Михась Южик - Лесвіца

— Во-во! — ухваліла бабуля.

— Яшчэ б паўбяды, — працягваў Юрась, — каб ён проста дзіваком быў. А то ж да людзей прыстае — вось што жахліва. Ну і. — ён нясмела зірнуў на сястру, — і Тамарай, канешне, несправядліва ён памыкае, умешваецца. Хаця, я яго магу зразумець: сябар юнацтва стаў грамадзянскім мужам яго дачкі. Мала каму такое прыемна.

— А вось гэта ўжо твае домыслы, — перабіла яго Тамара. — Не будзем тут дастаеўшчыну разводзіць. Мяркую, што ўсё асноўнае ты сказаў. Ці не так? — уперыла яна ў брата суровы позірк.

— У цэлым. — развёў той рукамі.

— Тады станавіся на месца, — загадала сястра.

Юрась паслухмяна вярнуўся да дзвярэй.

— Значыць, так, — Тамара, з папкай у руках, урачыста паднялася з крэс­ла, — усе выказалі свае меркаванні, і яны збольшага супалі з маімі. А таму, калі вы не супраць, я агучу тое, што ўсе мелі на ўвазе, але наўпрост сказаць не рашаліся.

Вера Генадзеўна пасля гэтых слоў пакутліва скрывіла твар, панікла. Г анна Андрэеўна, наадварот, пасвятлела, узбадзёрылася і аддана пазірала на ўнучку. Юрась, што падпіраў вушак, беспаспяхова змагаўся са сваёй дурнаватай усмешачкай.

— Бацьку нашага, дарагія мае сямейнікі, трэба ізаляваць, — жорстка прамовіла Тамара. — Ізаляваць, каб пазбегнуць вельмі магчымых і вельмі непажаданых наступстваў. Бо ўгаворамі, як паказвае шматгадовы вопыт, з ім саўладаць не ўдасца. — Яна агледзела прысутных, каб вызначыць рэакцыю на свае словы, і ў асноўным засталася задаволена. — Ізаляцыя будзе заключацца ў часовым змяшчэнні Паўла Алегавіча ў клініку з мэтай дэталёвага абследавання і, калі трэба, лячэння.

— Прымусовага лячэння! — удакладніла Ганна Андрэеўна.

— Мама! Я прашу цябе памаўчаць! — не стрывала Вера Генадзеўна. — Ты замінаеш.

— Не, чаму ж, — уступілася за старую ўнучка. — Бабуля якраз зрабіла вельмі слушную заўвагу. Іменна прымусовае лячэнне — чаго там скрываць. Але гэта адзіна прымальны і адзіна правільны крок у сітуацыі, якая склалася. І каб уладкаваць Паўла Алегавіча ў клініку, ад нас патрабуецца наступнае: заява ў аддзяленне міліцыі на імя ўчастковага, якую мы зараз складзём, і рэчавыя доказы, якія ў нас маюцца. Гэта, нагадаю, серыя фотаздымкаў, лісты з пагрозамі і касета з запісамі бацькавага «красамоўства». А калі спатрэбіцца, я магу прадставіць і відэакадры.

— Можна пытанне? — узняў руку Юрась.

— Ну? — паморшчылася Тамара.

— А ці дастаткова ўсяго гэтага, каб у наш час запраторыць чалавека ў вар’ятню? Цяпер жа, прабач, не брэжнеўскія часы.

— Гэта не твой клопат! — груба адказала яму сястра.

— Ён, відаць, забыўся, хто такі Пятро Вацлававіч! — ад душы засмяялася бабуля.

— Цяпер, — зноў узяла вяршэнства Тамара, — мы падышлі да самага далікатнага — да заявы ў міліцыю, якую трэба будзе кожнаму падпісаць. Дзеля эканоміі часу я сёння пасядзела за камп’ютэрам і склала тэкст. Але падкрэсліваю, што гэта толькі чарнавік, у які, паводле вашых заўваг, могуць быць унесены змяненні. Аднак тады прыйдзецца сёння ж перапісаць заяву, ужо ад рукі.

— А чаму такая спешка? — пацікавіўся неўгамонны брат.

— Адкажу, — сястра павярнула да яго ўзмакрэлы ад духаты, сярдзіты твар. — У канцы наступнага тыдня мы з Пятром Вацлававічам ляцім на адпачынак у Грэцыю, і мне неабходна закрыць гэтае пытанне яшчэ да ад’езду. Задавальняе?

— Цалкам і поўнасцю! — блазнавата пакланіўся сястры Юрась.

— А цяпер я зачытаю тэкст заявы. Потым кожны з вас яго прагледзіць і, пры неабходнасці, зробіць свае заўвагі. Мам, — звярнулася Тамара да Веры

Генадзеўны, — ты хоць згодная з тым, што я гавару? Нешта ты апошнім часам маўчыш. Не таіся, скажы, калі што не так.

— Не-не, — страпянулася маці, — я з усім згодная. Проста задумалася.

— Ну як жа так, мам! — папікнула яе дачка. — Тут вырашаецца такое важнае пытанне, а ты задумалася. Слухай, калі ласка, уважліва.

— Добра, добра. — Вера Генадзеўна ўзяла сябе ў рукі, выпрастала спіну і ўдала ўвагу на спалатнелым твары.

27

— Што ж, буду зачытваць, — сказала Тамара. Яна спрытна выняла з папкі аркуш з аддрукаваным тэкстам і пачала.

«Участковаму ***-га аддзялення міліцыі г. Мінска, старшаму лейтэнанту Засульку А. П. ад членаў сям’і грамадзяніна Багаткі П. А.

Заява

Пераканаўча просім Вас спрыяць прымусоваму змяшчэнню Паўла Алегавіча Багаткі ў клініку для вар’ятаў з мэтай грунтоўнага абследавання і, калі спатрэбіцца, лячэння.

Сведчым, што П. А. Багатка апошнім часам, асабліва апошнія два меся­цы, паводзіць сябе неадэкватна. Ён стаў агрэсіўны, схільны да беспадстаўных сварак і ўмяшання ў асабістае жыццё астатніх членаў сям’і, асабліва яго паўналетніх дзяцей. Акрамя абразлівых нецэнзурных слоў, якія сталі для яго нормай, П. А. Багатка прымяняе і рукапрыкладства, што, згодна з нашымі за­конам^ недапушчальна. У прыватнасці ён пачаў пераслед сваёй дачкі, Тамары Паўлаўны Багатка, якая нават не пражывае ў яго кватэры, з мэтай разлучыць яе з Пятром Вацлававічам Жыгоцкім, яе грамадзянскім мужам. Для гэтага П. А. Багатка ўжывае псіхалагічны ўціск (начныя званкі з пагрозамі, лісты, а таксама непасрэдна пасягае на тэрыторыю П. В. Жыгоцкага, урываецца туды і буяніць) і фізічнае ўздзеянне (літаральна выкручванне рук дачцэ).