Леанід Левановіч - Палыновы вецер

22 снежня. Нядзеля. Дзень зімовага сонцаварота. І дзянёк выдаўся цудоўны: ціха, сежы мяккі снег. Чыстае неба і зыркае сонца. Уранні збегаў у лес, са смакам зрабіў зарадку. І спаў сёння лепей - Ева памагла заснуць. Меў рацыю філосаф: без жанчын гэтак жа цяжка абыходзіцца, як і жыцт з імі.

У які цікавы, і адначасова — жахлівы час мы жывем! Рухнула вялікая імперыя. Праўда, адзінаццаць незалежных дзяржаў (незалежная дзяржава — нонсенс) падпісалі ў Алма-Аце пагадненне. Мяркую, далучыцца і Грузія. А можа. і прыбалты? Наўрад, яны вырваліся на волю, быццам птушкі з клеткі.

Дык вось. Пачаў з сонцавароту, а зноў пацягнула на палітыку. Цяпер палітыкай наскрозь прасякнута ўсё жыццё. Размовы пра палітыку у чарзе, у трамваі, у лазні, у ложку. У прыродзе сонца павярнула на вясну, а ці да лепшага змены на свеце? Тое, што Белраусь стала суверэннай, незалежнай дзяржавай, гэта здорава. Але ці зможа наш урад, наша зрусіфікаваная эліта зберагчы свабоду і незалежнасць — дарунак Бога і гістарычных абставін?!

Цікавыя падзеі чакаюць нас наперадзе. Хутчэй бы прыехаў Андрэй, карціць даўно абмеркаваць з ім сучаснае становішча і то — “что день грядудущий нам готовит?”

Унук расце. Сёння па абедзе гуляў з ім гадзіны тры. Міжволі думаеш, у якой краіне давядзецца жыць дзецям і ўнукам?

26 снежня. Чацвер. Напрыканцы дня разам з рэдактарам шматтыражкі ўдалосЯ прабіцца да генеральнага дырэктара трактарнага завода. Увайшлі ў прыёмную ўдвух, сакратарка падхапілася: “Хто з вамі?” — пытаецца ў рэдактара. “Гэта журналіст. З генеральным дамоўлена”. — “Я вам тэлефанаваў не раз. Мы даўно знаёмыя”,— я назваў сябе.. Тады яна заўсміхалася, усмешка ў яе штучная, нібы маску нацягнула, але сказала дужа ветліва: “Калі ласка, заходзьце”.

У вялізным, яркаасветленым кабінеце сядзеў смуглявы, малажавы чалавек. Я ведаў, што яму за шэсцьдзесят, але выглядаў ён на сорак пяць. Значыць, увмее жыць і працаваць. Ён хуценька прачытаў ліст, падпісаны Клімчуком, пакруціў у пальцах тоўстую чорную ручку, потым буйным почыркам рашуча накрэмзаў: аформіць мотаблок.

— Няхай ваш дачны ўчастак будзе нашым дадатковым выпрабавальным полем. Раз вы аграном, вам сам Бог вялеў праводзіць доследы.

— Згодзен. Пра вынікі напішу.

— А мы надрукуем у нашай газеце, — павесялеў рэдактар.

— Ідзіце да майго намесніка. Ён скажа, што рабіць далей. Поспехаў! — дырэктар падаў мяккую, дагледжаную далонь.

Рэдактар застаўся вырашаць свае праблемы, а я пакіраваў да намесніка. Лысаваты шчуплы мужчына начапіў на доўгі нос акуляры, разы тры перачытаў рэзалюцыю, буркнуў:

— Ведае генеральны, што мотаблокаў зараз няма. А падпісвае. І што з вамі рабіць? — намеснік зірнуў на мяне з-пад акуляраў.

— Што рабіць? Тое, што раіць генеральны.

— Каб жа ён раіў! Ён жа загадвае, —дробненька хіхікнуў намеснік, паправіў акуляры, падпісаў паперу. — Заўтра аплаціце. Лепей выпішце чэк. Будзе хутчэй, бо ў нас чарга. А затым у аддзел збыту. На пачатку студзеня атрымаеце трохкалавы мінітрактар. Ён хоць малы, але дужы. Дванаццаць конскіх сіл. Цэлы тузін. Статак коней. Лічыце, што вам пашанцавала. Вы заплаціце тры семсот. А пасля Новага года гэтая тэхніка будзе каштаваць разы ў чатыры даражэй.

— Дзякуй вам за падтрымку.

— Дзякуйце генеральнаму. Я выканаў даручэнне.

У думках я дзякаваў свайму шэфу Валодзю Клімчуку і ягонаму сябру-рэдактару, іначай да генеральнага не прабіўся б. Непрыемна гэта ўсё, але што зробіш? Каб мотаблок свабодна стаяў у магазіне, я б нікды не хадзіў, нікога не прасіў. Так яно і будзе. Калі павысяць цану. Бо як бы там ні было, ідзем да рынку.

29 снежня. Нядзеля. Ціхі туманны дзень А для беднага люду спакою няма: чэргі па хлеб, малако, пустыя паліцы крамаў. Цэны кусаюцца даўно. Елка да метра вышынёю — 6 рублёў. Каньяк — 388 рублёў. У Маскве мёд 200 рублёў кілаграм. Затое на пошце ніякай чаргі. Пуста! Адаслаў віншаванні сябру і земляку Данілу Баханькову ў чарнобыльскую зону, павіншваў Даўгалёва, Міколу Шандабылу. З Андрэем будзем разам сустракаць Новы год. Абмяркуем усе падзеі.

Гарбачова скарысталі ды выплюнулі. Саюз развалілі, цяпер скупляюць усё, хапаюць асабліва тыя, хто бліжэй быў да ўлады, да карыта. Што будзе ў Новым годзе? Толькі б абышлося без грамадзянскай вайны! Як у Югаславіі ці ў Грузіі. Астатняе — вытрымаем.

Учора пасля мітрэнгі з мотаблокам заныў мой уласны “матор”, аж клапаны загрукалі. Давялося піць валакардзін. Прыгадаўся той дзень, калі пасадзіў баявы самалёт, спусціўся з трапа і ўпаў. Потым клініка, працэдуры, аналізы. Камісацыя. Адчуванне сваёй непатрэбнасці ды бездапаможнасці. Здрада жонкі, развод. Але ж паслЯ таго пражыў 25 гадоў! Мо яшчэ гэтулькі прашкандыбаю па жыццёввай дарозе. Выснова адна — трэба мацаваць здароўе. Памалу буду пашыраць гаспадарку. Запрагу мотаблок — дванаццаць коней, хай дапамагаюць. Пчол трэба болей. Вакол лес — мядовае дно.