Михась Южик - Лесвіца

— Вось жа чалавек легкаважны! Ну! — Тамара сярдзіта зірнула на наручны гадзіннік. — Як жа можна дамаўляцца з такімі людзьмі?

— Угу, — мыкнула бабуля з набітым ротам, — зусім пусты чалавек. Як і бацька ягоны. Толькі характар дабрэйшы. — Яна зрабіла паўзу, каб пракаўтнуць, і сказала: — Тамара, налі мне, дзетка, газіровачкі.

Унучка жвава падышла да стала, адкаркавала двухлітровую пляшку, стала напаўняць фужэр.

— Хопіць, хопіць! Палову, — спыніла яе Ганна Андрэеўна, прыняла фу­жэр з зеленаватым пузырыстым напоем і прагна прыклалася да яго.

У гэты момант увайшла Вера Генадзеўна з кілішкам, у якім былі разведзены кроплі карвалолу. Гэтых лекаў яна знарок накапала ўдвая менш, чым зазвычай прымала маці, і цяпер баялася, як бы тая не выкрыла гэтую хітрасць.

— Мама, — папікнула яна Г анну Андрэеўну, — ну як жа можна газіроўку з карвалолам мяшаць! Калі ў цябе сэрца баліць, то.

— А! — ускінулася мажная маці. — Дык ты хочаш сказаць, што я сімулюю?! — Яна паставіла пусты фужэр на стол.

— Ну як табе не сорамна! — у разгубленасці паўстала перад ёй дачка. — Ты ж ведаеш, што газы будуць распіраць страўнік і ціснуць на сэрца.

— Дык табе і газіроўкі шкада! — тузанулася на крэсле маці і артыстычна ўсхліпнула. — Забірай свае праклятыя лекі! Не патрэбны яны мне.

— Бабуля, — уступілася за маці Тамара, — ну навошта ты так. Ніхто ж тут табе нічога не шкадуе, а, наадварот, усе цябе любяць. — Яна ўзяла ў Веры Генадзеўны кілішак з кроплямі, нахілілася да бабулі. — Выпі, мая харошая, а то і праўда ад такой духаты самлееш.

Ганна Андрэеўна расчулілася ад унучкіных слоў, прыняла ад яе лекі і, нядобра зірнуўшы на Веру Генадзеўну, каўтанула.

— Ну вось малайчынка, — забрала ў яе кілішак Тамара, — а цяпер яшчэ бутэрбродзік вазьмі.

Бабуля ахвотна скарысталася гэтай парадай. Яе поўныя румяныя шчокі заскакалі.

— А давай, мам, і мы з табой перакусім. — Тамара абышла стол, узялася рукой за спінку крэсла. — Сядай. Не будзем Юрку чакаць.

Вера Генадзеўна прысела на трэцяе крэсла.

Яны адкрылі віно. Бабулі ж налілі газіроўкі. Выпілі, чокнуўшыся «за поспех справы». У гэты момант пярун, які быў аціх, грымнуў зусім блізка і з такой моцай, што забразгаталі шыбы. Пасля гэтага выбуху ўтварылася працяглая цішыня, цягам якой былі чутны толькі гукі жавання і прысёрбвання з келіхаў.

— Ну што ж, давайце акрэслім, дзеля чаго мы, па сутнасці, тут сабраліся, — сказала нарэшце Тамара. Яна выцерла вусны сурвэткай і адвалілася на спінку крэсла.

— Ды чаго там, — нясмела прамовіла Вера Генадзеўна, — мы ж усе ў курсе. Гэта Юрку, можа, няўцям. Дык яго і няма.

— І ўсё ж такі варта акрэсліць, — строга паглядзела на яе дачка.

Ганна Андрэеўна як быццам не слухала іх, бо цалкам захапілася мідыямі, шчодра наваленымі на яе талерку Верай Генадзеўнай.

— Дык вось, — пачала пасля кароткай замінкі Тамара. — Сабраліся мы для таго, каб вырашыць пытанне з нашым бясцэнным бацькам, мужам і зяцем. З чалавекам, які даўно ўжо стаў паводзіць сябе, мякка кажучы, неадэкватна.

— Во-во! — падтрымала яе бабуля. — Зусім з рэек зляцеў!

— Мама! — цыкнула на яе Вера Генадзеўна. — Я цябе прашу не перабіваць. Потым будзе і ў цябе слова.

Ганна Андрэеўна змаўчала, адно сярдзіта хмыкнула і зноўку схілілася над талеркай. Яна ўсё яшчэ таіла крыўду на дачку з-за карвалолу.

— Мой тата, — працягвала Тамара, — чамусь уявіў, што ён можа беспар­донна ўмешвацца ў асабістае жыццё іншых людзей. Але гэтае асабістае жыццё свята ахоўваецца нашым заканадаўствам. Ён забыўся, што ягоным дзецям ужо не па дзесяць гадоў, калі можна іх лупцаваць, а даўно за васемнаццаць. Ён забыўся, што яны па законе паўналетнія, паўнапраўныя, а значыць, па сутнасці чужыя яму. А хіба можна няволіць чужога чалавека? — Яна зрабіла акцэнт на перадапошнім слове.

— Не, ну як жа — чужога? — сумелася маці. — Які-ніякі, а бацька.

— Мама! — абарвала яе Тамара. — У дадзеным выпадку маецца на ўвазе юрыдычны тэрмін, а не колькасць перададзеных мне генаў.

— Ну ладна, ладна, маўчу. — Вера Генадзеўна апусціла вочы.

— І правільна, маўчы, — адарвалася ад талеркі бабуля. — Таму што Тама­ра слушна гаворыць. Каму гэта дазволена людзей мардаваць! Як ні спусціцца па сваёй выклятай лесвіцы — скандал, дэбош, крыкі. А ў мяне нервы, у мяне ўзрост, у мяне сэрца! — распалялася, адчуваючы шчыры жаль да сябе, Ганна Андрэеўна. — Я хачу хоць апошнія свае дні спакойна пажыць. І не дапушчу, каб гэты жываглот мне іх атручваў!