Сяргей Грахоўскі - Горад маладосці

Горад спраектаваны так, каб у ім было шмат святла i сонца, дрэў i кветак, каб спявалі птушкі i раслі здаровыя дзеці. Кожны дом будзе мець сваё аблічча, свой колер, сваю прыгажосць. У кватэрах прадугледжаны i газавыя пліты, i прасторныя балконы, i душавыя пакоі, i зручныя сцянныя шафы. Тут на кожнага чалавека будзе прыпадаць 12 квадратных метраў жылой плошчы, а жыць у горадзе будзе не менш за 60 тысяч чалавек.

Паўночна-заходняя частка новага Полацка, дзе разгарнулася будаўніцтва першых інтэрнатаў, стане ўскраінай горада, яго пачаткам. На карце ўжо ёсць асфальтаваныя дарогі, тралейбусныя лініі, якія злучаць горад з нафтаперапрацоўчым заводам, яны пройдуць пад засенню векавых дрэў ад санаторыяў i дамоў адпачынку, што вырастуць у сасновым бары паміж горадам i заводам.

А пакуль што трэба капаць зямлю, засыпаць балаціны на будаўнічай пляцоўцы, рабіць паром, будаваць першыя інтэрнаты i абсталёўваць бетонарастворны вузел. Пакуль што на ўзбярэжжы Дзвіны бялеюць толькі брызентавыя палаткі, а маладыя рабочыя ходзяць начаваць у Шніткі, Слабаду i Новы Двор.

Кожны будаўнік — у пэўнай ступені паэт i летуценнік, з вялікаю вераю ў свае сілы i магчымасці. Закладаючы падмурак на новым месцы, ён ужо бачыць дах i светлыя вокны, шырокія лесвічныя маршы i ўтульныя пакоі, новыя праспекты i цэлыя архітэктурныя ансамблі, якія вырастуць з-пад яго кельмы.

Але вопытных муляроў на будоўлі было яшчэ вельмі мала. Многія начальнікі ўчасткаў i прарабы неахвотна адпускаюць кваліфікаваных рабочых на новыя месцы. У ix ёсць свой план, які ў асноўным павінны выконваць муляры. Не хацелася начальніку УНР-125 Мінскага трэста № 5 адпускаць маладога, але стараннага i працавітага Пятра Якавенку. Ён сам доўга ўгаворваў яго «не рабіць глупства» і, не пераканаўшы ўпартага хлопца, даручыў інспектару аддзела кадраў Зоі Карлаўне ўздзейнічаць на Пятра.

А пры разліку ніяк не мінеш гэты аддзел.

Нібыта нічога Не ведаючы, Зоя Карлауна здзівілася, што Якавенка пакідае сталіцу i хоча ехаць «к чорту на ражон».

— I чаго ты не бачыў у гэтым Полацку? Гразі даўно не мясіў, надакучыла жыць па-людску? Я там жыла некалі, i цяпер мяне ланцугом туды не зацягнеш. Дык гэта ж горад, a будоўля пачынаецца на голым месцы, там i нахаладаешся i нагаладаешся.

— Вось таму i еду. Ведаю, што не на курорт. У райкоме нас аб усім папярэдзілі,— стрымана кінуў хлапец.— Пуцёўка ўжо ёсць, а вас папрашу хутчэй аформіць усе мае справы, каб сёння выехаць.

A назаўтра з новымі сябрамі ў невялічкім аўтобусе з надпісам «Службовы. Нафтабуд» ён ехаў ад полацкага вакзала туды, дзе пачнецца новая старонка яго жыцця. Можа ён стане пастаянным жыхаром новага горада, можа там прыйдзе першае шчырае каханне, i праз многа гадоў ён будзе расказваць сыну, што на месцы галоўнай магістралі рос калгасны лён, а на ўскраіне лесу было такавішча глушцоў, будзе паказваць дамы, якія ён будаваў сам. Так думалася ў дарозе. A «навічкі» наперабой дапытваліся ў немаладога шафера, што пабудавана, што будуецца, дзе жывуць рабочыя, ці многа прыгожых дзяўчат, ці бывае кіно.

— Прыедзеце, пабачыце,— нібы баючыся расчараваць сваіх пасажыраў, адказваў нафтабудаўскі вадзіцель.

За горадам пачалася роўная асфальтаваная магістраль, замігалі вёскі i пералескі, трубы ільнозаводаў i чыгуначныя семафоры. Аўтобус абганяў калоны самазвалаў з гравіем i цэментам, а насустрач імчаліся парожнія машыны. З кабін выглядалі запыленыя маладыя твары, нібы хацелі разгледзець, ці не едуць часам у аўтобусе ix знаёмыя, сябры або землякі. Ужо на шашы адчувалася, што недзе непадалёк ідуць вялікія работы, i гэты рытм, гэты імклівы pyx прыўздымаў Пятра i яго спадарожнікаў, хацелася хутчэй усё ўбачыць сваімі вачамі, пасябраваць з гэтымі шафёрамі i хлапцамі, якія прыехалі раней за ix, не адчуваць сябе навічкамі.

Звярнуўшы налева, аўтобус стаў у доўгую чаргу машын каля пераправы. На фоне цёмнага сасонніку відна была недабудаваная воданапорная нежа, некалькі аднапавярховых дамоў у рыштаваннях i бугаркі свежанакапанай зямлі, а далей ішло поле з кусцікамі i ўзгоркамі.

Пасяліўся Пятро са сваімі новымі сябрамі за шэсць кіламетраў ад будаўнічай пляцоўкі, у вёсцы Падкасцельцы. На работу i з работы спярша хадзілі пехатою, з песнямі i жартамі, можа таму i дарога не вельмі цягнулася. Але набліжалася восень, з дажджамі i цёмнымі начамі, з халоднымі вятрамі i гразкімі дарогамі. Будаўнікі спяшаліся хутчэй закончыць першыя восем інтэрнатаў, ашаляваць часовую сталовую, здаць у эксплуатацыю кацельную i воданапорную вежу, каб цёпла, светла i чыста было ў новых інтэрнатах. У ix ужо завіхаліся тынкоўшчыкі i маляры — такія ж маладзенькія i малавопытныя хлапцы i дзяўчаты, як i тыя, з якімі разам прыехаў Пятро Якавенка. Былыя выпускнікі Смалоўскай школы Рая Бацінька, Галя Германтава i Дзіма Павядзёнак, Юра Чаркасаў з Петразаводска i Каця Ніколіна з Ціхвіна ў брыгадзе маленькай рухавай Галі Сяргун тынкавалі першыя дамы, услед за імі ішлі маляры брыгады Марыі Брыкоўскай, нядаўняй дзесяцікласніцы з-пад Львова. Тут яны атрымалі першую працоўную загартоўку, тут вучыліся будаўнічаму майстэрству, пасябравалі шчыраю дружбай.