Сяргей Балахонаў - Інфанта і аднарог

Мяне перасмыкнула. Я не чакаў такога фіналу яе прачулых словаў і перапытаў:

– Што ты сказала? Якую вайну вы прайграеце? І хто вы?

Дзяўчына заплюскала вачыма.

– Я нічога не казала пра вайну. Вам падалося.

– Але ж я выразна чуў, як ты сказала: «Без вас мы прайграем вайну», – мне цяжка было суняцца.

– Не, вы няправільна пачулі, – яна напяла на твар усмешку. – Я сказала інакш. «Бэз шчасны, грай раем вясну». Гэта з аднаго верша Мілы Шчодрык. Яна зараз у Мінску на семінары для маладых літаратараў. Але перадае вам прывітанне.

– Ой, прабач, дарагая. Я зусім ад сваіх прыгод галаву трачу, – перапрасіўся я, хаця пэўная долька сумневу засталася.

52.

З больніцы мяне забралі Майсюк і Альхімовіч, якія пад’ехалі на «жыгулёнку», прывёзшы мне старую вышываную сарочку са школьнай грымёркі і мой палітон, што заставаўся ў настаўніцкім гардэробе. Па дарозе я расказаў ім пра канчатковы дыягназ і папрасіў супакоіць калегаў.

– Супакоіць мы іх супакоім. Але ж трындзяжу пра цябе будзе яшчэ аёй-аёй колькі, – быў перакананы Ярык.

– Ага, такую ўжо пургу нясуць, – пацвярджаў Альхімовіч.

– Скончыцца пурга, скончацца завеі, – крыва жартаваў я.

Дома пасля гадзіннага адмакання ў ванне, нездаровага абеду і неспадзяванага sms-прывітання ад Алісы (хвалявалася ўсё ж!) я ўсеўся за кампутар. Мне не давалі спакою некаторыя рэчы. Я не разумеў, як мог адначасова быць і ў іншай рэчаіснасці, і заставацца ў сваёй. Словы Данцовай пра паспяховы адкрыты ўрок сведчылі, што ўрок закончыўся ў маёй прысутнасці. Пагартаўшы свой блог, я ўбачыў, што апошнія восем дзён мной рабіліся допісы. Гэта азначала, што я быў тут, а не ў Сталінградзе. Аднак наколькі дасканала мне помніліся ўсе мае сталінградскія прыгоды, настолькі пустой была скарбонка маёй памяці аб маім жыцці-быцці ў Галацічаску ад моманту, калі Аліса зачытвала на ўроку загад №227.

Мімаходзь я паспрабаваў зазірнуць на сайт Алісы. У браўзеры з’явілася паведамленне, што старонка выдалена. Я сумна ўздыхнуў і набраў у форме пошукавіка два словы «Сталінград» і «Іціль». Вынікаў практычна не было, за выняткам колькіх спасылак на блог аднаго самазамілаванага літаратара, які пафасна апісваў свой сон, у якім Сталінград называўся Іцілем. Мне зрабілася няўтульна. Ад згадкі пра сон і ад таго, што ўвосень я ўжо трапляў на гэты блог, марна шукаючы сляды кангрэгацыі. Толькі тое, што сон літаратара быў даўнішнім, а расказ ніяк не стасаваўся з маімі прыгодамі, выратавала мяне ад прыпадку меланхоліі, угрунтаванага на здагадках, што: а) маё жыццё частка сну таго клятага пісьменнічка, б) я з’яўляюся латэнтным лаўцом сноў.

Гумору дадавалі свежыя водгукі на маю кнігу. Адны называлі яе сведчаннем наяўнасці ў аўтара вялікай колькасці ідэй у спалучэнні з майстэрствам немагчымасці рэалізаваць належным чынам хаця б адну з іх. Другія падкрэслівалі канцэптуальную беспадстаўнасць аўтара як вынік татальнай аберацыі творчых задаткаў пад цяжарам дыскурсу правінцыі і феномену ўнутранай паўэміграцыі з ніадкуль у нікуды. Трэція папросту цвердзілі, што з такімі раманамі і раманістамі, як Эрнест Баластоўскі, літаратура нашае роднае гаротнае зямелькі не хутка далучыцца да сучаснага еўрапейскага культурнага кантэксту. Я ўсцешана ўсміхаўся, ведаючы, што правалам для маёй кнігі было б поўнае маўчанне крытыкаў і чытачоў.

Безумоўна, мне хацелася цалкам пераключыцца на творчыя подумы. Але гэта было немагчыма. Я зноў а зноў вяртаўся ў думках да сваіх сталінградскіх прыгодаў. Я спрабаваў зразумець прысутнасць у той рэчаіснасці вобразу Грышы Стахіевіча. Тлумачэнне спакусліва ляжала на паверхні: хлапец кахае Алісу Селязнёву, але, не могучы змагацца за яе каханне, змагаецца супраць кахання іншых да яе, хаця да катэгорыі іншых не адносіць Дзіму. У такім разе мне бачылася вельмі лагічная карціна падзеяў у нашай рэчаіснасці. Стахіевіч, раскусіўшы маё стаўленне да Алісы, мог пачаць мне помсціць тымі спосабамі, якія здаваліся яму найбольш прыймальнымі. Цяпер я быў гатовы паверыць, што сапраўды ён вінаваты ў здарэнні з лялькамі. Я быў гатовы вінаваціць Грышу ў рэтрансляцыі пагрозы «Вешайся сука!». Я амаль не сумняваўся, што і напад на мяне ў падваротні зладзіў ён, падбухторыўшы некага са сваіх старэйшых сябрукоў. Патрабавалася яго прызнанне. Проста ўзяць і націснуць на юнака я не жадаў. Пытанне ўяўлялася далікатным і для яго, і для мяне. Мусіла быць важкая нагода, каб паразмаўляць з ім і не даць зачэпкі, каб той ашчаперыўся. Можна было б доўга чакаць такую нагоду, але неўзабаве Грыша сам зрабіў яе мажлівай.