Муса Җәлил - Сайланма әсәрләр

Син киттең инде…
Аерылып синнән,
мин ялгыз калдым.
Сагынган саен,
Куш алмагачка
карап юандым.

Тиздән кып-кызыл
Алмалар бирер
куш алмагачым.
Ул алмаларны
Кем белән җыйыйм
син булмагачтын?!

Куш алмагачым
Шаулап утыра
моңсу бакчада,
Мин көтәм сине,
Кояш чыкса да,
кояш батса да.

Мин беләм, тиздән
Кайтырсың, җаным,
алмагачыңа!
Икәү чыгарбыз
Шат улың белән
синең каршыңа.

Куш алмагачның
Чәчәге төсле
сөйкемле бит ул.
Куш алмагачның
Пешкән алмасы
шикелле бит ул.

Куш алмагачның
Төбендә икәү,
шушы бакчада
Көтәбез сине,
Кояш чыкса да,
кояш батса да.

Мин беләм, тиздән
Кайтырсың, җаным,
алмагачыңа!
Куш алмагачта
Сине сагынып,
алмаң каршылар.

Җил чиртте тәрәзәгә,
Җил какты ишекне.
Җитәр, дим, җил, азма,
Ишеттем, ишеттем.

Ай әле батмаган,
Таң яңа сызылган.
Беләм бит, син килдең
Матур таң кызыннан.

Ул яңа торгандыр,
Чәчләрен үргәндер.
Ургычын җиккән дә
Басуга килгәндер.

Мин беләм, шулай ук
Кырдагы арышлар
Таң кызын көткәндер,
Саргаеп сагыштан.

Ул килеп, аларны
Иркенләп сөйгәндер,
– Мин килдем, җаннарым,
Гөрләгез, – дигәндер.

Мин беләм, ул килгәч,
Ургычын көйләгән.
Һәм мине дәшәргә,
Җил, сине җибәргән.

Җил килде, ишекне
Сак кына шакыды —
Йә, җитәр, ишеттем,
Йә, җитәр, акыллым!

Мин хәзер чыгармын,
Миңа соң озакмы?
Мине дә моңаеп
Көтәдер трактор.

Җил мине җитәкләп
Йөгертер басуга.
Һәм сабан тургае
Җыр белән каршылар.

Таң кызы! Таң кызы!
Таң кебек ал йөзең.
Бик иртә торгансың,
Нәкъ Чулпан йолдызы!

Без икәү китәрбез
Бер эздән, сафланып,
Дулкынлы арышлар
Диңгезен актарып.

Бәхетле шат җырдан
Бөтен кыр яңгырар.
Җил тынар җыр тыңлап,
Күл өсте ялтырар.

Бер яктан елмаеп,
Ал кояш күренер.
Кыр, урман һәм күлләр
Саф нурга күмелер.

Ул карар иркәләп
Бәхетле икәүгә!
Үзебезне һәм илне
Бәхетле иткәнгә!

Таң кызы! Бир кулың,
Сөй мине, иркәлә!
Таң кызы! Җил тагын
Килсенче иртәгә!

Кояш качты болыт артына,
Болыт үсте һаман акрынлап.
Таулар күксел томан эчендә,
Яңгыр килә инде якынлап.

Үләннәрне капшап, җил исте,
Шадраланды кинәт күл өсте.
Күл буена үскән камышлар,
Кочаклашып, пыш-пыш үбеште.

Яшен яшьнәп куйды кинәттән,
Тамчы тамды йөзгә сирәкләп.
Килеп җитте болыт, шуннан соң
Коеп салды яңгыр чиләкләп.

Кыр тын алды көлеп, иркенләп;
Ерганаклар – күк тау битендә.
Тамчыларны йотып, кинәнеп,
Җем-җем килә зәңгәр җитеннәр.

Яңгыр китте, озак тормады,
Җирдән сөйрәп күксел томанын.
Ул ашыкты нәүбәт буенча
Сугарырга күрше кырларны.

Кояш чыкты болыт артыннан,
Көн аязды шуннан акрынлап.
Шатлык сыймый минем йөрәккә,
Бу табигать бигрәк матур ла!..

Безнең тормыш шундый ирекле,
Шатлыклы һәм матур түгелме?
Яңгыр алды төсле өметле,
Яңгыр арты төсле күңелле!

Таң кызара.
Зәйнәп комбайнда
Арыш кыры белән таныша.
Арышларга кызу,
Чөнки Зәйнәп
Кояш белән бүген ярыша.
Ярыш шарты шулай:
Кояш теге
Тау артына кереп батканчы,
Егерме биш гектар арыш кыры
Чүмәләләр белән каплансын.

Белмим, әллә шушы ачуданмы,
Кояш бүген үтә кыздыра.
Комбайнчы кызны үртәгәндәй,
Юл чатында йомран сызгыра.
Куаклар тын; күлләр дулкынланмый,
Җил тибрәтми зифа камышны.
Һәммәсе дә бүген тып-тын калып
Күзәтәләр гаҗәп ярышны.
Табигатьтә әле булганы юк
Мондый көч һәм мондый җитезлек,
Кояш юлын үтеп өлгермәсен,
Ә кыз кичсен зур бер диңгезне!

Кояш менә…
Һаман өскә менә,
Тауга менгән
Зәйнәп шикелле.
Икесе дә якты, алсу йөзле,
Икесе дә матур, сөйкемле.
Кояш төшә,
кояш түбән төшә,
Таудан төшкән Зәйнәп шикелле…
Икесе дә дәртле, шат йөрәкле,
Икесе дә батыр, сөйкемле.
Кояш юлы инде күп калмаган,
Күкселләнеп көтә тау арты.
Зәйнәп бара соңгы гектар буйлап,
Адым саен көчне яңартып.