Andrea Camilleri - Głos Skrzypiec

– Nie, nie jestem głodna. A poza tym sama nie… Prawie codziennie Michela przychodziła na obiad i jadłyśmy razem. Rzadko jadała w hotelu.

– Czy mogę coś zaproponować?

– Najpierw proszę wejść.

– Zapraszam do siebie do domu. To o dwa kroki stąd, nad samym morzem.

– Ale może pańska żona nie lubi tak bez uprzedzenia…

– Mieszkam sam.

Anna Tropeano nie zastanawiała się nawet przez chwilę.

– Zaraz do pana zejdę.

Jechali w milczeniu samochodem Montalbana. Komisarz wciąż nie mógł się nadziwić, że złożył taką propozycję, a Anna – że ją przyjęła.

Zazwyczaj w sobotę Adelina oddawała się drobiazgowemu sprzątaniu i komisarz, widząc, że jego mieszkanie aż lśni czystością, poczuł ulgę: kiedyś w sobotę zaprosił zaprzyjaźnione małżeństwo, ale Adelina tego dnia akurat nie przyszła, więc skończyło się na tym, że żona przyjaciela, aby nakryć do stołu, musiała najpierw zdjąć z niego górę brudnych skarpetek i majtek.

Jak gdyby znała ten dom już od dawna, Anna skierowała się na werandę, usiadła na ławce i zaczęła patrzeć na morze, które było dosłownie o kilka kroków. Montalbano postawił przed nią składany stolik i popielniczkę, a sam poszedł do kuchni. W piekarniku znalazł dużą porcję morszczuka, w lodówce czekał gotowy sos sardelowy z octem.

Wrócił na werandę. Anna paliła, z każdą minutą wydawała się coraz spokojniejsza.

– Jak tu ładnie.

– Czy miałaby pani ochotę na pieczonego morszczuka?

– Komisarzu, proszę się nie gniewać, ale mam ściśnięty żołądek. Pan będzie jadł, a ja napiję się wina, dobrze?

W pół godziny komisarz pochłonął potrójną porcję morszczuka, a Anna wypiła dwa kieliszki wina.

– Naprawdę dobre – powiedziała, nalewając sobie trzeci kieliszek.

– Robi je… raczej robił… mój ojciec. Czy napije się pani kawy?

– Kawy nie odmówię.

Otworzył puszkę yaucono, napełnił maszynkę neapolitańską i postawił na gazie. Wrócił na werandę.

– Niech pan zabierze stąd tę butelkę, bo ją opróżnię do dna – powiedziała Anna.

Zrobił, co chciała. Kawa była gotowa, postawił filiżankę na stoliku. Anna wypiła ze smakiem, małymi łyczkami.

– Mocna i świetna. Gdzie pan ją kupił?

– Nie kupuję. Co jakiś czas przyjaciel przysyła mi ją z Portoryko.

Anna odstawiła filiżankę, zapaliła dwudziestego papierosa.

– Co ma mi pan do powiedzenia?

– Są nowe wiadomości.

– Jakie?

– Maurizio Di Blasi.

– A widzi pan? Rano nie powiedziałam, że to on, bo byłam pewna, że szybko pan na to wpadnie. Śmiało się z niego całe miasto.

– Stracił głowę?

– To mało powiedzieć. Michela stała się jego obsesją. Nie wiem, czy panu mówiono, że z Mauriziem nie wszystko było w porządku. Był na granicy między normalnością a umysłowym rozchwianiem. Są dwa epizody, które…

– Proszę opowiedzieć.

– Kiedyś poszłyśmy z Michela do restauracji. Chwilę później zjawił się Maurizio, przywitał z nami i usiadł przy sąsiednim stoliku. Jadł tyle co nic, wciąż wpatrywał się w Michelę. I w pewnej chwili zaczął się ślinić, aż mi się zaczęło zbierać na mdłości. Ślinił się, i to dosłownie. Strużka śliny ściekała mu z kącika ust. Musiałyśmy wyjść.

– A drugi epizod?

– Pojechałam do domku Micheli, żeby jej pomóc. Przed odjazdem ona wzięła prysznic, a potem zeszła nago do salonu. Było gorąco. Lubiła chodzić po domu bez ubrania. Usiadła na fotelu, zaczęłyśmy rozmawiać. W pewnej chwili z zewnątrz usłyszałam jakby skowyt. Odwróciłam się: Maurizio stał z twarzą przyciśniętą do okna. Zanim zdążyłam wydobyć z siebie słowo, cofnął się o kilka kroków, zgięty wpół. I dopiero wtedy zrozumiałam, że się onanizuje.

