Рыгор Барадулін - Евангелле ад Мамы

Няма, няма, няма,
Цябе няма са мною.
Таму й прыйшла зіма.

Была, была, была
Ты восеньскай вясною,
Вятрыстая датла.

Адна, адна, адна
Туга ўсяму віною.
А можа, не яна?

Адзін, адзін, адзін
Зарукай неспакою
Раз’юшаны ўспамін.

Калі, калі, калі
Адпушчаны табою
Зноў буду на зямлі?

Мароз снегавічоўну лепіць,
Завейна гладзіць бараду.
Перадыхне —
Бялее лебедзь.
Пускай, дзядуля, на ваду!

Снег ёсць, і рупнасці хапае,
Снегавічоўны ўсё няма.
Сняжыца ў вочы б’е сляпая.
Глядзіш, і скончыцца зіма.

І склыгаюць ад злосці льдзіны,
Што мыецца вада вадой.
Марозаў клопат лебядзіны
Плыве ў бязлёддзе чарадой.

Аглухлай, гарбатай
Дарозе не выпрастаць спіну,
Бо руху няма супыну,
Як з цішай ні сватай.

Трывае надзеяй,
Што недзе за даляглядам
Зноў стане балотам, лядам
На волі,
Ды дзе ёй
Схавацца, стаіцца?
Калі на світанні, змярканні
Вядуць яе на аркане
Мястэчкі, сталіцы.

Толькі коні твар свой захавалі,
Мы свой — страцілі
І знебылі.
Пахавалі шчырасць нашу ўзваллі,
Смех здзічэў наш
У глухім быллі.

Верым зорам,
Шчэрым зубы церням.
Саступаем сцежку валунам.
І надзеяй грэемся,
Што вернем
Твар,
Які Гасподзь пазычыў нам.

Іллянішча топчуць вятры-вазакі.
Надвор’е імжу прасявае на сіце.
Завязвае клопат снапоў вузялкі
На памяць аб леце,
Аб цёплым блакіце.

Да сэрца прыхілістыя з даўніны
Ад светлых радзін
Да пахмурных хаўтураў
Бялёвы насоў
І ручнік ілляны,
З марозу,
Як гурба, каляны каптурык.

І верым,
Падзёншчыкі ўцехі зямной,
Што нам з глухаты,
З духаты,
З перастыгу
Сасновай труной
І кашуляй лляной
Аддзячыць скупое жыццё
За фатыгу.

Галалёддзе. Слата.
Перазяблі муры.
Марната, чарната
На душы, на двары.

Хоць ты зроку даводзь,
Каб да змроку прывык,
Што забыўся Гасподзь
Светлых дзён чарнавік.

Кола круцяць
Ці само
Круціцца з адчаю.
Хіба сам сваё ярмо
Нехта прывячае!

А ні выпрастаць гарба
Гнутаму ніколі.
Радасць войкне
Ці журба
Зарыпіць у коле.

Цягне ток
Ці жарабок —
Бі паклоны долу.

У які круціцца бок —
Усё роўна колу!

Сон неўмежаванае аблогі
Не пачуе дотыку былля.
Колькі ні аруць яе нарогі,
А яна цнатлівая,
Зямля.

Пасівее дзень каля парога,
Счырванее золак ад абраз,
Маладзей, глыбей
Аруць аблогу,
Толькі кожны раз —
Як першы раз.

Завіруха соўкі
Шуфель прытурыла.
Матылёк газоўкі
Б’ецца аднакрыла.

Мне назаўтра ўрокі
Вывучыць не спіцца.
На хвасце сарокі,
У гіля на спінцы.

Страхі ды навіны.
Шыбы — як мядзведзі.
Позірк мой наіўны
Нешта ўгледзеў недзе.

…Той зімовы вечар
З матыльком газоўкі
Усплывае золк,
Як з сярэднявечча.

На дратах дрыжаць шпакі.
Зябнуць шыферныя дахі.
Важна ходзяць індыкі —
Местачковыя манахі.

На вясёлым скразняку
Любата матку цыбулі.
Дзень знікае неўзнаку,
Быццам пенсія ў бабулі.

Час імчыцца наўпрамець.
Вечар рады ціхай вестцы.
Пачынаеш разумець:
Стома старасцю завецца…

Звысоку варта паглядзець на горад,
Свой позірк адарваўшы ад зямлі,
І ўбачыць,
Як на радасць ці на гора
Быллём антэнаў дахі зараслі.

Уздрыгвае пакоша драцяная,
Павышчарбіўшы бліскавіц сярпы.
І толькі чорных вестак
Боль тупы
Іржавае цярпенне працінае.

Як няма чым акалочваць грушы,
Дык збірай паціху жалуды.
Як Няклееў кажа, без булды
Праца.
Толькі клопату па вушы.

Можаш імі частаваць свіней,
Можаш любавацца жалудамі,
Можаш нанізаць каралі даме —
Бачыцца забытае мадней.