Зміцер Вішнеў - Тамбурны маскіт

* Прапанаванае апавяданне мае каля 15 розных варыянтаў, напісаных Юрасём Барысевічам.

4 лістапада 1997

I

Будзетафа. Фатадзебу. Хазага раснебузы. Заплюшчым вочы нябожчыку, выцягнем гранатамёт з ягонай кішэні і бабахнем па белых муміях і жоўтых манекенах нашых мараў. Калі на гук стрэлаў з неба зваліцца бамбук і прыйдзе дрывасек з іржавай сякерай, сустрэнем яго грукатам патэльняў і відэльцаў. Раніцай у парку імя вялікага пралетарскага пісьменніка і аматара прыроды Горкага вырвем адзін аднаму языкі, выталупім вочы, ногі апусцім у заімшэлыя вусны Свіслачы. Абмыем пальцы восеньскай прахалодай, абліжам сляды нашай сяброўкі-русалкі, якая неаднойчы тапіла добрых і шчырых людзей. Потым афарбуем страўнікі рачной вадой, бо толькі яна ды некалькі кропляў цытрыны могуць нагадаць мінулае лета. Нарэшце, запросім Калумба і Кука выступіць у навінах па тэлебачанні і расказаць пра заблытанасць і спрэчнасць геаграфічных адкрыццяў у сусветнай кулінарыі. Адкрыем свае вайсковыя сакрэты ўсяму свету, каб ператварыць сваю краіну ў самую шчырую прастуху (сабе - па вуху). Заб'ем цвік на цэнтральнай станцыі метро: няхай тут прышвартоўваюцца падземныя караблі.

II

Выпаўзем тыгровай змяюкай па мастах і лесвіцах да цэнтральнага сталічнага морга. 3 зубоў святла і эскалатарнай працы сэрца зробім аэрапланерцела. Да яго крылаў прымацуем вены, якія будуць валачыцца па ўсіх тратуарах, дрэвах і дамах. Гэта будзе вялікай сеткай для лоўлі трутняў нашых шаманскіх жаданняў. Упрыгожым родны горад струменямі і фантанамі кетчупу ўсіх колераў фарбы. I вось тады націснем вушамі на неба, каб мушкі, птушкі і крылатыя паэты сыпанулі нам цукру з карыцай і перцам. Зменім стомленыя літары ў назвах плошчаў і вуліц на іерогліфы.

Схаваемся для адпачынку ў цёплай мокрай лістоце і старых цвілых сшытках з пракуратуры. Будзем ціха, як конікі, стракатаць вершы і сімфоніі Зміцера Вішнёва і Юрася Барысевіча ўсяму сусвету і пазасусвету. Але каб ніхто не чуў. Бо біць будуць.

III

Некалі я і яна ляталі лятучымі змеямі, цалаваліся і нюхалі гарадское задымленае паветра. Крычалі і енчылі на мове глуханямых пра сваё няўдалае каханне. Крэмзалі мётламі тратуары сваіх сноў. Змяталі ўсё смецце ў склепы пад хатамі, дзе з яго нараджаліся людзі. Рабілі з мараў жыццё, а з жыцця — успаміны. I калі пайшоў снег, мы апранулі тоўстыя медзвядзёвыя кажухі. Наш кетчуп ужо затапіў увесь горад — гэта сагравала душу. Голад знік.

1997

Пераклад з амхарскай

Я кажу вам, спадары, не піце гарэлку. Так, мая задума вылятае праз фортку сусвету. Келіх зла апраметнага напоўніць вашыя вантробы. Пішу, твару, рызыкую, плюю ў калодзеж горкага сну.

Брэх галактычнага сабакі перапыніў мае думкі. Зоркалёт абрынуўся ў чорную дзірку.

— Дарагая, каханая, не-маг-чы-ма далёкая, у рэшце рэшт, як і я, адзінокая, у гэтым свеце ёлупаў ніколі не пабачу ні цябе, ні твайго кахання, ніколі, ніколі, паўтару...

— Паўтары!

Звон, трэск, скрыгат, я пераскочыў у іншую прастору. Зялёны карабель усміхнуўся і падміргнуў. Шалёна буркочучы, турбіны вынеслі нас на безыменную выспу. Скурчанае люстэрка космасу яшчэ больш скурчылася і паказала язык.

* Апавяданне напісана ў 1991 годзе на амхарскай мове сумесна з Андрэем Кадрэнкам.

Гарачы, да звону пранізлівы прамень плазмы голкай упіўся ў шэрыя мазгі.

Нахіленая пляскатасць. Шум рухавікоў. Жоўтая бясконцасць. Аблачына ацэтылену.

Іван Іванавіч паправіў пенснэ і праверыў пацыента на электрашок. Крык душы перапыніў маўчанне.

НЕ!..

Укол... Сон...

Пацыент прачнуўся і страсянуў галавой. Зоркавыя жахі булькнулі ў пустэчу. Доктар падміргнуў, і пустыня разламалася.

— Ну, усё. Тут рабіць няма чаго, — сказаў Сурветкін, выходзячы з палаты і зачыняючы за сабой дзверы.

Пачуўся крык. Сурветкін скалануўся і затрымаўся. Доктар усміхнуўся і паведаміў аб новым хворым, якога клічуць Крыстофер Райт. Павуцінне хваробы зашыпела, і Сурветкін тузануў на волю. Ён бег па калідоры.