Аляксей Карпюк - Сучасны канфлікт [Аповесць, франтавы дзённік, не зусім гродзенскія гісторыі]

Аднак Кіра ведае замежныя мовы. Эх, мне б іх ведаць. Як прыдаліся б, калі пачнём з Косцем ездзіць па свеце! Некалі ў пятым класе вучыла нямецкую. З шостага па дзесяты — французскую. У дзесятым — англійскую. I ў выніку — не ведаю цяпер ніводнай! Зрэшты, ніякіх мы тады моў фактычна і не вучылі. Мы іх — так, «пра-хо-дзі-лі»...

5.

Дадому з'яўляюся ў гадзін адзінаццаць ночы. Маці якраз прывезла дзяцей, кідаюся да іх. Абвялага Віцю як не тармашу — сядзіць і спіць. Сцягваю палітэчка, а з сынавай ручкі выпадае белая фасолька. Мяне гэта расчульвае.

— Ну, мам, як яны там у цябе, не нашкодзілі? — пытаюся вінавата.

— Працавалі ўвесь час, памарыліся, бедныя. Шчыра кажучы, я толькі іх пад самы вечар і ўбачыла, калі з брыгады вярнулася. Столькі цяпер маю работы — не тое што вы, гарадскія!..

— Чаму ты забываеш пра свае гады?

— Нічога, адпачну зімой. Цяпер — малоцім, спяшаемся ўправіцца, покуль дажджы не заладзілі. А яшчэ — сама ведаеш — праводзім розныя мерапрыемствы выхаваўчага значэння... Кажы ты, што ў цябе новага? Што піша Косця?

— Даўно не атрымлівала пісем...

— А вунь, мама, на піяніна — канверт не распячатаны! — ажыўляецца Марынка.

— Пра-аўда? Чаму ж ты маўчала дагэтуль?!

— I бандэроль нават!.. Мусіць, кінаартыстак прыслаў тата — ён абяцаў! Я адно маркі абарвала!

— Сёння вечарам, мабыць, занеслі з пошты, я і не бачыла...— хлушу.

Адчуваю сябе страшэнна вінаватай: перад дзецьмі, перад мужам, перад мамай, перад цэлым светам. Маці пра нешта пытаецца яшчэ, а я зноў адказваю неўпапад. Ва мне адбываецца якаясьці барацьба:

«Зрэшты, людзі, нічога такога непапраўнага яшчэ і не зрабіла, а толькі — пабыла на канцэрце, дык хіба ж гэта злачынства? Пабыла на культурным вечары са сваімі таварышамі па рабоце, са знаёмымі!»

«Ага, а унь ад Косці пошту прынеслі яшчэ ў абед, а ты ж ёю нават не пацікавілася, хоць добра пра яе ведала!.. А моды?.. А тое, як спіхвала абыкуды дзяцей, як збіралася на канцэрт, як на яго ляцела? На ўсё, галубка, павінна быць мера, і ты сама сабе хоць ужо не хлусі!»

«I мера — будзе! Займуся з заўтрашняга ж дня, па-сапраўднаму, дзецьмі, мужам! Нават кіну дырэктарства к д'яблу, няхай мужыка якога ставяць на маё месца, знайшлі мяне, дурніцу!»

Маці паехала.

Укладваю дзяцей у ложак.

— Ма-ам, распячатай татава пісьмо! — моліць Марынка.— Пакажы артыстак!

— Заўтра табе іх дам. Сёння ўсхвалюешся і доўга не заснеш.

— А я буду лічыць белых сланоў, як вучыў тата!

— Мы ж дамовіліся, што пасылкі ад яго будзем разглядаць разам з Віцем. Бачыш, як спіць?

— А мы яму не ска-ажам, што глядзелі!

— Так не чэсна!

Марынка ведае — просьба дарэмная і хутка мірыцца са сваім лёсам.

— То паляжы-ы са мной і раскажы-ы што-небудзь! Учора з Віцем, нябось, доўга ляжала!

— Ладна,— апускаюся на ложак.

Агортвае інстынктыўна страх перад нечым. Сорамна перад дачкой і нават — перад Сяргеем Міхайлавічам: што ж ён пра мяне падумае пасля сённяшняга вечара?! Трэба выкрасліць, трэба выкінуць нават з галавы ўвесь гэты ажыятаж — ён мне зусім-зусім непатрэбны! Трэба, мабыць, змяніць месца работы.

— Дачушка, ты хацела б, каб я працавала ў тваёй школе настаўніцай?

— О-ой, хачу-у! — віскнула малая.— Ма-ам, пераходзь да нас, добра?

— А чаго ж ты радуешся? Я буду вельмі строгая, ты ж мяне ведаеш!

— Ну і будзь сабе! Але як прывязуць што смачнае ў школьны буфет, а ў мяне не будзе грошай, то пабягу да цябе ў настаўніцкую, як заўсёды бегае з нашага класа Люда Салаўёва, і ты адразу купіш! Праўда?

— Куплю.

— Ой як до-обра!.. Цяпер і я буду ўсё мець!..— Дачка нешта ўспамінае ды робіць вялікія вочы: — Ма-ам, а ў Шурыка дома ў буфеце стаіць гарэлка, віно — як у магазіне!

— А сшыткі ў яго ёсць?

— Не-а! У мяне заўсёды цягае!

— Бедны хлопчык!..

— О-ой, мама, ён — няшча-асны! Заўсёды абарва-аны, бру-удны, недагле-еджаны!..

Гляджу на Марынку — бытта першы раз яе ўбачыла. Упершыню мы так разумеем адна адну. Разумеем ужо нават цяпер! Уражвае шчаслівая думка: неўзабаве можна будзе з ёю размаўляць пра ўсё-ўсё! Ой, хутчэй бы мець напарніцу, вернага чалавека пад бокам і не быць такой самотнай! Удыхаю пах жывога цельца, які сагравае мяне аж да сэрца ды ўяўляю сабе ўжо, як мы з Марынай ходзім па горадзе, як паказваю ёй любімыя мясціны і гавару, гавару, гавару...

— Ма-ам, то перахо-одзь да нас!

— Паглядзім...

— Толькі — напэўна!

— Спакойпай ночы. Пацалуй мяне... Ну, спі цяпер. Пайду пагляджу, што прыслаў тата!

— Адно схавай фатаграфіі, бо Віця парве! Або вусы артысткам дамалюе, я яго ведаю!