Алесь Разанаў - Кніга ўзнаўленняў

Шмат хто
ды з тых пастыраў,
што пасталі
над гуртам разумным
Хрыстовым
сёння,
не варты таго, каб стаяць
над асліным гуртам.
Болей таго:
яны па натуры сваёй
не пастыры,
a ваўкі,
не павадыры,
а львы,
што самі няшчадна адных
авечак зжыраюць,
другімі цмокавы пашчы,
не лічачы, затыкаюць.

О, гарацешны гурт!
Хіба можа
быць пастырам той,
хто сам не вучыўся ніколі
i хто не ведае,
што ён павінен Богу,
што — бліжнім сваім,
i хіба
настаўнікам можа стацца
той, хто з дзіцячага веку
не прысвячаўся навуцы
Святога Пісання,
a бавіўся нейкай іншай,
не адпаведнай
духоўнаму сану,
забавай
альбо марнаваў абы-як
свой час у гультайстве
i ў абібоцтве.
Але калі стала
ціснуць на скабы нястача
спожыці i адзення,
а нэндза
шыю круціць пачала,
тады звеставаць узяўся,
не цямячы,
чым яно ёсць,
звеставанне,
як яно дзейсніцца мусіць
i кім.

I без разбору,
без Бога ў душы,
без дабра ў сэрцы,
без розуму ў галаве,
з карчмы
i з двара,
з пабораўу войска
i з войска —
хто як,
хто адкуль,
узяўшы ў пасрэднікі срэбра
i ў памагатыя золата
удзерліся ў Божы дом.
Дык не дзіўна,
што неўзабаве,
у ім не ўтрымаўшыся,
павыпадалі,
ганьбай заплямленыя,
З яго,
i сталі
поруч з прадаўцамі
праўды Божай,
побач з пярэваратнямі.

Бяда
убогім авечкам,
што маюць
такіх пастухоў,
ropa даверлівым,
што ідуць
за гэтакімі павадырамі,
якія
вабяцца прорвай сляпой
i самі
вабяць услед за сабой
астатніх.
Бяда i вам,
праз чыё нядбальства
ўвайшлі ў Божы дом
акаянцы такія,
i вам,
што, нібыта іржа,
што, нібыта цвіль,
яго спусташаеце,
бо i самі
спустошаны будзеце.
Гора, айцы, i вам:
сынамі
не навучыўшыся быць,
зводзіце тытуламі сваімі
дзяцей маіх
i, не выхаваўшы памысна
патомства свайго,
у трухлявых сваіх харомах
селіце Божых сыноў.

Гора таксама
вашым хлуслівым Сімонам
яны ўвялі
вас у духоўнае пасвячэнне
не для таго,
каб вы
служылі сумленна Богу,
а каб на пасады высокія
узышлі;
i рукі на вас яны ўсклалі
не для таго,
каб вы
спаўнялі братоў вашых
просьбы,
а каб змаглі
цешыць свае заганы.
Сквапныя на ласункі,
хціва
да грошай ахвочыя,
вы адышлі
ад веры праўдзівае
i ўцягнулі
сябе ў безліч немачаў,
процьму хваробаў...
Вось гэтакіх вучыцялёў,
вось гэтакіх павадыроў,
вось гэтакіх кіраўнікоў,
вось гэтакіх пастыраў маю!..
Самі ад голаду
падыхаюць,
a іншых карміць бяруцца,
самі паслеплі,
a іншых мерацца весці,
самі кульгаюць —
ды на абедзве нагі,
a другім
апірышчам хочуць зрабіцца,
самі
у цемрадзі невуцтва тонуць,
a ўсіх
вучыць намагаюцца...

Гора мне,
што такім
нядбайным працаўнікам
даверана,
што ў апеку
аддадзена ненасытным такім
ласунам!..
Гора i вам,
што дарунак Святога Духа
купляеце й прадаяце:
ваша срэбра
на згубу вам будзе.
Не хочаце ведаць
праўды,
не хачаце бачыць
няпраўды,
не хочаце разумець,
адкуль
тыя, што вам даюць,
самі бяруць,
з якога
промыслу багацеюць.

Дояць штодня
малако з авечак,
воўну стрыгуць,
лупяць скуру
i, злупленую, прадаюць,
кормяцца мясам,
крывёй напіваюцца,
ну a лішкі
вам,
прыпадобніўшыся
дабрадзеям,
даюць.
О, круцялі,
а не вучыцялі,
о ліхвяры,
а не ліхтары,
драпастыры,
а не пастыры,
ліскупы,
а не біскупы!..
Павыпадалі з закону
Божае вол i,
праклятай мамонаю
гэтага свету
свае ап'янілі душы,
прыробленай маскаю
ашукалі
нявінных Хрыстовых авечак
і яснасць евангельскую
зацьмілі
пошаснаю распустай.
Што
будзеце дзеяць,
калі ад вас
сад вінаградны
адняты будзе
i іншым аддадзены
працаўнікам,
а вы,
спрыязненыя са злом,
як зло,
адпрэчаны будзеце?!
I што
скажаце, калі будзе
сказана так:
«Вы сыны
не Бога, а д'ябла;
ідзіце, праклятыя,
прэч ад мяне,
бо не ведаю вас»?!
І што
скажаце,
калі будзе
сказана гэтак:
«Звяжыце
ім рукі i ногі
i ўкіньце
у цемру знадворную:
будзе там плач
i зубоў скрыгітанне»?!
Бяда
будзе, мае сыны,
вам у часіну тую
i мне гэтаксама:
вам —
церпячы мукі нязносныя,
мне —
бачачы вашу згубу.

О, біскупы, біскупы —
о сыны,
што маткай i бацькам
спагардзілі,
дзеці,
што ўзгадаваліся
у каралеўскіх палацах,
ды ў корчмы i ў буданы
звабіліся сваёй воляй,
дакуль
будзеце спаць,
расслабленыя лянотай,
дакуль
кароста вачэй вашых
вам
мілейшая будзе
за самі вочы?!
Прыйдзіце да водаў
чатырохрэчных
евангельскіх ведаў
і ў ix
твары свае абмыйце
i з розумаў сваіх змыйце
гразь неразумнасці.
Бо хіба
не досыць яшчэ той страты,
што зношу
праз ваша нядбальства,
хіба
не перапоўнілі
меры згубы
золата
срэбра,
перлы
i камяні дарагія,
якімі,
як найслаўнейшая каралева,
была я аздоблена колькі
дзесяткаў гадоў назад?!