Рыгор Барадулін - Евангелле ад Мамы

Сабака аж давіцца брэхам —
Быццам глыбока ў горла
Зелле горкае
Заліваюць спехам.
З ёкатам замаўкае —
За ваўкамі
Наўскоч пабег
Азяблы брэх
Па мулкай араллі.
Хоць ваўкоў звялі,
Вочы сабачыя
У падхартаным сне
Зграю ўбачылі.

Смерць як жыццё.
Жыццё як смерць.
І немінучасць і мінучасць.
Жыві
І ў гэтым свеце сцвердзь,
І ў тым
Сваю нежывучасць.

Чатырохнога табурэткі
Хадзіць вучыліся па зале.
Нябожчыкамі пахлі кветкі,
Што з вокнаў ранішніх звісалі.

Мы, як апошнія ваўкі,
Пасляваеннікі-паэты.
Ужо настаўлены цвікі,
Каб шкуры нашыя з імпэтам

Распяць на прыцемнай сцяне,
Дзе рэбрацца старыя бёрны.
І ўрэшце сківіцы сцяне
Апошні адвячорак чорны.

Мы па інерцыі бяжым,
У свет яшчэ знаёмы выем,
Ды цені тоіць кожны выем
У змроку покуль што чужым.

Гібее пад ільдом рака,
Каб адагрэцца крыгаломам,
Каб веснаход пачаць з рыўка,
Каб безбярэжнай
Стаць з раўка,
Паказытаўшы спіны стромам,
Не пакідаць ні астраўка
Адмелінам —
Былым знаёмым.
Прыняць, як веру, раўнавагу,
Але зімовую знявагу
Трымаць у памяці бруйка.

Чуючы цёмную сілу ў слове
І не дужа верачы ў словы свае,
Чалавек найменні дае
Сабаку, каню, карове.

Каб клікаць і смакаваць уладу:
— У хлеў, Лысоня!
— Лыска, на двор!
Ды, Ўсявышняга лепшы твор,
Чалавек не дасць сабе зладу.

Загадвае жабракам багаты:
— Іван, маўчы!
— Стахван, бяжы!
Воз чутак цягнучы, рве гужы,
Чалавек наступае сабе на пяты.

Не развязваецца са страхам клумак,
Хоць не пусты на карку
Носіць збанок,
Дрыжыць на крык,
Бяжыць на званок
Чалавек,
Паслугач сваіх жа прыдумак.

Вякі вячыстыя і дні,
Жывое й нежывое —
Усё належыць цішыні
З паніклай галавою.

Ці зорную бяром сяўню,
Ці назаляем ліху,
Мы толькі будзім цішыню —
Глухую парадзіху.

Такога б закілзаць каня,
Каб устурыў —
Ды дзе там!
Як ні крычым,
А цішыня
Валодае Сусветам.

Мы толькі плодзім мітусню
І робім тлум усіхнім,
Нахабна будзім цішыню —
І ўрэшце самі ціхнем.

Нябёсы ў жудасці сумеліся,
Ды помняць тую хмару шэрую,
З якой зямля
Яшчэ пры Велесе
Свянцілася паганскай вераю.

Цяпер наш свет —
Парнік пад плёнкаю,
Дзе дбаюць аб надзённым сіласе.
Свянцонку б лепш назваць
Свінцонкаю —
Цяжкім свінцом вада свянцілася.

Вясёлка неба дах змацоўвае.
Хаўтурам галасней галосіцца.
І хмары робяцца свінцовыя,
І гоні ўсцяж свінцом калосяцца.

Нам піць свінец,
Нам жаць свінец.
Карцам карэць,
Сярпам звінець…

Бо пачынаю глухнуць без яго я,
Як дзень, старэць, як прысмерк, вечарэць
І разумець калючы лёс ізгоя.

Час, рэдзь ніты, але пакінь хоць рэдзь,
Каб выткалася слова дарагое,
Якое б выбегла мяне сустрэць.

І сапраўды, як хатняя рака,
Тутэйшы Нёман —
Б’е хвастом ля ганка.
І вусны песцяць казку-інтрыганку,
І пражу грэе цёплая рука.

У рэшаце падскоквае клубок,
І дзед-штукар дапамагае бабе.
Славутасць у падпечкавым маштабе,
Каток, вядома ж, залаты лабок
Зацягвае маркотную курню,
Марцовай кошцы дзён да марца мала.

І песня,
Што на момант прыдрамала,
Адчула:
Цісне столь высачыню.
І паплыла,
На Нёман павяла
Ад ступы, ад красён, ад памяла
Спякотны голас
На марознай ноце:
Сядзела Купалка на плоце,
Яе ўся галоўка ў залоце,
Ды прасіла ў Бога пагоды:
Ой, дай пагоду на ўсю ноч,
Ой, дай сонейка на ўвесь дзень.

А казка нахінула гарлачок,
Дзе з сыру печ,
Дзе з масла лавы.
А баба з казкі
Просіць пень трухлявы:
Вышэй, вышэй, пеньчучок,
Бо ўжо выбег ваўчучок!

А я прашу,
Як сон забытых сноў:
Ручай гаворкі беларускай,
Булькай
У цераме спадарыні Цыбульскай
У вёсцы,
Што завуць Магільным зноў.