Уладзімір Някляеў: Так

***

Тым часам, як час прабягае,
Пытаюся з часам сам-насам:
"Скажы мне, мая дарагая,
Ці ты не самоцішся часам
Па часе, які пралятае,
Як пыл залаты скрозь праменні,
Скрозь сны нашы, мары, трызненні,
Скрозь тое, што назвы не мае?.."

***

Вялікдзень. Сонечна. Званы.
Хрыстос васкрос. Чакаюць дзіва.

Антыхрысты прыйшлі з вайны;
Без дай чаго рабіць, яны
Хрыстосваюцца сарамліва.

ЛАНЦУГ

З пустот і разрываў нябесны каваль
Ланцуг адкаваў і наважыў мой лёс...
І ўсё ж
між пустотаў з разрывамі
сталь -
І па ланцугу прабягае мароз...

КРЫГАХОД

На Фінскім заліве адтайвае лёд.
Ускрыкваюць чайкі над Фінскім залівам.
На міг мне здалося шчаслівых сярод,
Што я паміж імі таксама шчаслівы.

Ды вецер, як чайку, ускрыліў тугу
З паводкавай Віслы, з дрыготкай Варшавы,
Дзе я ўсё - па лёдзе - на бераг бягу,
Налева - на левы, направа - на правы.

Плыве пад нагамі і трушчыцца лёд -
Плыву - і бягу - дзень за днём, год за годам -
І дыбіцца лёс, як сцяной - крыгаход,
Упёршыся ў мост - і ламаецца лёдам!

Як страшна ён падае ў цемень вады!..
Як дна там няма!..
Як паводка не пройдзе!..
І я ўжо - не знаю, па што і куды? -
Па лёдзе - па лёдзе - па лёдзе - па лёдзе...

Направа, налева - адна старана -
Налева! - направа! - па крыгах! - адчайна!..
А ледзь прыпынюся - палонка без дна,
А ледзь азірнуся - ускрыквае чайка.

***

Вецер коціцца па полі -
У зямлі шукае долі.
Доля рвецца з цёмных нетраў
І сябе шукае ў ветры.
Вецер. Поле. Доля. Дым -
Скрозь пустое
у пустым.

Ты ў жыцці сваім зямным
Возьмеш толькі ў дыме дым.
Тое возьмеш ты ў агні,
Што сякера ў камяні.

НА 20 ЛІПЕНЯ 1999 ГОДА

Народу можа засціць зрок
Без дай прычыны.
Ды бачыць Божа кожны крок
На звод Айчыны.

У вочы вам адплаты час
Зірне сурова.
Каб дзеці апраўдалі вас -
Вярніце Мову!

Няма пачаткаў і канцоў,
Усё - працяг.
Каб не ўскіпела ў жылах кроў -
Вярніце Сцяг!

Улады сверб, што вас скубе,
І славы сверб,
Пакіньце ўсё сваё сабе -
Вярніце Герб!

Дальбог, пра гэта не са зла
Малюся ў скрусе,
А каб зямля вас прыняла
На Беларусі.

СЮЖЭТ ГЕНАДЗЯ КАРПЕНКІ

Што тваё - таго табе даволі.
Ну, прынамсі, смерці і жыцця.
- Я, Валодзя, не памру ніколі,
Буду жыць ды жыць сабе... Хаця...

Ён прымоўк, як перадумаў нешта,
І, прастору сціснуўшы ў кулак:
- Не, - сказаў, - абрыдне жыць,
дык зрэшты
Можна і памерці, але так,
Каб і чэрці не касілі крыва
На тым свеце, як на мудака,
Каб і ў пекле падаваў мне піва
У штанах з лампасамі
Лука.

КЫ-ГЫ

Шалёная шаша ад Прагі да Варшавы,
Нябёсы п'е нагбом Мядзведзіца з Каўша,
І ў кожным з нас душа разбойніка Варавы -
Вясёлая гульба, віно і анаша.

З чаго гульба пайшла?.. Забылася прычына!
З таго, што ў нас жыццё - адно і на глыток!
І ў нас адна на ўсіх - навошта больш? - жанчына,
Калі адзін канец - і ўсім у той жа бок!

"А ну нам раскажы, як ты да нас блудзіла!
А ну нам пакажы кайфовае кіно!
А ну ўсё загалі!.." "Ты меней пі,вадзіла!..
Ці, калі хочаш, пі! Усё на ўсіх адно..."

Як смокча! - ах ты, б...! Як языком казыча!
Мы б не ўзялі з сабой старой якой каргі!..
"Гэй, музыку гучней, бо за вакном кыгыча,
І хто б гэта мог быць?! - кы-гы! кы-гы! кы-гы!"

А хто б ні быў - пляваць! Я сам сябе не помню!..
Забыўся, хто я ёсць!.. Крумкач? Пугач? Удод?..
І нахі-
ля-
ецца, плыве на захад поўня
Над скошанай шашой, што, як страла - на ўсход.

Вадзіла, ты куды?! Мне ў гэты бок не ўспешкі!..
Там на мяне сіло! Я выскачыў з яго!
Дык для чаго - назад?
Які язык у Гнешкі!..
Але ж не жыць было - на ўсходзе - са свайго.

Ні анашу курыць, ні піць было ў астрозе!..
Я заплаціў за ўсё! Я ўсе вярнуў даўгі!..
Ды што за птушка там - наперарэз дарозе?!
Пра што яна крычыць: "Кы-гы! Кы-гы! Кы-гы!"

Мне патакае ўсё - яна не патакае!..
І што гэта за крык,
і што гэта за знак? -
Я б разгадаў, але
кампанія такая! -
І Гнешцы ўсё адно - і хто крычыць, і як.

А гэтае "кы-гы"
заходзіцца над намі!
Як з адзіноты ўсёй! З усёй маёй тугі!
З маёй маны! З віны! Аглухлымі званамі
З расхрастанай душы: "Кы-гы! Кы-гы! Кы-гы!"