Рыгор Крушына - Вясна ўвосень

ПАДСЛУХАНАЕ

Адгулялі мы ночы,
Адсьвяціліся вочы.
Ды яшчэ наастатку
Ці скажу: Пачакай!
Так, у тыя хвіліны
Ты быў дужа няўпынны,
Выбачай, як ад статку
Адагнаны бугай.
А пад старасьць такое
Хваляваньне цяжкое:
Я хацела-б даступна
Пасваволіць з табой.
Але ты ўжо ня гэткі —
Госьць марудны і рэдкі.
Купідон непадкупны
Абвяшчае адбой.
Гэтак кажа старая
I маркотна ўздыхае.
А ў старога з бязладзьдзя
Мабыць кісла ў душы.
Ну, навошта я вухам
Гэту споведзь падслухаў
У запушчаным садзе
У вячорнай цішы.

САД У СЬНЕЗЕ

Па дрэвах лезе
Вясновы цьвет.
— Мой сад у сьнезе, —
Сказаў паэт.

Хай вецер хлёсткі
Гуляў, дурэў, —
Цьвілі пялёсткі
Ў галінах дрэў.

Яскрава-бела
Вакол было,
Ды холад сьмела
Сагнаў цяпло.

I ўжо сівая
Імжа лягла,
I выплывае
Паўцень з вугла.

I на начлезе
Няма суцех.
А сад у сьнезе...
Сапраўдны сьнег!

КАЛЯДНАЕ

У калядную ноч, у марозную ноч
На ялінцы праменяцца сьвечкі.
I людзкія нягоды атарай наўзбоч,
Як пудлівыя ў полі авечкі.

Нарастае за вокнамі сьнегу сумёт,
Замятаецца чорнае ўчора...
Тае воск. Пахне смолка і пернікаў мёд,
I губляюцца час і прастора.

Ані гора, ні прыкрасьцяў, ані згрызот.
Нашы сэрцы — на вецьцях зялёных.
Перад намі шырокі паўстаў гарызонт
Адчуваньняў і мрой акрылённых.

I сьвяточны настрой у густой цяплыні,
I мароз на падворку сьпявае.
У калядную ноч, у сьвятой цішыні
Зоркай сьвеціцца вера жывая.

ЗА МЯЖОЙ

Дзесьці там, за граніцай,
За далёкай мяжой,
Давялося зрадніцца
Беларусу з чужой.

Ажаніцца, зрадніцца
З немкай немай, глухой.
Абы толькі спадніца
I ня ў хаце пустой.

Ажно доля з ухмылкай:
Ці-ж любоў? Пачуцьцё?
Непапраўнай памылкай
Адцьвітае жыцьцё.

I балюча і горка,
Зноў самотным жывеш.
I ня тая гаворка,
I на звычаях плеш.

I ня тыя ўжо кветкі,
I чужая сям'я,
I ня ведаюць дзеткі
Беларускага «я».

Той дарма наракае
На няветлівы лёс,
Хто сваімі рукамі
Ў хату долю прынёс.

Вераб'ю ня сініца,
I ня чыж салаўю.
Захацеў ажаніцца —
Паглядай на сваю,

З даўных дзён дарагую,
Што з палескай журбой
У дарогу даўгую
Пойдзе разам з табой.

ПАРАСЬЦЬ

Я палку-крывульку з лазы змайстраваў
I з ёй шпацырую па полі.
Пакорна схіляецца долу трава
I шастаньнем просіць патолі.

Стаптаны рамонак і зьбіты чабор...
Такая-ж і доля людзкая!
Як быццам-бы гусьляў жывы перабор
У сэрцы маім узьнікае.

Ужо незаўважаны ўецца вянок
Расквечаных слоў і пачуцьцяў...
На поплаве ткнуў я лазовы клінок,
На багне ваду скаламуціў.

Я палку пакінуў. Хай тычкай тырчыць!
А думкі на іншай дарозе.
Прачулае слова маё не маўчыць,
I ветрам пяе ў вербалозе.

...Я памяць, як сьвечку, набожна цяплю.
На момант забытая старасьць.
Крывулька пусьціла карэньне ў зямлю,
Насустрач жыцьцю гоніць парасьць.

КАПРЫЗНАЕ ЖАДАНЬНЕ

Ёсьць краіны, дзе бяз візы
Ня пушчаюць, хоць памры...
Часам цягнуць нас капрызы
I ў Шанхай, і ў Канакры.

I багатыя хаценьні,
I супыну ім няма.
I палаюць лятуценьні,
Думка ўспыхвае сама.

Я хацела-б, каб сказаў ты,
Парушаючы спакой,
Што падаўся ў касманаўты
I мяне бярэш з сабой...

Край таемны, непачаты,
Да палёту кліча нас.
Аж хвалююцца дзяўчаты
Праз такі нэрвозны час.

I жаданьні ў марах месяць:
Дзесьці воддаль ад зямлі
Адгуляць мядовы месяц
На касьмічным караблі.

ПЭЛІКАН

У белым халаце, паважны як хан,
Стаіць пэлікан на дарозе.
I аўтамабіляў даўгі караван
Спыніўся ў нязвыклай трывозе.

Праехаць ня можна. Жывы пэлікан
Стаіць пасяродку на бруку.
Пагрозьліва дзюбай бароніць свой стан,
Разгублены ў вулічным груку.

Няхай сабе лаянка, нават праклён...
Ні сьвістам, ні ўзмахам лазіны
Яго не сагнаць. Ня пужаецца ён.
Дарэмна гудуць лімузіны.

Ён дзюбай, як доўбняй агрэе таго,
Хто ўздумае ўраз падступіцца.
Ня злуйце яго, не чапайце яго!
Разумны ён птах. Ня тупіца.