Леанід Дранько-Майсюк - Тут

Альбо спытаюць пра невядомую навелу Мапасана. I Вы, напэўна ж, успомніце метафа-рычны партрэт пісьменніка, створаны калектыўным уяўленнем літінстытуцкага асяроддзя. Паводле таго партрэта — Мапасан спалучаў у сабе знешнюю атлетычнасць і ўпутраны фізіялагічны распад.

Так Астэндэ, радзіму Джэймса Энсара, Вы ўжо ведалі па фантастычнай птушцы, якая аднойчы зачапіла сваімі крыламі калыску будучага мастака. I вывучаючы жывапіс Энсара, гэтым «прынатным» нечаканым здарэннем Вы спрабавалі растлумачыць для сябе энсараўскую мізантропію...

Курортны Астэндэ прытуліўся да «...паршивейшего Гель-Голландского моря» (С. Ясенін). Па ўсім працягу набярэжнай тоўпяцца маленькія, амаль цацачныя рэстаранчыкі, з ружамі на століках і запаленымі свечкамі. У рэстаранчыках пуста, як у нашых вясковых клубах. У маўклівай чарзе рэстаранчыкі счакаліся, выглядваючы летнюю пару. Лета апраўдае зімняе і веснавое малалюдства. Дзеля яго, чаканага лета, варта запальваць кожнае раніцы свечкі і выстаўляць свежыя ружы. Ружы ў хмурны дзень заўсёды самотныя і нават змрочныя. Энсара яны не зацікавілі б. Ён любіў маляваць кветкі, асветленыя сонцам.

Гандляры і перакупшчыкі чакаюць на прыстані свежую рыбу. Лёгкі туман засцілае мора, у якое яшчэ да свету выйшлі на шхунах і лодках рыбакі. Бельгійцы выбіраюцца ў мора і на конях. Ламавікі, можа, нават і не адчуваючы на сабе рыбакоў-коннікаў, цягнуць па мелкай вадзе шчыльныя тралы. у якія набіваюцца паўночнаморскія крэветкі.

Пасля маўклівай бліскучасці камерцый-нага Астэндэ гарадок Дамэ ўявіцца Вам жывым, кірмашовым пляцам, дзе мае высокую цану і такая драбяза, як шчырае пачуццё. Царква Боскай маткі, заснаваная яшчэ ў XII стагоддзі. і 500-гадовая ратуша лепш за любога гіда раскажуць пра Ціля Уленшпігеля і пакажуць яго сімвалічную магілу. Прымацаваны да сцяны барэльеф выяўляе веселуна і нястомнага вандроўніка, героя Фландрыі Ціля. Тут, мусіць, самы час падумаць пра пэўную эгаістычнасць ягонага геройства. Толькі пагібель роднага бацькі абудзіла ва Уленшпігелю змагара. Магчыма, каб інквізітары не спалілі Клааса, Ціль так і застаўся б у палоне жартачак, гульняў і бяскрыўднага наіву. Змаганне вырасла з адчування не чыйго-небудзь, а ўласнага болю. I толькі пазней, пра што засведчыў Шарль дэ Кастэр на старонках сваёй цудоўнай кнігі, у высакароднасці змагання патанулі эгаістычныя памкненні Ціля.

У Дамэ над каналамі стаяць музейныя ветракі. Выгляд нерухомай крыжавіны крылаў быў скарыстаны Э. Верхарнам у зборніку «Прывідныя вёскі». як метафара смерці:

Аднак няхай Вас ратутоць колы аўтобуса ад самотнага выгляду старавечных млыноў, што ахвяруюць паэтам змрочныя метафары. Мажліва, пакідаючы Дамэ, Вы падумаеце, што каханне Ціля да Нэле не мела спагады і неабходнай чуласці. Таму ў Вашай душы заўсёды выспяваў да героя Кастэра справядлівы папрок. I Вы па-рыцарску скарыстаеце пачуццё сваёй незадаволенасці. У Турнэ, на дыскатэцы, незнарок штурхнуўшы сучасную Нэле, Вы пацалуеце яе — такім інтэрнацыянальным спосабам папросіце прабачэння за сваю недалікатнасць і адначасова адпомсціце ўсім неспагадным Цілям. Гэта будзе ў апошні вечар развітання з Бельгіяй.

А пакуль што Вас чакае Бруге — цэнтр правінцыі Заходняя Фландрыя, горад вядомых музеяў Грунінэн, Мемлінга і манастыра бягінак.

Вашаму засяроджанаму настрою ўсё яшчэ спадарожнічае дождж. Пераседжваючы яго ў рэстаране Sint Joris, што па-беларуску будзе значыць Святы Юр'я. у Вас надарыцца хвілінная магчымасць паслухаць гутарку Алега Груздзіловіча, супрацоўніка «Знамя юности» (ён таксама член Вашай турыстычнай групы) з афіцыянтам.

Афіцыянт паведаміць, што яму неўзабаве ісці ў войска і што ён яшчэ не выбраў дзе і колькі месяцаў служыць — восем у Заходняй Германіі альбо дзесяць у Бельгіі. У рэстаране працуе нядаўна, таму замест гальштука — сведчанні аб сталым афіцыянстве, носіць, як і належыць маладзёну, матылька. Але пасля службы (юнак усміхаецца) абавязкова памяняе матылька на гальштук. Ён размаўляе на добрай англійскай мове, якую старанна вывучыў у школе, маючы на мэце перш за ўсё сваю прафесію. Афіцыянту з веданнем замежнай мовы плацяць больш.

Хвіліна скончылася, працягваць гутарку ветлівы суразмоўнік не мае магчымасці. Ён адыходзіць, і Вы, натуючы ў блакнот пачутае, міжволі чытаеце таропкія ранішнія запісы пра сістэму сярэдняй і вышэйшай адукацыі ў Бельгіі...