Рыгор Барадулін: Евангелле ад Мамы

Род праходзіць і прыходзіць род,
А зямля трываліцца навекі.
Чуе на рацэ жыцця чарот,
Як кладзецца снег журбы на вейкі.

У зямлі на цвёрдай далані
Рэчышчы — працягам ліній лёсу.
Як гаркотай дол ні палыні,
Па глыбінях смягнуць вусны плёсу.

Каб пайсці ў зямлю, прыйшлі з зямлі
Ды пачулі зябкі голас зорак.
Золак не праспаць зарок далі,
Хай падушкай мулкаю — пагорак.

Вокам спакойным пасі прыгажосць,
Доўга мірыся з абразаю.
Шчыра прымай весялосць, ягамосць, —
Срэбра за ўсё адказвае.

Срэбра пазычыла свету зямля,
Каб белацелае звычліва,
Браўшы пачатак свой ад мазаля,
Гнула, змушала, ўзвялічвала.

Срэбра пільнуе і сон твой, і скон,
I недакончанай фразаю
Глушыць, і скрушыць, і радуе звон —
Срэбра за ўсё адказвае.

Усё адбылося з праху,
I вернецца ў прах усё.
Усё падуладнае страху —
I меч, і серп, і кассё.

Нязменнае толькі тое,
Што Бог для сябе стварыў.
I суджана сухастою
Карэннямі чуць абрыў.

Сваю не абыдзеш плаху,
Як вечна б ты жыць ні праг.
Усе адбылося з праху.
Дык значыць — нятленны прах.

Усе цякуць у мора рэкі,
А мора не перапаўняецца.
Стараюцца грахі й агрэхі,
А ўпартасць не перапыняецца.

Цякуць, каб паўтарыць маленства
I зноў памкнуцца ў свет рачулкамі,
3 шаленства ўпасці ў паслушэнства,
Змірыцца з рэчышчамі мулкімі.

I помняць рэкі пра вытокі,
Цякуць сабе адной сябрынаю.
Ды не стрымаюць гнеў высокі
I навальніцамі абрынуцца.

«Вось гэта новае!» — пачуеш крык
Дапытніка ў даверлівым настроі.
А новаму згубіўся нават лік,
Яно — даўно забытае старое.

Сурочанае вокам забыццё
Трымае свет сваёй уладай цьмянай.
I ўсё забытае, як адкрыццё,
Вяртаецца авечкаю рахманай.

Бягуць вятры з вятрамі на размін,
I цешыць цішу гамана зямная.
I чалавек — забыты напамін,
Які жыццю пра смерць напамінае.

Каменю ніколі не разбіцца.
Вечныя адны дума й турма.
I крывому роўным не зрабіцца,
I лічыць дарма, чаго няма.

Крывадушнасць да пары трывае.
I раўніну выгарбіць курган.
Страціць хітрасць ісціна крывая.
I крумкач накрумкае ўраган.

На няма няма й суда людскога.
Памяць тое, што было, пасе.
Гэта ў ёсць з няма вядзе дарога,
Па якой знікаем зрэшты ўсе.

На вуліцу замкнуцца дзверы,
Бяссонныя заціхнуць жорны,
I спевамі замоўкнуць дшчэры,
Асядзе пыл, ачахне зорны.

I чалавек прывыкне рана
Ўставаць ад пеўневага крыку,
I будзе поле неўзарана
Вясною ўспамінаць матыку.

Дух угняце, прыгорбіць плечы
Жуда — дагодлівая кляча.
I толькі голас чалавечы,
Пачуўшы пеўнеў крык, заплача.

Папярхнецца грымотамі спёка,
Аблачына заплача суха.
Не насыціцца бачаннем вока,
Не напоўніцца слуханнем вуха.

Цэлы век палюеш, рыбачыш,
Толькі лядам робіцца пушча.
У рацэ спадзяванняў бачыш,
Як акручвае вір хітрушча.

Лепшы лес сам сабе вяшчуеш,
Глухнеш у нерасчутым гудзе,
Слухаеш сябе — і чуеш
Толькі водгук таго, што будзе.

Смерць бярэ мудраца й недарэку,
I нікога не вылучае,
I нікому чужога веку,
Як ліхвярка, не пазычае.

Не адрозніць зямля таксама,
Бедны розумам ці багаты.
Пазяхае спрасоння яма —
I хапае вечнае хаты.

Ды ў магілу не хочацца крозам —
Не па іх прасцяк-недашкрэба.
I наноў выбірае розум,
3 кім яму пакутаваць трэба.

I стане нястрашны страх,
I пашы прыбудзе статку,
I прахам зробіцца прах,
Бо прахам ён быў спачатку.

Абух разаб’ецца ў пух,
Валун зарунее мохам,
Не будзе самотнець дух,
Часова дадзены Богам.

Прысняцца зярняты кулю,
I перадыхне знямога.
I вернецца прах у зямлю,
I вернецца дух да Бога.

У радасці ненажэрца,
Юнак, покуль шал не сціх,
Хадзі па шляхах твайго сэрца,
Па бачанні воч тваіх.

Вадзіцьме цябе адвага
Ў грахі да чужой ляхі,
I ўрэшце пакажа развага
На праведныя шляхі.