Jenő Rejtő - La skeleta brigado

— Kvazaŭ li estus freneziĝinta — diris Libourne, kiam ili elvenis.

— Eh — mangestis doktoro Minkiew, kaj li aspektis tiel en la negliĝo, kvazaŭ li estus sorĉita virino fare de malica ĝino, sed la transformiĝo sukcesis nur duone pro ia eraro. — Tiu ĉi klimato oksidas la nervosistemon, sed ne tio estas la problemo ĉe Gouillaume. Li havas neŭrastenion.

Minkiew ekfumis cigaron, pro kio lia aspekto fariĝis eĉ pli maltrankviliga.

— Kie en la infero estas ĉefleŭtenanto Vigoin? — rigardadis Sirone dekstren-maldekstren.

Eble lia interesiĝo ne estus tiel supraĵa, se li ekvidus en tiu momento, ke Ligert montras disfaliĝintan protokolon al Minkiew.

— Bonvolu rigardi — sinjoro regimentkuracisto… ĉu tiu ruĝa humidaĵo estas sango?

Minkiew paliĝas kaj elprenas ĝin el lia mano.

— Tio estas via profesio, sinjoro regimentkuracisto, vi do scias. Ĉu ĝi estas sango?

— Ne! — li respondas mallonge. — Ruĝa vino! Kaj tenu vian buŝon fermita pri tio, ĉu vi komprenas?

Sur la sanga notlibro estas skribite:

V I G O I N

La esploro daŭriĝis indiferente sur la korto.

Sirone rapidis tute melsekiĝinta al la domo de la staboficejo. Berlac aperis antaŭ li subite ĉe la pordego.

— Kun via permeso… ĉu mi rajtas… paroli… sinjoro kapitano… mi opinias, ke vi miskomprenas miajn kapablojn.

— Ĉuuu?… Parolu pli kompreneble, Berlac… Phu…

La suno jam brilis brulige, ĉar ĝi grimpis ĉiam pli alten sur la ĉielo, gradon post grado, kiel ia flava, maljuna araneo.

— Kun via permeso, sinjoro kapitano…

— Ne diru konstante, ke „kun via permeso” — Sirone admonis lin malpacience, kaj li timzorge sentis, ke nenio motivas lian antipation kontraŭ Berlac, per kio li ĉiufoje skurĝas la vantecon de tiu fervorulo pro sia terura incititeco. Eldiru rapide, kion vi volas, anstataŭ kompliki.

Li balbutas suferante, kvankam li bone scias, ke lia frazo ŝajnas ridinda stultaĵo:

— Sinjoro kapitano, vi prijuĝas ne miajn kapablojn…aŭ, kiel sinjoro kapitano prijuĝas min, tio ne montras miajn verajn kapablojn, kaj…

— Ba, mi petas! Kiaj stultaĵoj estas tiuj? — li respondas mansvingante. — Zorgu pri tio, kion mi diris! La malliberulon n-ro 63 traktu severe, sed li restu vivanta, ĉar nek vi transvivos, se vi mortigos lin. Cetere ordonu, ke tiu malliberulo tuj anonciĝu partopreni priaŭskulton! Rompez!

Kaj Sirone lasis lin tie. Pasis nek duon minuto, kiam la ruĝlipharara kaporalo alvenas kurante, kaj spiregante li raportas al Berlac:

— La sinjoro serĝento… sendis min avize!.. Ne nia kulpo estas tio. Bonvolu kredi! La ordono venis malfrue.

— Kio okazis?!

— La… gardistoj… mortbatis… la malliberulon n-ro 63!

Ĝi okazis jene:

La batalo daŭris ekstere, ĉe la ŝtonminejo

Fécamp kaj la suboficiroj interbatadis

Ili sangavide atentis lin. Se li malfortiĝos: ili fraposos lin.

Sed ankaŭ Fécamp scias tion.

La ostoj, eroditaj pro la ŝnurpendigo, akre doloras lin. Lia kapo vertiĝas… Li ankoraŭ bezonus flegadon. Sed li rompas ŝtonon. Kaj li atentas, ke lia volo regu siajn torditajn membrojn, lancinajn muskolojn.

Ĝi estas kruela lukto!

Preskaŭ praa batalo per ĝia kruda, morta, senkaŝa konkuro, kiam la nervoj, muskoloj, volo, tenaco devas venki ĉiun baron.

Li rompas la ŝtonon. Homfiguroj venas el la kavaĵo kun puŝĉaro. Fécamp forte kunpremas siajn dentojn. Granda plago estas la forpreno de la duono de lia akvoporcio. Eble morta. La polvo ŝvebas kiel nubo ĉe la ŝtonrompejo. Ĝi sekigas la gorĝon, iritas la pulmon. Ili rajdas sur la supro de la ŝtonamaso kun la peza martelo. Ritma, konstanta bruo klakadas, kiel ili frapadas rapide, senĉese, samtakte.