Spojrzała na morze i westchnęła.

– Biedny chłopak – powiedziała półgłosem.

Montalbano przez chwilę poczuł wzruszenie. Tajemnica Wenus – ta nadzwyczajna kobieca zdolność do głębokiego rozumienia, wczuwania się w emocje, do bycia równocześnie matką i kochanką, córką i żoną. Położył rękę na dłoni Anny, ona jej nie cofnęła.

– Czy pani wie, że zaginął?

– Tak, wiem. Tego samego wieczoru co Michela. Ale…

– Ale?

– Czy mogę mówić szczerze?

– A do tej pory rozmawialiśmy inaczej? I mam prośbę: proszę mówić do mnie Salvo.

– Pod warunkiem, że pan będzie mnie nazywać Anną.

– Zgoda.

– Mylicie się, jeśli sądzicie, że Maurizio mógł zamordować Annę.

– Z jakiego powodu?

– Nie chodzi o powody. Widzi pan, ludzie niechętnie rozmawiają z policją. Ale jeśli zleci pan… Salvo, jakiemuś instytutowi badań niezależny sondaż, okaże się, że nikt w Vigacie nie wierzy w to, że zabił ją Maurzio.

– Anno, jest coś, o czym ci jeszcze nie powiedziałem.

Zamknęła oczy. Wyczuła, że niełatwo jej będzie tego wysłuchać.

– Jestem gotowa.

– Doktor Pasquano, lekarz sądowy, doszedł do pewnych wniosków, o których zaraz ci powiem.

I powiedział, nie patrząc jej w oczy, ze wzrokiem wbitym w morze. Nie pomijał szczegółów.

Anna słuchała z dłońmi przyciśniętymi do twarzy, opierając łokcie na stoliku. Kiedy skończył, wstała, blada jak ściana.

– Idę do łazienki.

– Zaprowadzę panią.

– Sama trafię.

Chwilę później Montalbano usłyszał, że wymiotuje. Spojrzał na zegarek, miał jeszcze godzinę do przyjazdu Emanuele Licalziego. Ale pan chirurg ortopeda z Bolonii może przecież poczekać.

Wróciła z niepewnym wyrazem twarzy, znów usiadła obok Montalbana.

– Salvo, co dla tego lekarza znaczy, że to się odbyło „z jej przyzwoleniem”?

– To samo co dla pani i dla mnie: że się na to zgodziła.

– Ale w pewnych przypadkach można wyrazić zgodę tylko dlatego, że nie ma się możliwości stawienia oporu.

– Słusznie.

– A więc zadam ci pytanie: czy to, co morderca zrobił Micheli, nie mogło się zdarzyć bez jej woli?

– Ale są pewne szczegóły, które…

– Zostawmy je. Przede wszystkim nawet nie wiemy, czy morderca wykorzystał ją, kiedy żyła, czy po śmierci. Tak czy inaczej, miał wystarczająco dużo czasu, żeby zakrzątnąć się w willi i zmylić policję.

Nawet nie zauważyli, kiedy przestali mylić formę na „pan” i „pani” z formą na „ty”.

– Coś ci chodzi po głowie, o czym nie mówisz.

– Nic takiego – powiedział Montalbano. – Po prostu w tej chwili wszystko przemawia przeciw Mauriziowi. Ostatnim razem widziano go o dziewiątej wieczorem przed barem „Italia”. Dzwonił.

– Do mnie – powiedział Anna.

Komisarz aż podskoczył na ławce.

– Czego chciał?

– Pytał o Michelę. Powiedziałam mu, że rozstałyśmy się niedługo po siódmej, że miała pojechać do hotelu „Jolly”, a potem na kolację do państwa Vassallo.

– I co on na to?

– Rozłączył się bez słowa.

– To również może przemawiać na jego niekorzyść. Na pewno zadzwonił do państwa Vassallo, nie zastał jej, ale domyślił się, gdzie może być, więc do niej pojechał.

– Do willi?

– Nie. Do willi dojechali tuż po północy. W tej chwili to Anna podskoczyła.

– Jest świadek – wyjaśnił Montalbano.

– Czy rozpoznał Maurizia?

– Było ciemno. Widział tylko mężczyznę i kobietę, którzy wysiadali z twingo i szli w kierunku willi. Kiedy już byli w środku, kochali się. W pewnej chwili Maurizio, o którym wszyscy mi mówią, że nie jest całkiem zrównoważony, wpadł w szał…

– Nigdy, ale to nigdy, Michela…