Уладзімір Някляеў - Так

Віна вайны і жах яе, і страты
На мне адным, бо вы за мной ішлі.
Па восьмым плачы будзе плач дзевяты.
Яшчэ вам доўга плакаць на зямлі.

Кідайце зброю і стаўляйце хаты,
Бярыце баб, каб роду не звялі.
Па восьмым плачы будзе плач дзевяты.
Яшчэ вам доўга плакаць на зямлі".

"Пра што ён кажа? - думалі салдаты. -
Пра што ён плача?!. Мы перамаглі!.."

Па восьмым плачы будзе плач дзевяты.
Яшчэ нам доўга плакаць на зямлі.

***

уверх і ўніз шляхі
гарызантыльных
няма шляхоў
уверх і ўніз шляхі

і молаты грукочуць па кувадлах
каб у зямлі гарбелі лемяхі

ЦЫГАНКА

- Нагадаю больш, чым ёсць,
Карт не мала...
Падыходзь, маскоўскі госць!
- Як пазнала?

- Мне вы не да галавы,
Тлум народу,
Ды няўсмешлівыя вы,
Што з усходу.

***

Прымроіцца, як праз туман
У далечы змяркальнай,
У Львове
з рыбамі фантан
На плошчы прывакзальнай,

Дзе доўга-доўга, як рака,
Цякла, плыла няспынна
Да адыходу цягніка
Апошняя хвіліна,

Дзе нешта спела з нематы
І прападала ў слове
На мове той, якой ні ты,
Ні я
не зналі ў Львове,

Дзе мова тайная ў той час -
Усё адно, якая -
Між словамі не ўзнікла ў нас,
Як музыка ўзнікае,

І дзе дагэтуль, праз гады,
На словы моў таемных
Перакладаюць шум вады
Шэсць рыб.
Нямых.
Каменных.

КРЫВІНКА

Журбую - помнішся ў журбе.
Святкую - у святочнай скрусе.
О, Украіна! Я табе
І за гарою пакланюся.

Наканавана помніць двум,
Што па нялюбых не сумуюць,
Што зберагае толькі сум
Не памяць рэчы - рэч самую.

І калі б'юць наводмаш страты, -
Каб нешта зберагчы,
Цябе
Прыкусваю, саланаватую,
Нібы крывінку на губе.

НОВЫ СВЯТ

Чэславу Сенюху
Хавалі Сталіна.
Масква
Глядзіць далёка:
Драконавая
Галава
З крамлёўскім вокам.

Варшаўцы выйшлі на пляцы,
Паныла ўсталі.
- Поляки, вроде, молодцы, -
Заўважыў Сталін.

І Берыя згадзіўся:
"Да,
Все в скорби, вроде...
Оделась только б... одна
Не по погоде.

Мы стерву эту устраним..."
Як выклік,
смела
Ішла насуперак усім
Жанчына ў белым.

Лубянскі снайпер у прыцэл
Зірнуў марозна:
Адзін, другі і трэці стрэл -
На след, ды позна!

Скасіўся Берыя на след,
Пенснэ ўспацела:
"Ей-богу, Коба, это бред,
Она без тела!

А посмотреть со стороны...
Ну, польки эти!"
І Сталін уздыхнуў з труны:
"Смотри, Лаврентий...

Одна она пусть стоит двух
Московских пассий -
Опасней, если это дух,
Куда опасней!

Держать на поводке народ
Учись до гроба.
Сама свобода не живет".
"Я знаю, Коба".

Адзін, другі і трэці стрэл...
"Стреляеш плохо!.."
Лубянскі снайпер збіў прыцэл
Аж на эпоху.

Ва ўсіх часах, хоць жылы рві,
Свае законы;
Сукенка белая ў крыві -
Сцяг бел-чырвоны!

Сама свабода не жыве?..
А ў нос вам дулю!
Яшчэ тырана па Маскве
У склеп цягнулі.

Яшчэ трашчалі ў лагерах
Лесапавалы,
А ўжо імперыя па швах
Паўзла, трашчала,

І воля ўжо ўставала з тла,
Плыла, як пава...

Жанчына ў белым
і была
Сама Варшава.

АПОШНІ КАРОЛЬ

Прысніўшы Польшчу ў ложку Кацярыны,
Аднойчы ён падумаў: "О-ё-ёй,
Якія будуць жарцікі і кпіны
Па часе над каронаю маёй!.."

Ды ведаць ён не мог і палавіны
З таго ўсяго, што станецца пасля,
Што заблішчыць аздоба караля
Начным гаршком у спальні Кацярыны.

Ён хітраваў, гатовы да вянца
З імперыяй!.. Смяяўся сінявока...
Але было ўжо блізка да канца -
Да Воўчынскага шлюбу недалёка.

Бліжэла і бліжэла да вайны,
Да хуткіх шабляў, выхапленых з ножан!..

Ад мора і да мора
Польшчы сны,
Шырокія, як Кацярыны ложак.

ІНФАНТА

Яна ні там, ні тут,
яна адгэтуль воддаль,
Бо брошкай на плячы
апалены спарыш,
Бо ў рыцарскім баі загінулі абодва:
І рыцар - Белы Крыж,
І рыцар - Чорны Крыж.

Яна ні з тым, ні з тым,
бо страціла абраных,
Бо іх на люты бой заклікала сама!..
Цяпер, калі няма ніводнага з каханых,
Ёй выбіраць паміж
Нялюбымі двума.