Рыгор Крушына - Вясна ўвосень

Прабягае праменьчык-насьмешнiк.
Ці-ж магу я твой позірк злавіць?
Б'ецца ў шкло падарожны алешнік,
Завіваецца сьцежка як ніць.

Два шкляныя кругі — цемра ночы.
Пазіраеш спакойна праз іх.
Зыркі дзень не залазіць у вочы,
А ў сутоньні на вейках прыціх.

Неяк дзіўна блiшчаць акуляры.
Там, у цёмных люстэрках — кусты.
I вачыма праз тыя гушчары
Да мяне прабіваешся ты.

СПАДЧЫНА

У добрай «Спадчыне» Купала
Жывое слова нам казаў.
Чытала вершы ты, і ўпала
Ў падол прачулая сьляза.

Ты захаплялася, трымцела,
Ты разумела родны сьпеў.
І маладое тваё цела
Палілі радасьць, смутак, гнеў.

Гукала бацькаўшчына пушчай,
Зьвінела наша сенажаць.
Купала вочы нам расплюшчыў —
Якія скарбы там ляжаць!

З табой у моцным хваляваньнi
Мы прыгадалі даўнiну.
I ты ў глыбокім адчуваньні
Пазнала горыч палыну.

І асьцюкі ізноў тырчэлі,
I ў жыце сьпелі спарышы.
...Няма пустотаў Тарычэлі
Ў тваёй узрушанай душы.

* * *

Я хацеў-бы ў роднай хаце
Хоць хвілiнку пасядзець,
На прыроднае багацьце
Праз вакенца паглядзець.

I пачуць, як дзесьці ў полі
Песьня плача на жніве.
Можа там яна ў падпольлі
I на волi ня жыве.

Прыгадаць-бы тыя словы
З песьні слаўнай даўнiны,
I цябе, і час вясновы,
I каханьне без маны.

* * *

Я на цябе зірну — мне сьніцца
Сямейнай радасьці прычал.
Навошта тая таямніца,
Цішком схаваны той запал?

Губляю раптам раўнавагу.
Пераступаю ўжо мяжу.
Я адчуваю ў горле смагу,
Табе па шчырасьцi кажу:

Люблю цябе, маю мурлыку,
Ты мірны мур. Мая... адна...
Ах, мабыць, зьбіўся з панталыку.
Дай чарку моцнага віна!

У ТРАМВАІ

Няспынны разгорнуты рух,
Спакойная ціша ў загоне.
У прыцемках вечар распух, —
Трасецца ў трамвайным вагоне,

Дрыжыць электрычным сьвятлом.
Гляджу я на шыбы-агаты:
За цёмным трымцелым акном
Бягуць ліхтары і плякаты.

I раптам ідзе паварот...
На рэйках прарэзьлівы скогат.
Завулку разяўлены рот.
Праз цемрадзь ня бачыш нікога.

А шыба — люстэрка ў вакне,
У ім пасажыры трамваю,
I там усьміхаецца мне
Дзяўчына, якую ня знаю.

Усьмешка ў агатавым шкле.
Усьмешку прымаю я ўсьмешкай...
На чорным вячорным крыле
Агні мігацелі мярэжкай.

АДЗЬВІНЕЛА ЛЕТА

Адзьвінела лета, і няма
Добрых дзён — вясёлых, прамяністых.
I прырода жаліцца сама,
Што яна ў абшморганых маністах.

Цьвіль зямлі і хвойная іржа,
I трава, як прэлае іржышча.
На кустох журботная імжа,
Птушка ўжо ня ціўкае, ня сьвішча.

А ў мяне пахмурнай той парой,
Пасьля працы ў часе адпачынку,
Узрастае сонечны настрой, —
Я бяру знаёмую сьцяжынку.

I па ёй праходжу, як даўней.
3-пад лістоў апалых, мне здалося,
Зацьвіла пралеска. А далей
Мроіцца зялёнае калосьсе.

Шумнае калосьсе на палёх!
Я ня бачу зжатае палоскі.
У мяне ў душы быльнёг палёг,
Паплавы цьвітуць палескай вёскі.

* * *

Вунь кнігі стаяць на паліцы.
Мая там душа і жыцьцё.
Прыгожыя ў снох маладзіцы
Цяпер адыйшлі ў нябыцьцё.

Дык дзе-ж яны, ластаўкі тыя?
Шчабечуць, ці змоўклі зусім
Напэўна, гнязьдзечкі пустыя,
I можа нявесела ім.

...А кнігі стаяць на паліцы
Ў маўклівай таемнай красе.
Хачу дакрануцца і зьліцца
З тым сьветам, што думку нясе.

* * *

Пад вярбою я з журбою
Бяз цябе.
А з табою — як вясною
На сяўбе.

I ўсё тое, што пустое —
Прэч ідзе.
Пад вярбою мы абое...
Толькі дзе?

Не ў Палесьсі, не на ўзьлесьсі,
А ў кутку
Пад вярбою, пад чужою
У садку.

* * *

З табой іду, і мне здалося,
Што я вясёлы маладэён,
I восень на іржавай восі
Ня круціць кола хворых дзён.

А мы калісьці паспыталі
Агню, паводкі і бяды.
I працавалі, і гулялі,
I захапляліся тады.

Налі мне радасную шклянку,
Частуй мяне старым віном!
Люблю я нашу пагулянку,
Як сьпеў,
Як ружы за вакном.

* * *

Гадоў мне ня лічы,
Я не гляджу ў люстэрка.
Я малады ўначы.
Душа — жывая мерка.