяпер матор ня той:
Прыбег з жыцьцёвых круч
Ручай тваіх уцех.
Я чую голас твой.

Абдымеш ты мяне —
Закруціцца абруч.
Мінуўшчыны паўтор:
Аберуч за абруч.
Ды сіла не скране,
I ў руху ўжо затор.

ПЯШЧОТНЫЯ МЯНУШКІ

Да цябе калісьці я
У залётах прагна-ўпартых
Плыў ня песьняй салаўя, —
Пад'язджаў на лёгкіх жартах.

Я нанізваў слоў вясло:
— Смачны пончык, сымпампончык.
Прамяністае чало,
Язычка салодкі кончык.

Ты натхненьня майго ўзьлёт.
Ты княгіня, ты багіня,
Непачаты ў сотах мёд,
Буйнацьветная вяргіня.

Мой пушысты белы бэз,
Мая любая пралеска.
Гэта-ж я ў любошчы ўлез,
Як прычэпная падвеска.

З мовы браў я зерне слоў,
Шмат пяшчотных тых мянушак.
Сыпаў, весела малоў
Ды прыгадваў розных птушак:

Ты галубка, ястрабок,
Перапёлачка, сініца...
Быццам словам назнарок
Я хацеў укараніцца.

Я з табой. Сьмяешся ты.
Любата ў цяньку пад вязам!
Сьняцца доўгія масты,
Па якіх праходзім разам.

Можа гэта і ня сны
I ня жартачкі-усьмешкі.
Павыросталі сыны, —
Моц, закваска з нашай дзежкі.

* * *

Я пранёс праз гады,
Праз цяжкія гады
Сьвежасьць маладосьці.
Аднагодкі мае, сівыя дзяды,
Зайздросьце!

Гэта я захаваў
З пачуцьцём і цяплом
Скарб маіх пяшчотаў.
Мрояй жыў,
Перажыў на слове разлом
Ляшчотак.

I цяпер чую рост
I запал малады,
Сілу ў гэтым росьце.
Аднагодкі мае, сівыя дзяды,
Зайздросьце!

У СЬВЕТЛАЙ НЯДОЛІ

Я закінуты лёсам
На падворак чужы.
Я туманам бялёсым
Адыйшоў ад мяжы,

Ад мяжы хмызьняковай,
За якой родны дом.
Там, падкуты падковай,
Конь таптаўся з вазком.

I было разьвітаньне,
Смуткаваньне радні...
Я пачаў вандраваньне
Ў неспакойныя дні.

I ў пакутах і горы
Зьведаў безьліч дарог.
На зямлі і на моры
Адпачыць я ня мог.

Наплывалі турботы
Караблямі усьлед.
...А цяпер самалёты
Адчынілі мне сьвет:

Вена, Мюнхэн, Жэнэва,
Рым, Парыж і Мадрыд.
Чую элінаў сьпевы,
Бачу сонечны Крыт.

Вось акропаль Афінаў,
I дэльфінаў гульня.
Сьфінкс усьмешку мне кінуў
Пад сьпякотаю дня.

Акіян Атлянтычны.
Там Ню-Ёрк. Вашынгтон.
Мой настрой рамантычны —
Пачуцьця камэртон.

I сьпяваю я тое,
Што мне кажа настрой.
Побач месца пустое
Адчуваю парой.

Я прыгадваю з болем
Родны край, сваякоў...
Што-ж, у сьветлай нядолі
Я прастору знайшоў.

* * *

Пажоўклая кніжыца
Вабіць чароўна.
Як пацеркі, ніжуцца
Літары роўна.

З гекзамэтраў Грэцыі —
Прысак гарачы.
Тут можна сагрэцца і
Пойдуць удачы.