Рыгор Барадулін: Евангелле ад Мамы

Ён народзіць радасць ці гора,
Твой магчымы, заўтрашні дзень.
Лыжку мёду давала ўчора,
Абяцала ж даць — берасцень.

I кіруючы ў сон свой човен,
Сённяшняму падзякуй дню,
Каб сустрэў ты самотніцу сховін
Не апошнюю цішыню.

Пажадай працы ворага — спору,
Хай пацешыць і злыдня плен.
Хто пакоціць камень утору,
Да таго ж і вернецца ён.

Ціха подласць ідзе на ловы
Спадкаемкаю дабрыні.
3 неба валяцца на галовы
Злыдняў іхнія ж камяні.

Пры дзяльбе за ціхую долю
Папрасі пашумець траву.
Камень злосці хай стыне доле.
Памятай пра сваю галаву!

Ідзі ў нябыт як не сваёй хадой,
Не спознішся паспець туды ніколі.
Зямля не насычаецца вадой,
Агонь не кажа, хоць згары:
— Даволі!

Галодная і плодная зямля,
Як каня, піць папросіць і ў залеву.
Не дацягнуцца да яе валля
Нябёсамі запьшенаму гневу.

Душа сваю не выдасць глыбіню.
Абліччу не ўтаіць ласкавых рысак.
Не надакучыць полымя агню.
I, што любіў агонь, прамоўчыць прысак.

Хоць спадзе з абрысаў імгла,
Ды спасцігнуць ніхто не ўмее
I на небе дарогі арла,
На скале высцяжыны змея.

Вышынёю арол жыве,
Вывівастасцю — змей пачатку.
I цікаўнасць у рукаве,
Як вавёрку, трымае адгадку.

I даецца нам назусім
Таямніца вечара й рання.
Можа, й ёсць у гэтым усім
Сэнс нязмушанага бытавання.

Каб след твой не перапаўзлі вужы
I здані твой сон не сурочылі,
Не перасоўвай даўняй мяжы
I не хадзі на межы сірочыя.

Мяжа туману. Світання мяжа.
Мяжа дабра й трываласці.
Ад быльняжынкі аж да глыжа
Апошняга прошласць трымалася.

I з незагойных бацькоўскіх магіл
Уздымецца ён, і ўшчынную
Акрые налі сірочыя пыл
Пакрыўджанаю аблачынаю.

Да багацця бяжыш, чалавеча,
I не думаеш ты, нябога,
Што цябе даганяе галеча,
А яна не пакіне нічога.

I ў яе зайздросныя вочы,
I ў яе хапучыя рукі.
Ёй таксама не спіцца ўночы,
I прайшла яна ўсе навукі,

Як дарыць лахманы на плечы,
Абдзіраць па-скупечы на ліпку.
Пачакай. Не ўцякай ад галечы
Паскачы пад ейную йскрыпку.

Рака жыцця не прывыкла паказваць броды.
Яна несупынная ў паваротах сваіх.
I помыслы ў сэрцы людскім — глыбокія воды,
Ды чалавек разумны вычарэпвае іх.

Чарэпаць поўным каўшом не стамляецца коўшаль.
I зоры начуюць у цёмных водах на дне.
У водах адстойваецца марудных вякоў жаль,
I туманом таемным на дапытлівасць тхне.

Руплівасць не слухаецца пакорнай дагоды.
I сонца спасцігу ўзыходзіць з-пад вей.
Мялець не думаюць небародныя воды.
Чарэпае чалавек глыбей.

Лыжка драмаць не павінна ў дармовым супе.
Падабацца хадыку не мусіць слата.
Разам з зернем таўчы таўкачом у ступе
Дурня — не аддзеліцца ад яго лухта.

Бо дурныя — не аруць, не сеюць — нараджаюцца самі,
Каб не сумна на свеце было мудрацам.
Як ні задзіраюцца сані насамі —
Не зрабіцца ніколі коламі палазам.

А калі й лухта — гэта тая мякіна,
Што дамешваюць часам у праснакі?
Можа, усё ж памыляецца хітрая кпіна,
Дзівакоў залічваючы ў прасцякі?

Нічога не забываецца ў злапомлівым свеце.
Цэп на таку прысягае ўмалоту ілбом.
Хто разбурае свой дом, таму накануецца вецер.
I неразумны ў мудрага сэрца будзе рабом.

Спагадца старцоў і вандроўнікаў, вецер-бяздомнік
Не прызнае ні вокнаў глухіх, ні дзвярэй.
Без дому свайго бяскрыла блукае паломнік,
А ў выраі смутку вядзе ўжо самота рэй.

I поўняцца збожжам розуму старанныя гумны.
I думка не ходзіць пешкі — яна слыве.
Пазірае са страхам на мудраца неразумны.
У сэрцы вецер. Вецер у галаве.

У шчасці розныя, роўныя ўсе ў бядзе,
Хоць кожны жыве на сваёй планетцы.
Не радуйся, калі вораг твой упадзе,
I сэрца не весялі, калі ён спатыкнецца.

Бо нехта лічыць ворагам і цябе,
I нейчая злосць за табой цікуе таксама.
I нейчая зайздрасць стажок твае долі скубе.
I не сціскае пашчу бяссонная яма.

Век шчасця зямнога кароткі, як летні сон,
Ды ён хоць аднойчы павінен сасніцца.
Хто сябра, хто вораг — не разбірае скон,
Усе перад ім аднолькава падаюць ніцма.