Уладзімір Някляеў - Так

Усім на волю Бог дае іспыт -
І не займець збавення ад іспыту:
Адзін раз воля - калі ты з нябыту,
Другі раз воля - калі ты ў нябыт.

***

Перайначыць, парваць, папаліць -
Божа мой, колькі попелу ў лёсе!
І нічога ўжо не засталося,
І няма -
а баліць.

Дык няхай бы застаўся, не тух
Сам агонь, што мы ў ночы расклалі,
Сон пра той, што над рэчкаю, луг,
Сон пра тыя - за рэчкаю - далі...

Сон пра сны... Пра той бераг лясны,
Дзе нічога майго не ўцалела,
Дзе ў мяне і былі толькі сны...

Што ж тады
там згарэла?

ДАЎГІ

Жыццю, што займета ў пазыку,
Нібыта сплаціў я даўгі,
І рэчкай з паводкі вялікай
Шукаю свае берагі.

Даволі.
У роднай краіне,
Калі я камусьці і вінны,
Дык тым, хто ўскапае і скіне
Зямлю
на маю дамавіну.

***

У сваім народзе
ты жывеш,
У чужым народзе
пражываеш,
Як ідзеш сабе самому ўсцеж
І хады сваёй не адчуваеш...

***

...я прамоўлю апошняе слова -
Бог суддзя...
а душа да суда не гатова...

так у мора, што зеўрыць сурова,
выплыць страшыцца
напалову
непрасмоленая ладдзя.

***

Што вернешся - сам ты не верыў.
Ды ўспомніў: цябе там чакаюць,
Як з выраю...
З пылам і ветрам
За спінаю -- далеч.

Ты - ветрам у браму. Прыбег ты.
На крык твой - з трахеі, з аорты -
Няхай бы гукнуўся хоць нехта,
Хоць той, хто не мёртвы.

Ды ўголас заходзяцца жалем
Цвікамі прыбітыя дзверы.
І попелам цягне зляжалым,
І мышы пагрызлі шпалеры.

Ты хрысцішся, молішся Богу,
Ды позна - наўрад ці, наўрад ці...
Трыпутнік прыбег да парогу -
Па пыле, па ветры, па страце.

Два цені з акна цікавалі,
Забраныя ў белую раму.

Ты рукі параніў цвікамі.
Загойваў трыпутнікам раны.

***

Быў я - як і ўсе былі.
Жыў - за што плачу.
Гнеў нябёс і спеў зямлі
Зведаў. Бачыў. Чуў.

І нібыта меў свой лёс -
І не меў яго...
Спеў зямлі і гнеў нябёс
Быў ні для чаго.

***

Яшчэ нічога не было,
І ўсё ўжо сталася -
Дрыготка,
Як па вадзе азяблай лодка,
Завеславала, паплыло...

Такое ў лодцы той са мной,
Што невыносна, немагчыма!..
Адна Айчына за плячыма -
І анікога за спіной.

***

Ноч - і д'ябал грае на трубе,
Пацяшае ведзьмаў-бессаромніц...

Анікому - і найперш табе
Я ўжо не расказваю бяссонніц.

Не маню, што на тваім плячы
Сніў-лічыў радзімкі залатыя...

Ах, як граюць!.. Скачуць уначы!..
Д'ябал гэты... Ведзьмы маладыя...

***

Голкай зноўку сэрца мецяць!
- Хто забойца?.. Дзе жыве?.

Анікога...
Востры месяц
Шые воблакі,
Плыве.

- Дзе забойца?.. Што за ліха!..

Ні гу-гу. Маўчаць усе...
Вар'яцею ціха-ціха.
Так, як трэба. Пакрысе.

***

Завея... Снегавыя дзюны...
Паўночны кут.
Калі я недзе жыць не думаў -
Дык гэта тут.

Куды мяне занеслі чэрці
Ад крэўскіх брам?
Калі і думаў я памерці -
Дык гэта там.

Спачну, адолеўшы адлегласць,
У тым куце...
Завея легла пад адлегу -
І не мяце.

Схаваю ў злепленую ўсмешку
Адчай, нуду.
Зляплю і кіну ў мора снежку -
Ваду ў ваду.

5 САКАВІКА

Гуд зялёны, гуд вясновы,
Калі трэскаюць аковы
Рэк - і снег з палёў спаўзае...

Хто, як час праб'е суровы,
Гэты гуд за нас пазнае?

Застанецца ў гэтым гудзе
Наша памяць пра спатканне -
І калі мяне не будзе,
І калі цябе не стане.

***

Я люблю твае вочы
У ночы,
У начы,
Дзе вачэй не відно,
Дзе схаваны твой голас сірочы:
"Я адна.
Ты адзін.
Мы адно".

***

Усё, што ўбірае пагляд,
Напрамку не мае:
Сад-Верасень... Дым-Лістапад...
І дым застаецца, і сад -
Пагляд прападае.

Знікае.
Душу ледзяніць
Над дымам, над садам...
І вецер сустрэчна глядзіць
Тым самым паглядам.

***

Знаю: любая дарога вядзе ў бездарожжа,
Ды прамінаю агні і паўстанкаў, і станцый...