Amar Chajam - Rubaji

Сёння ўлады не маеш над заўтрашнім ты,
Роздум твой пра яго — гук надзеі пусты,
Гэты міг не згубі, калі сэрцам разумны,
Бо не вечная рэштка тваёй тлумнаты.

Агідны я ў сваіх грахах, пра гэта знаю сам,
Ды ідалам я не ўздымлю ў кумірнях фіміям
І раніцай, канаючы з пахмелля,
Віно шукаю і красунь, а не мячэць і храм.

Хоць ісціна ля нас праходзіць міма,
Ды жыць адным сумненнем немагчыма.
Лепш чару з рук не будзем выпускаць,
На свет глядзець вясёлымі вачыма.

Хто быў стары і хто быў малады,
Усіх з сабою забяруць гады.
Зямное царства — ў ім ніхто не вечны,
Мы выйдзем, прыйдуць іншыя сюды.

Яны, нізаўшы мудрасці каралі,
Хіба што словы Бога паўтаралі,
Для ўсіх замкнёны ісціны сакрэт,
Адзін балбоча, іншы сніць скрыжалі.

У моры крапліна растала, як пена,
З зямлёю змяшалася пястачка тлену,
Ну, што твой для свету прыход, адыход?
З’явілася муха і знікла імгненна.

Па схілах і па далінах я паблукаў нямала,
Ды ад майго блукання на свеце лепей не стала,
Хапіла ўсяго спаўна, ды рад, што маё жыццё
Няхай сабе хоць зрэдчас прыемна мяне здзіўляла.

Таму, хто таемнасці свету спазнаў цераз край,
Аднолькавы гора, і радасць, і пекла, і рай.
Паколькі і зло і дабро ў гэтым свеце праходзяць,
Ты будзеш хваробай ці лекамі — сам выбірай.

Наступны дзень не ад тваіх турбот,
Дык скарыстай наяўны міг для згод,
А заўтра мы далучымся таксама
Да тых, што пражылі сем тысяч год.

Віна — вячыстасці пітва — выпі,
З крыніцы светлай хараства — выпі,
Хоць апячэ агнём, ды гора
Сплыве, нібы з вадой жарства, — выпі.

Баюся я, што ў свет трывог зямных
Не трапім зноў вітаць сяброў сваіх,
Дык скарыстайма міг, дзе мы жывыя,
Апошнім можа стаць наступны ўздых.

З каханаю ружашчокай ніхто не з’яднаўся ніколі,
Пакуль яго сэрца не зведала болю калючак долі,
Пакуль не пачасціўся на сто зубоў грабянец,
Да локанаў прыгажуні дакрануцца не меў ён волі.

Мы выйшлі чыстыя з нябыту, і свет нас апаганіў,
Прыйшлі да радасці іспыту, і свет нас апаганіў,
І апалілі слёзы сэрцы нашыя агнём,
І за жыццё зямную мыту сплацілі без ваганняў.

Сто дамоў бы крывавы паток майго сэрца знёс,
Толькі болей дамоў ад маіх можа згінуць слёз.
Вейка — жолаб жальбы, па якім мая кроў сцякае,
Толькі вейкі звяду я — патопам нізрынецца лёс.

Шкада, з далані выцякае жыццё трапяткое,
Смерць многія сэрцы спыняе крывавай рукою,
Яшчэ з таго свету вясцін аніхто не прынёс,
Дык дзе ён, вандроўнік, здароўе яго якое?

Як дзіўна гэты караван жыцця праходзіць,
Шчаслівы міг у тлуме забыцця праходзіць,
Навошта сум па новых днях, вінар,—
Нясі віна, бо ценем ноч быцця праходзіць.

Хто дол стварыў, спадобіў неба даху,
Трымае смутак сэрца ў вечным страху,
Шмат поўняў твараў і рубінаў губ
Схаваў ён пад зямлёй і ў скрыні праху.

Сонца вечнага рання — гэта каханне,
Птушка лугу світання — гэта каханне,
Слодыч — не толькі адчай салаўя,
Смерць сустрэць без вагання — гэта каханне.

Дакуль жа будуць у жыцці фалынывасць і мана?
Дакуль вінар жыцця віно мне будзе чэрпаць з дк
Віною хітрасць і падступнасць, што жадаю
Я рэшту дзён лінуць на дол, нібы глыток віна.

Разбіў мой збан з віном без дай нагоды, о Божа!
Ты зачыніў мне браму асалоды, о Божа!
Віно пунсовае ты выліў на зямлю,
Праклён мне, ці не п’яны ты заўсёды, Божа!

Глык віна лепш ад царства Кавуса,
За кароны Кубада і Туса,
Ранні ўздых закаханага лепш
За малітву двурушнага хлуса.

Каханая, збан з піялой узнось, нібы хвалу,
Кружыся каля ручая, ўся ўдзячная святлу,
Бо гэты небасхіл красунь — саперніц поўні
Ператвараў па сто разоў то ў збан, то ў піялу.