Arkadij Strugacki - Poniedziałek zaczyna się w sobotę

Dżin —Zły duch z baśni arabskich i perskich. Prawie wszystkie dżiny są dubletami króla Salomona oraz współczesnych mu magów. Używane do celów wojskowych i polityczno-chuligańskich. Odznaczają się obrzydliwym charakterem, bezczelnością i zupełnym brakiem poczucia wdzięczności. Ignorancja i agresywność ich są tak wielkie, że niemal wszystkie znajdują się w zamknięciu. W magii współczesnej używa się ich powszechnie jako istoty doświadczalne. W szczególności E. Amperian określił na materiale trzynastu dżinów ilość zła, jaką może przysporzyć społeczeństwu złośliwy i głupi ignorant.

Fantom —Widmo, zjawa. Według pojęć współczesnych — koagulat nekrobiotycznej informacji. Fantomy budzą zabobonny strach, chociaż są absolutnie nieszkodliwe. W instytucie używa się ich do ustalenia prawdy historycznej, jakkolwiek prawnie nie można ich uważać za świadków.

Gian Ben Gian —Wynalazca albo wojownik w czasach starożytnych. Imię jego jest zawsze związane z pojęciem tarczy, osobno się go nie spotyka. (Wzmianka, na przykład, w „Kuszeniu świętego Antoniego” G. Flauberta).

Gnom —W baśniach zachodnioeuropejskich — szpetny karzeł, strzegący podziemnych skarbów. Rozmawiałem z niektórymi gnomami. Są to naprawdę karły i naprawdę bardzo szpetne, ale o żadnych skarbach nie mają zielonego pojęcia. Większość gnomów to zapomniane, wyschnięte do cna dublety.

Golem —Jeden z pierwszych robotów cybernetycznych, wykonany z gliny przez Lwa Ben Becalela. (Patrz np. czechosłowacka komedia filmowa „Cesarski piekarz”. Tameczny Golem jest bardzo podobny do prawdziwego).

Gwiazda Salomona —w literaturze światowej znak magiczny w kształcie sześcioramiennej gwiazdy, mający własności czarodziejskie. Obecnie, jak większość innych zaklęć geometrycznych, utracił wszelaką moc i nadaje się wyłącznie do straszenia ludzi ciemnych.

Harpie —w mitologii greckiej boginie wichru, a w rzeczywistości odmiana niebylicy, uboczny produkt eksperymentów starożytnych magów w dziedzinie selekcji. Mają wygląd wielkich rudych ptaków o głowach staruch, są bardzo niechlujne, żarłoczne i swarliwe.

Homunkulus —W pojęciu ciemnych średniowiecznych alchemików — człowiekopodobna istota, sztucznie wytworzona w kolbie, w rzeczywistości sztucznych istot nie można wytwarzać w kolbie. Homunkulusy syntetyzuje się w specjalnych autoklawach i używa do biomechanicznego modelowania.

Hydra — U starożytnych Greków — fantastyczna żmija wodna o wielu głowach. W naszym instytucie — realnie istniejąca wielogłowa reptilia, córka Smoka Horynycza i plezjozaurzycy z jeziora Loch Ness.

Ifryt —Odmiana dżina. Są to z reguły dobrze zachowane dublety wybitnych dowódców arabskich. W instytucie M. Kamieniojad zatrudnia je w charakterze zbrojnej straży, ponieważ różnią się od innych dżinów wysokim stopniem zdyscyplinowania. Mechanizm miotania ogniem przez ifryty jest niedostatecznie zbadany i raczej wątpliwe, by kiedykolwiek został zbadany szczegółowo, gdyż na nic się nie przyda.

Inkub —Odmiana powstałych z grobu umarlaków. Ma on zwyczaj zawierania związków małżeńskich z żyjącymi. Nie istnieje. W magii teoretycznej terminu „inkub” używa się w zupełnie innym znaczeniu, jest to miara energii negatywnej żywego organizmu.

Inkunabuły —Pierwsze drukowane księgi. Niektóre z inkunabułów odznaczają się gigantycznymi rozmiarami.

Kadawer —Mówiąc ogólnie, ożywiony przedmiot martwy — portret, posąg, bożek pogański, manekin. (Patrz np. A. N. Tołstoj „Hrabia Cagliostro”). Jedną z pierwszych w historii kadawrów była słynna Galatea dłuta rzeźbiarza Pigmaliona. w magii współczesnej kadawry nie znajdują zastosowania. Z reguły są fenomenalnie głupie, kapryśne, rozhisteryzowane i prawie nie poddają się tresurze. W instytucie niekiedy nazywa się ironicznie kadawrami niewydarzone dublety lub dubletopodobnych pracowników.

Lewitacja —Zdolność latania bez pomocy urządzeń technicznych. Powszechnie znana jest lewitacja ptaków, nietoperzy i owadów.

„Młot na czarownice”(„Malleus maleficarum”) — W dawnych czasach zbiór wskazówek, dotyczących badania trzeciego stopnia. Ułożony i stosowany przez księży specjalnie w celu wykrywania czarownic. W czasach późniejszych uznany za przestarzały.

Pytia —Kapłanka-wieszczka w starożytnej Grecji. Wróżyła, wdychając trujące wyziewy. W naszym instytucie pytie nie praktykują. Okropnie dużo palą i zajmują się ogólną teorią przepowiedni.

Ramapitek —Według pojęć współczesnych bezpośredni poprzednik pitekantropa na drabinie ewolucyjnej.

Segur Richard —Bohater powieści fantastycznej Zagadka Richarda Segura, który wynalazł metodę stereofotografii.

Skrzat —W pojęciu ludzi zabobonnych — rodzaj istoty nadprzyrodzonej, gnieżdżącej się w każdym domu zamieszkanym przez ludzi. Nic nadprzyrodzonego w skrzatach nie ma. Są to albo doszczętnie podupadli magowie, nie nadający się do reedukacji, albo krzyżówki gnomów z niektórymi zwierzętami domowymi. W instytucie podlegają M. Kamieniojadowi i są używane do robót pomocniczych, nie wymagających kwalifikacji.

Tercja —Jedna sześćdziesiąta część sekundy.

„Upaniszady” —Staroindyjskie komentarze do czterech świętych ksiąg.

Upiór —Umarlak, pijący krew ludzką, z baśni ludowych. Nie istnieje. W rzeczywistości upiory (wampiry itp.) są to magowie, którzy z tych lub innych powodów weszli na drogę abstrakcyjnego zła. Od wieków stosowany środek przeciwko nim — pal osinowy i kule odlane z samorodnego srebra. W tekście słowo „upiór” jest wszędzie używane w znaczeniu przenośnym.

Wampir —patrz, upiór.

Wilkotak —Człowiek mogący przemienić się w niektóre zwierzęta: w wilka, lisa itp. Ludzie przesądni nie wiadomo czemu boją się go okropnie. W. P. Korniejew, na przykład, kiedy rozbolał go ząb, przemienił się w koguta i od razu mu ulżyło.

Wyrocznia —W pojęciu starożytnych sposób obcowania bogów z ludźmi: lot ptaka (u augurów), szelest drzew, majaczenie wróżbity itp. Wyrocznią nazywano również miejsce, gdzie udzielano przepowiedni. „Wyrocznia Sołowiecka” — nieduży ciemny pokój, gdzie już od lat planuje się ustawienie potężnej maszyny elektronicznej do drobnych przepowiedni.

A. Priwałow