Уладзімір Някляеў: Так

Ламае кайф, як лёс! Спыніся ты, вадзіла!..
Не спыніцца ніхто! Шалёная шаша!
І ў кожным, як віхор, віруе злая сіла,
У кожнага свая шалёная душа!

Канае ўжо мая!.. Ды блізка да Варшавы -
Світанак там! -
і ў ім
касцёльны крыж дрыжыць...
І толькі пра адно ў разбойніка Варавы
Пытае Ешуа:
"Скажы, ты хочаш жыць?.."

Пра што пытаць?.. Калі
кампанія такая!
Такая Гнешка ў нас!
Не капай на мазгі!..

А ў цёмнай вышыні, якая ўся пустая,
Няўцямнае, як Бог:
"Кы-гы, кы-гы, кы-гы..."

ВУЛІЦА ВАРШАЎСКАЙ БІТВЫ

"Зялёная вода,
Вада зеляная", -
Спявае ў застоллі сябрына хмяльная,
Што мае прыгоду,
бо мае нагоду:
Сягоння дзень бітвы дваццатага года.

Варшаўская бітва дваццатага года!
Скрываўлены шаблі за шчасце народа!
Пасеклі налева!
Пасеклі направа!
Чарга за табою, паненка Варшава!

Жалезнай рукою -
да шчасця тутэйшых!
Танцуе на белым кані Тухачэўскі!
Чатыры ў адзін у яго перавага,
Не лічачы сілы чырвонага сцяга!

А сцяг бел-чырвоны
нічый і ніякі.
Якая там Польшча! Якія палякі!?
А тыя, якія насмерць тут паўсталі,
Чаго не даруе "пілсудчыкам"
Сталін.

Не, кроў гэтай бітвы не хутка астыне:
Напоўніцца роў да краёў у Катыні,
Прадасць яшчэ Сталін варшаўскіх паўстанцаў, -
Прыпомняцца ўсім Тухачэўскага танцы.

І сам камандарм, што не знае пра гэта,
Які зваяваць яшчэ марыць паўсвета,
Чырвонаму сцягу аддаўшы ўсе сілы,
Ужо недалёка ад краю магілы...

О, колькі пабітых!
Агнём і віхурай
Касіла іх рэвалюцыйная бздура!..
Жылі б - дык спявалі б:
"Зялёная вода..." -
На вуліцы бітвы дваццатага года,

Дзе іх памінае ў застоллі,
Спявае
Сябрына хмяльная, уся маладая,
Якая не знае, што свет залівае
Раз-пораз то кроў, то вада зеляная.

ВУЛІЦА 3 МАЯ

Генерал Ерузельскі
аспрэчвае права свабоды
бунтаваць сярод тых,
хто яе не прымае.

Мы ідзём пад дажджом
праз Варшаву
па вуліцы 3 Мая.

Генерал Ерузельскі
падобны на гальштук, што з моды
хоць і выйшаў, а вузел трымае.

ПАДАРУНАК

"Жыць табе не надаела?
Не агоркнуў белы свет?.."
"Баба клопату не мела, -
Адказаў я. - Знікні, дзед".

"Слухай, ты з якога краю?
Па гаворцы чую: свой..."
"Дзед, я знаць цябе не знаю,
Рухай краем-стараной".

Ён пра Менск ды пра Нямігу...
"Дзед, калі мы землякі,
Дык трымай на памяць кнігу -
І разыдземся ўбакі".

"Не гані. Даўно прагнаны
Я ўжо ўсімі адусюль...
Тут прытулак побач танны.
Грошы маеш?"
"Ёсць пакуль".

"То пайшлі?"
"Гары ўсё гарам!.."
І ў фанерным будане,
Дзе ўся мэбля - стол ды нары,
Спавядаецца ён мне.

Ён вайной сарваны з дому -
І ўжо колькі лет і зім
Не патрэбны анікому,
Ні чужым і ні сваім.

Да мяне прыбіўся: "Слухай,
Не кідай, дапамажы..."
"Дапамог бы, бляха-муха,
Толькі чым і як, скажы?"

"Чым і як, таго не знаю,
Не прыдумаў, як і чым..."
Налівае ён да краю.
П'ём. Закусваем. Маўчым.

Ён пытае: "Зноў па поўнай?.."
Ноч. Вакзал. Свісткі. Гудкі.
Я кажу: "П'ём палюбоўна,
А бярэмся загрудкі?"

"Не, ты што! - ён косіць вокам, -
Лёс нас звёў і развядзе...
Так жыццё маё далёка,
Што няма яго нідзе.

Загрудкі мне з лёсам брацца
Страшна, ліха на яго...
Я знайду чаго баяцца
Нават, як няма чаго".

"Дык чаго ж ты ўрэшце хочаш
Ад мяне?.."
"Ты будзь. Сядзі.
Пачакай да скону ночы,
Развіднее - і ідзі.

Страх мяне, бы ў пекле, паліць.
І табе ўжо страшна?.. Што ж,
Ты мне кнігу даў на памяць -
На табе на памяць нож.

Быў я некалі гарэза...
Немцы ці бальшавікі -
Я і тых і гэтых рэзаў...
Разумееш, страх які?.."

"Колькі ж год табе, старэча?
Нават я з вайны ў гадах..."
"Вечны жыд я, чалавеча,
Вечны жыд і вечны страх..."

Я пайшоў, як развіднела,
І пытаўся ён услед:
"Жыць табе не надаела?
Не агоркнуў белы свет?

Ну, спрацівеў?! Надаела?!
Ну, скажы, скажы, скажы?!."

І пытанне крывянела
І сцякала па нажы.

ДЗЕВЯТЫ ПЛАЧ

Калі з вайны вярнуліся салдаты:
"Дайшлі, - сказаў ім маршал. - Дажылі.
Па восьмым плачы будзе плач дзевяты.
Яшчэ вам доўга плакаць на зямлі.