Михась Южик - Лесвіца

У дачыненні сына, Юрася Паўлавіча Багаткі, жонкі, Веры Генадзеўны Багаткі, і цешчы, Г анны Андрэеўны Багамаз, што пражываюць з ім у адной ква­тэры, П. А. Багатка праяўляе сябе як надзвычай нецярпімы і агрэсіўны сужыцель. І гэта пры тым, што ён не злоўжывае алкаголем, а значыць, яго псіхічнае адхіленне не выклікае сумневу.

Члены сям’і не жадаюць далей трываць тыранію П. А. Багаткі і, усур’ёз апасаючыся за сваё здароўе і нават жыццё, дамагаюцца змяшчэння яго ў адпаведную клініку.

Усяму вышэйпералічанаму маюцца неабвержныя доказы. Як тое: магнітафонны запіс яго начных тэлефонных званкоў з пагрозамі; два напісаныя ў абразлівай форме лісты; фотакарткі, зробленыя прыватным дэтэктывам з выявамі П. А. Багаткі ў непасрэднай блізкасці ад жытла П. В. Жыгоцкага; кадры з назіральнай камеры перад асабняком, куды парываўся пранікнуць П. А. Ба­гатка. У міліцыі таксама маецца пратакол, нядаўна складзены паводле прапоратага кола ў машыне П. В. Жыгоцкага. Такі факт хоць і не з’яўляецца прамым доказам (ліхадзей скрыўся незаўважаным), але добра дапаўняе карціну памянёнага пераследу П. А. Багаткам сваёй дачкі і яе грамадзянскага мужа.

Усе рэчавыя доказы дадаюцца.

Багатка Тамара Паўлаўна (дачка) Багатка Вера Генадзеўна (жонка) Багамаз Г анна Андрэеўна (цешча) Багатка Юрась Паўлавіч (сын)».

Тамара, зачытаўшы заяву, акінула сямейнікаў праніклівым позіркам, і прамовіла:

— А зараз прашу вас увачавідкі паглядзець тэкст і падпісацца ў належным месцы.

Яна працягнула аркуш Веры Генадзеўне, але бабуля рэзка выставіла руку і перахапіла заяву. Надзела акуляры, што ляжалі ў футарале на століку, і прынялася прагна чытаць. Дачка з дакорам і затоенай грэблівасцю назірала за ёй. Юрась пакуль што маўчаў.

— Малайчына, Тамарачка, — нарэшце адарвалася ад аркуша Ганна Андрэеўна. — Ай малайчына! — Яна проста ззяла ад усцехі і захаплення. — Усё слушна! Усё да апошняга слова праўда! І я. Дай мне, калі ласка ручку. — Тамара не марудзячы працягнула ёй самапіску. — І я. замест слоў — вось табе мой адказ! — Бабуля паставіла тлусты і размашысты подпіс насупраць свайго прозвішча. Адчувалася, што, каб такое было магчыма, яна б заляпіла і два, і тры подпісы.

Вырашыўшы такім чынам лёс ненавіснага зяця, Г анна Андрэеўна нядбайна перадала аркуш дачцэ. Пры гэтым з’едліва прыжмурылася і хмыкнула:

— Ну?

Але насуперак яе падазрэнням Вера Генадзеўна не вагалася (роўна, як і не чытала заяву), а адразу ж паставіла свой несамавіты і невялікі, у параўнанні з матчыным, подпіс той жа аўтаручкаю.

— На, Юрчык, — неяк абыякава працягнула яна руку з аркушам убок сына, што ўсё яшчэ стаяў у праёме дзвярэй.

І тут не абышлося без чарговага Юрасёвага штукарства.

— А я не хачу падпісваць. — слаба, але досыць выразна прагаварыў хлопец.

— Што?! — ледзь не ва унісон ускрыкнулі бабуля з унучкай і пагрозліва ўтаропіліся на Юрася.

— Я не хачу падпісваць такое несусветнае глупства, — нясмела пацвердзіў ён.

Маці ўжо была раскрыла рот і хацела абрынуцца на яго з папрокамі, як Тамара, ускочыўшы з крэсла, яе апярэдзіла.

— Ладна, — паядаючы брата вачыма, сказала яна. — Гэта ягонае права. Але клянуся, што ён не пойдзе адсюль, пакуль не прадставіць дастаткова пераканальныя аргументы сваёй адмовы.

— Юрчык, вой дарэмна ты так. — расчаравана захітала галавою бабуля.

— Ну?! — зыкнула сястра. — Мы цябе слухаем!

У памяшканні за апошнюю гадзіну, з прычыны зачыненай форткі, утварылася надзвычай задушлівая і нездаровая, выбухова небяспечная атмасфера.

— А што тут казаць? — спадылба зірнуў Юрась на сястру. — Казлу зразумела: такая заява не пройдзе. З нас адно пасмяюцца ў міліцыі, а то і саміх, чаго добрага, тузаць пачнуць.

— Ды што ты мелеш! — усклікнула Вера Генадзеўна.

— Ціха! — яшчэ галасней пракрычала Тамара. — Я жадаю пачуць, што ён скажа далей.

Маці, напалоханая даччыным выгукам, змоўкла і замерла як мыш.

— А далей я скажу, што вы наіўныя людзі, — доўжыў Юрась, — калі мяркуеце, што чалавека можна запраторыць у псіхушку на падставе адной заявы. Гэтак вельмі проста было б ад непажаданых сужыцеляў пазбаўляцца. Можа, табе, — ён смялей паглядзеў на сястру, — не спадабаецца, што я ваду ў прыбіральні за сабой не спускаю. Дык што — чырканеш заяву, і мяне ў вар’ятню пасадзяць?

— Што цябе канкрэтна не здавальняе ў заяве? — сталёвым голасам запыталася Тамара. Яна стаяла з прамой спінай, узнятым падбародкам і горда скрыжаванымі на грудзях рукамі.