Сяргей Балахонаў - Інфанта і аднарог

Выконвалі мы даручаную работу дружна, як студэнты смаргонскай акадэміі.

– Такімі тэмпамі мы хутка да старога падвала дабярэмся, – адзначыў у адказ на агульную шпаркасць Іскаліеў.

– Што за стары падвал? – не зразумеў я.

– Столькі працуеш у нашай школе і не ведаеш? – здзівіўся Дзяніс Давыдавіч. – Я думаў, калі гісторык, дык абавязкова павінен ведаць.

Пытанне пра стары падвал нечакана зацікавіла ўсіх.

– Ён застаўся ад даўнейшага будынку, – узяўся тлумачыць старажыл. – Там ці то белагвардзейскі асабняк быў, ці то панскі палац. Гэтага я ўжо дакладна не ведаю.

Майсюк з Альхімовічам паспрабавалі спытаць пра прывіды і скарбы. У адказ усе ўбачылі толькі разведзеныя старэчыя рукі і адмоўнае матлянне галавой. Маё сэрца тым часам затахкала з неймавернай хуткасцю. Я цудоўна разумеў, што гаворка ідзе пра рэшткі гарадской сядзібы Селезня, якую згадваў Белікаў.

– Дык што там увогуле? – ледзь здолеў вымавіць я ад навальнага хвалявання.

– Нешта ёсць. Але нічога асаблівага, – казаў стары. – Дакапаемся сам убачыш на свае вочы. Таму не хвалюйся лішні раз. Калі нешта цікавае будзе, то свой артыкул па гісторыі ты ў кожным выпадку напішаш. Ні я, ні Лёнік, ні Лесь, ні хто іншы на твой хлеб замахвацца не будзе.

Напарнікі засмяяліся і вярнуліся да працы з прыкметнай гультаяватасцю. Мне ж нясцерпна хацелася як мага хутчэй апынуцца ў старых сутарэннях, хаця я і не ведаў, што гэта магло мне даць. Недзе праз гадзіну мы вынеслі апошнія каркасы парт, вучнёўскіх крэслаў і фрагменты стэндаў, ад якіх тхнула ХХV з’ездам КПСС. Далей была толькі сцяна. Звычайная, нічым неадметная сцяна. Убачыўшы гэта, я ледзьве не заскуголіў. Мне хацелася кінуць дакорлівае слоўца Давыдавічу. Аднак, калі цьмянае святло толькі што ўкручанай лямпачкі дапоўнілася яркім промнем ліхтарыка, які дастаў Альхімовіч, маё расчараванне знікла.

Ад сцяны там і сям паадстравала тынкоўка. У вызваленай ад яе прасторы досыць выразна праглядаліся фрагменты мазаікі. Я падышоў бліжэй, схапіў з-пад ног нейкую жалязяку і стаў ліхаманкава сашкрабаць рэшту тынкоўкі. Астатнія бязмоўна назіралі за маімі ліхаманкавымі рухамі. Калі большая частка тынкоўкі ўпала долу, я ўрэшце змог зразумець, што перада мной фрагменты мазаічнай выявы, якая снілася Алісе. Дзева сапраўды нагадвала яе, а ў аднарогу пазнаваўся я, прынамсі, у маім даармейскім абліччы. Многіх каменьчыкаў, керамічных плітак, смальты ў выяве не хапала, што выглядала цалкам лагічным і вытлумачальным. А вось наяўнасць крыжападобнай выемкі у цэнтры сцяны паміж дзевай і аднарогам мяне збянтэжыла. Я сеў на кукішкі, каб больш уважліва разгледзіць яе. Краі выемкі выглядалі ідэальна роўнымі. Мне было цяжа ўстрымацца ад таго, каб не правесці па ёй пальцам.

– Эрнесцік, здаецца, што ты не тымі адтулінамі цікавішся, – карчомна пажартаваў Іскаліеў, выклікаючы буру мужчынскага смеху.

Я ніяк не адрэагаваў на жарт. Нейкая сіла на імгненне адхінула мяне ад сцяны, і на той самы час перад маімі вачыма ўзнік ясны відарыс: крыж у зямлі пад адным з вулляў на пасецы каля сутоку Быстрыцы і Сівой. Апамятаўшыся, я ведаў, што ўбачаны ў відзежы крыж павінен апынуцца ў выемцы між дзевай і аднарогам. Праўда, да якіх наступстваў магло прывесці гэтае ўз’яднанне, мне даводзілася толькі здагадвацца.

– Дык скажы, што ты там асаблівага ўбачыў? – без найменшага намёку на жарты запытаў Майсюк.

– У якім сэнсе? – дужа збянтэжыўся я.

– У самым прамым. Чым цябе гэтая абшарпаная сценка прывабіла?

Разумеючы, што ніхто, акрамя мяне, мазаікі не бачыць, я яшчэ больш сумеўся і роспачна паціснуў плячыма. Тлумачыць усім, што на сцяне ёсць досыць выразная выява, сэнсу не было.

Закончыўшы працу ў сутарэннях, мы вярнуліся ў кабінет дырэктара і папрасілі адгул за добрую і хуткую працу. Руслан Альгердавіч не пярэчыў, дазволіўшы наступным днём у школу не прыходзіць. Я ўсцешана выдыхнуў, задаволены тым, што не давядзецца марудзіць з выездам на прымроеную пасеку, думка пра якую магічнай стрэмкай пульсавала ў галаве. Як толькі мы выйшлі з кабінета, я звярнуўся да Майсюка:

– Слухай, Ярык, як ты наконт таго, каб заўтра з’ездзіць за горад у адно цікавае месцейка? Мне трэба артыкул па краязнаўству пісаць. А без выезду туды закончыць яго ніяк не атрымаецца. Справа даволі тэрміновая, а часу, як заўжды не хапае. А ў цябе машына. Змог бы дапамагчы?

– Яно, канечне, можна было б, – ухмыльнуўся фізік. – Але мы тут з Алесем і таварышамі надумаліся ў Counter Strike разануцца.