Antaŭ la okuloj de Fécamp dancas ruĝaj kaj nigraj makuloj en la arda aero. Kaporalo, nomata Grison iradas tien-reen, iafoje li strabe rigardas al li. Tamen ne laciĝas tiu malliberulo n-ro 63. Venas Magiron.

Jam stridas lia voĉo:

— Mallaboremaj friponoj! Rapide! Rapide!

La malbenitaj rajdistoj eĉ pli fervore rajdas sur la bruaj, ruliĝantaj ŝtonamasoj…

Bruo… bruo… bruo… La multaj, pezaj marteloj rapidritme frapas, kvazaŭ granda maŝino klakus. La ŝvito konstante fluas, kaj la marteloj deglitas de sur la malsekaj ŝtonoj. Suprensaltintaj ŝtoneroj vundas ilian vizaĝon. Pigraj, malhelaj sangogutoj falas sur la ŝtonon.

Ili batas ĝin… Sango, ŝvito kunfandiĝas, disverŝiĝas, sekiĝas sur la polviĝinta ŝtonamaso… Ili tusas, ternas, bolas la aero, la polvo ŝvebas… Sekiĝas la ŝvito kaj la sango…

Aliaj gutoj falas. Sango kaj ŝvito: senmezure multaj estas el ili sur tiu ĉi tero.

Fécamp ŝatus elteni ĝis tagmezo… Li jam malfortiĝas… Li havas kapturnon.

— Nu, kio okazis, hundo? — krias Magiron kaj venas.

Li rapide martelas. Li devas fari tion! Se ili ekbatos lin, li perdis…

Li batas la ombron de la serĝento sur la ŝtonoj kaj kunpremas siajn dentojn. Kiel ili grincadas… Li manpremas la tenilon per sia ĉiu forto. Se li sukcesos sen sveno elteni ĝis tagmezo, tiam estos bone. Morgaŭ li reakiros sian fortodiferencon, kio nun mankas.

La gumbastono pumbruas ie malantau li. Homo veas… Pusĉaro grincadas… La ŝtonoj bruas…

Li jam ne vidas. Eĉ tio povas esti, ke li laboras sveninta, ĉar nigra kurteno kovras ĉion… Nun malvarme juktiklas lia stomako, li sentas, ke lia lango ŝveliĝas kaj ĝi torporiĝas ĉe la ezofago…

— Iu alpafis Magiron-on… flustras Gerard apud li spiregante. Tiu junulo havis nur dudek ok jarojn. Kelkfoje li forte tusis, kaj sangostrio aperis en lia buŝangulo, ĉar iafoje kapilaro krevis en lia pulmo.

Ŝtonpecoj disruliĝis el lia renversiĝinta puŝĉaro. Fécamp respondis lace:

— Ĝis kiam ekzistas infero, ĝis tiam troviĝas konvenaj diabloj. Magiron aŭ alia… Ĉu ne estas egale?…

Gerard nun rapide viŝas per malseka tuko la frunton de Fécamp, kiu ne povas interrompi sian laboron.

Tio estas agrabla al li. Fécamp dankeme rigardas sur la knabon:

— Dankon.

Homoj de diversaj aĝoj, profesioj, inteligento, edukiteco, ili kune rompas ŝvitante la grizan, stultan ŝtonon, havante tiom da avantaĝo el tio, ke ili trovas la Bonon en unu la alia kaj en si mem, pri kio ili ne sciis ĝis nun, ĉar ili ne kredis tion. Sed ili fariĝis ĉi tie brutaj servutuloj. En kia sufero, amare, kun perdita kredo antaŭ la fermiĝinta morgaŭo, korpe kaj anime rompiĝintaj…

Tiu mortepalaj ŝtonoj kaj skelete blankaj vojoj veos, ploros la tagon de la lasta juĝo. Sango ekfluos el la terbuloj, kiam la arkanĝelo trumpetos alviciĝon!

Neelteneblaj suferoj, cent kaj cent senvoĉaj ŝrikoj vibras en la sufoke varma antaŭtagmezo.

La aero tremetas!

Grison venas al li kaj rikanas.

— Nu, kio estas? Ĉu eble estis pli bone amuziĝi kun la kapitano?…Ĉu?!

Kaj li ridaĉas. Fécamp levinte siajn lacajn palpebrojn, malrapide suprenrigardas, adiaŭante la konscion kun tremanta, senesprima blanko de liaj ektropiaj okuloj.

— Ĉu vi ŝatus ripozi? He?! — krias la suboficiro.

Kaj li piedbatas la manon de Fécamp. Poste li promenas plu. Tiu ne tro granda doloro estas terura sufero en tia mizera stato, kun afliktiĝinta animo, sub la disko de la perpendikle ardanta suno.

Subite ekblovis freŝa brizo, pro kio li reviviĝas. Kio ĝi estas?… Ia grandega flugilo pendolas super li, kiu kirlas aerblovon, denove fortikiginte lin.

Li profunde ekspiras. Poste li ekvidas pendolantan baskon de mantelo en la mano de la atrofia Gerard. La junulo ventumis lin.

— Dankon… amiko… — flustris la malliberulo n-ro 63, alridetante lin.