Уладзімір Някляеў - Цэнтр Еўропы

Вера так заслухалася, што адпусціла маю руку, у мяне з’явілася магчымасць плёхнуць кавай, але яна была дапітая, і пакуль прынеслі яшчэ кубачак, Наста паднялася, села ў машыну, угледзелася ў нас абедзвюх: «Цікава ўсё ж, для чаго вы гэтак падобныя? Для нечага ж падобныя?..» — і яе кіроўца з гэбісцкай мордай рвануў з месца.

— Яна і ў нас зрабіла б кар’еру, — улюбёна сказала ўслед ёй Вера, якая стаяла зараз голая перада мной і спраба­ вала цалавацца.

Я падумала: чаму не?.. Калі цёплая вада ўжо набра­ная ў ванну.

Астыне — можна дабраць.

Смерць адкладзеная… Жыццё адкладзенае яшчэ ра­ ней… Я ўжо чакаць не чакала, што нешта ў гэтым ад­ кладзеным жыцці можа стацца са мной упершыню…

— …дык ён ката за лапы і аб вушак галавой, — нацала­ ваўшыся, расказвала пра свайго мужа, які нібыта ёсць і якога нібыта няма, Вера.

— Калі?.. У дзяцінстве?..

— У якім дзяцінстве, ты не слухаеш зусім… Два дні таму. У нас у Мальма дзве кватэры: у адной я з катом, у другой ён. Я ўжо з ім і не жыву, а тут ён прыпёрся з тур­ мы, дабівацца свайго пачаў: адразу каля дзвярэй, каля ўваходу паваліў на падлогу, дык кот, як сабака, я сама не чакала, накінуўся на яго з нейкім рыкам нутраным, да­ вай драпаць і грызці, а ён яго за лапы — і галавой аб ву­ шак! Мяне адкінуў, а ката біў, біў і біў, пакуль ад галавы нічога не засталося, усе сцены ў крывянцы… А нібыта ж не мужык, ануча, з яго вяроўкі можна віць… Я ў той ква­ тэры быць не магла, у Мальма не магла быць, у Швецыі, шведаў не магла бачыць… Збегла. На самалёце да Ма­ сквы — і цягніком сюды. Вы найлепшыя ў свеце, най­ лепшыя, — зноў пачала яна цалаваць мяне і плакаць. — Ты, Наста, вы ўсе, вы ўсе…

Так, мы ўсе найлепшыя. Асабліва адзін. Ён забіў ката — і ў Менску не можа быць, у Беларусі быць не можа, беларусаў не можа бачыць. Збягае. Цягніком да Ма­ сквы — і самалётам у Швецыю. Дзе, як і ў нас, і паўсюль, забіваюць катоў.

— А за што твой муж сядзеў?

— Ні за што не сядзеў… З чаго ты ўзяла?..

— Ты ж сказала: з турмы прыпёрся.

—Ён юрыст, следчы… Асатанеў, пэўна, з турэмшчыкамі… — Вера паднялася з ложка, схадзіла ў ванну, адмылася ад слёз. Вярнулася: — Там вада твая астыла.

— Дабяру.

Вада не жыццё. Можна дабраць.

Хоць і жыццё дабраць можна. Калі тое, што зараз у мяне з Верай, лічыць даборам.

Яна кінулася побач са мной на ложак, прытулілася, гуллівая…

— А я да цябе з прапановай прыехала! З вясёлай прапа­новай, бо ты сумна, мне апошнім разам здалося, жывеш.

— Без цябе і Насты?

— Пры чым тут Наста?

— Ты і з ёй, як са мной?

— Во… Ужо й рэўнасць… Цяжка з вамі, славянкі­-лесбіянкі.

— Якая рэўнасць?.. Я не лесбіянка. У мяне мужык ёсць, хоць і няма. Проста цікава, як?

— Калі цікава, дык не так.

— А як?

— Іначай.

— Як іначай?

— Як лесбіянка дэмакратыі з лесбіянкай дыктатуры. Яны абедзве жывуць не сумна…

— А чаму ты…

Я не ведала: ці пытацца?..

— Што чаму?..

— Чаму ты ўвогуле гэтым займаешся?

— Чым гэтым?

— Гэтым… з жанчынамі?

— Бо не люблю мужыкоў.

— У цябе ж муж ёсць…

— Дык і што?.. Усё адно не люблю. З дзяцінства.

— І бацьку не любіла?

Спытаўшы, я адчула, як яна напружылася.

— Не любіла. Ён мяне не абараніў.

— Ад чаго?..

Вера павярнулася на спіну, кінула рукі ўздоўж цела, утаропілася ў столь…

— Ад таго, што са мной зрабілі…

Пра тое, што з ёй зрабілі, я магла б і не пытацца, бо ўжо ведала, што зрабілі з ёй тое самае, што і са мной, але я спытала:

— А што з табой зрабілі?..

Яна памаўчала. Відаць, думала: ці расказваць? Такое расказваюць ці некаму зусім выпадковаму, ці найблізкаму. Хоць якраз найблізкім казаць такое не варта, ім робіцца гідка. Такое распавядаюць толькі ці некаму зусім выпад­ коваму, ці толькі самім сабе.

Я не была выпадковай, я была пакліканай . Яна сама паклікала мяне праз вясёлкавыя пырскі фантана.

Праз пустату. Праз космас.

Я не была блізкай, мы сустрэліся ў космасе імгненне назад. Зрэшты, усе сустракаюцца ў космасе імгненне на­ зад, таму блізкіх не бывае ўвогуле.

Вера склала рукі на грудзях.

— Я ляжала во так, а мяне хацелі раструшчыць. Яна ўсё ж надумала расказаць… Як самой сабе.

— Камянём?..

Яна здзівілася. Ці выгляд зрабіла здзіўлены:

— Скуль ты ведаеш?.. Хоць ты павінна ведаць… Так, камянём. Ледавіковым валуном. Мы ў рыбацкім пасёл­ ку жылі. На самым беразе мора, там шмат камянёў было. Яны прыгожа ляжалі, як кіты. Аднаго з іх, якога з мора найдалей на бераг выкінула, ажно да лесу, я так і назы­ вала: Кіт. Ён быў найменшы з усіх, але найбольш на кіта падобны. Я сядала на яго і плыла. Далёка­далёка… Ён гайдаўся на хвалях, закалыхваў. Божа, у якіх я толькі каз­ ках ні пабывала, на ім плывучы!.. І калі да мяне той бара­ даты рыбак падышоў, які жыў не ў пасёлку, а на невялікай выспе метраў за трыста ад берага, я падумала, што ён з казкі. Тым больш, што ў яго мянушка была…