Рыгор Крушына - Вясна ўвосень

Чарнакудрая ты, чарнавокая,
Вейкі смольныя гнуцца гачкамі.
Не падчэпіш мяне, бо далёкая.
Анічога няма паміж намі.

Сёньня бачу я ў чорным фатальнае.
Ці-ж пачуцьці свае абагульнім?
Кіну слова табе разьвітальнае
Дый усьмешку гарэзьлівым гульням.

Не зламаеш мяне ты спакусаю.
Я пайду... Як даўней напрадвесьні,
Дарагую маю, сьветларусую,
Абыймаю пяшчотаю песьні.

У КАЛЯРОВЫХ ЭМОЦЫЯХ

Як на даліне матылі,
Лятаюць мроі роем.
Ужо і прывіды прыйшлі
З дрымотным неспакоем.

I ружы чорныя цвітуць,
I чорныя тульпаны.
Пялёсткаў россып. Каламуць.
Гасьцінец пратаптаны.

Па тым гасьцінцы я іду, —
Як пiлігрым вандрую.
Каровак бачу чараду,
Алешыну старую.

I плот, і стрэхі, і асьвер...
Мой сон варушыць жорны.
Ля Белай вежы чорны зьвер
I нават бусел чорны.

Абвугленыя каржакі,
На іх жывая сажа —
Мурашкі, мушкі і жукі.
Мой сон мазутай мажа...

У садзе чорныя кусты
Смуродзіны, ажыны.
Хавае сьцежку цень густы,
Як смутак мой з чужыны.

Я вышаў проста за сяло.
Апанавалі згадкі.
Было... буяла і цьвіло...
Быў лад і непаладкі.

Стаіш, дзяўчына, на рагу
Крывой панурай пуні.
Сябе я там асьцерагу
Ад смуглай прыгажуні.

Уся ў пакровах чорных ты
I чорная павязка.
Далей, далей ад чарнаты!..
Змывайся, калі ласка!

Жалобны колер валасоў...
I вугалькамі бровы.
Няма цяпла вітальных слоў,
Губляюць сілу словы.

Адно ў вачох жаночых ноч,
Як чорнай кнігі чары.
I я кажу сабе: — Ня кроч
У змрочныя абшары.

Пашто ісьці ў халодны змрок,
Калі сьвятла даволі?
Я чую зноў бадзёры крок
Да працы і да волі.

Я бачу сонца зыркі сьмех.
Вясновая паводка
Бярэ з палёў іскрысты сьнег,
Як цукар сьсе салодка.

I зьберагаюць берагі
Яскравае праменьне.
I таюць крыгі, і кругі —
У беласьнежнай пене.

Жыцьцё бяжыць, рака цячэ,
А за вясной і лета.
Вылазіць чорнае яшчэ,
Як сумная прыкмета.

Ды на ральлі за плугам дзед
У зрэбных нагавіцах,
I асядае белы цьвет
Імглой на лозах ніцых.

Вунь поле ветлае здалёк
Рамонкамі вітае.
У жыце сіні васілёк,
I хваля залатая.

Плывуць аўсы і ячмяні,
I русая пшаніца.
Куды вачыма ні зірні —
Мне цьвет, як песьня сьніцца.

Пяе жаўрук, бугай раве
I качка крэхча з гаці.
Нязмоўчна конікі ў траве
Зьвіняць на сенажаці.

Казелец, дзяцельнік, чабор
Кладуць кілім стракаты.
Грыбамі, ягадамі бор
На добры збор багаты.

Краіна родная мая,
Хіба я не шчасьлівы,
Калі між красак бачу я
Адценьняў пералівы?

Багацьце колераў зямлі,
Вады, зары і хмараў.
Мяне дарогі прывялі
У сьвет. Я змалку марыў,

Шукаў прыгожай навіны
I паэтычных скарбаў.
Малююць яву сёньня сны
Мазком нязнаных хварбаў.

А восень па шляхох старых
Цьвет жоўты і барвовы
Нясе, і крэсьліць чорны штрых
Аголенай дубровы.

I перагной лісьця відзён,
I чорная навала.
А чорных плямаў, чорных дзён
На сьвеце ёсьць ня мала.

I на паперы чорны крыж,
I чорныя палосы.
I ты мне згадкаю іскрыш,
Анёл чарнавалосы.

Цяпер тых кудзеркаў няма...
I дзень мінуў маркотны.
Шырока сьнежная зіма
Раскінула палотны.

А белы волас у цябе,
А пасмы з-пад хусьціны,
Як напрадвесьні на вярбе
Бахматкі ўздоўж галіны.

У белым патаемны сум,
У чорным — жаль і смутак.
Завеі і гарачы тлум,
I цемрадзі закутак.

Хай багна чорная мяне
Ня цягне ў багавіньне.
Хай сьнег душу маю міне
I ад цяпла загіне.

Мой белы сон, мой чорны сон,
А часам — каляровы.
Ці-ж вам пяю я ў унісон,
I ці спахмурыў бровы?

Ці-ж я ў бядзе загаласіў
I па мінулым плачу?
Нясу па сьцежках родных ніў
Удачу і няўдачу.

Нясу пачуцьцi я свае,
I ўсё, што перажыта,
Са мной ідзе і мной пяе,
Красуецца, як жыта.

Дай Бог прачнуцца мне ў сьвятле
Ля сьветларусай мілай,
Ня ў буйным месьце, а ў сяле
З былой зялёнай сілай.

Хачу сьпяваць, хачу ў жыцьці
Трымаць кірунак новы,
Вясёлку колераў знайсьці
I самацьветы-словы.