Уладзімір Някляеў - Так

Іскрыўся
У ёй агонь: у целе, унутры.

Я захінуў кашуляй:
- Не згары... -
Але знутры агонь не захінаўся.

І я падумаў: "Што ні гавары -
А як ніяк... Нібы і не з'яўляўся..."

Каб не адказваць, я спытаў:
- А ты?
- Сюды я замуж выйшла з беднаты, -
Зусім не тое, што чакаў, сказала
Яна ў адказ. - Ты бачыў... За капрала.
Але яго забілі на вайне.

- Цябе таксама, Кася?..
- Што ты! Не...
Хто мог забіць? Я нават не памерла...
Пчалою стала.
- А чаму пчалой?
- Бо мёд люблю. А ты мне, як малой,
На донца! Кроплю!..
- Кася, ты павер мне...
- Ды веру, веру... Думаў: я пчала?

Яна празрыста-голая была
У залатым агні: пчала?.. жанчына?..

Яна спытала раптам:
- Як Айчына?.. -
І тут жа крыльцы тонкія ўзняла
І паляцела...

Не, усё ж пчала.

- Скачы за мной! - цераз агонь ляцела
Пчала-жанчына... Я адчуў, як цела
Празрыста-голым стала - і ўзляцеў,
І слухаў над агнём пчаліны спеў,
Яму ў адказ гукаўся...

С п е ў д у э т а м...

"Што ты мне дасі за гэта,
Калі я цябе дастаўлю
На радзімую старонку,
Даімчу да самай хаты,
Каб ты слухаў, як зязюля
Там гады твае кувае?.."

"А чаго б ты захацела,
Калі ты мяне даставіш
На радзімую старонку,
Даімчыш да самай хаты,
Каб я слухаў, як зязюля
Там гады мае кувае, -
Шапку золата ты хочаш,
Ці ты возьмеш срэбра шапку?.."

"Ах ты хітры песнятворца,
Ведаеш, што абяцаеш,
Бо мне золата навошта,
Як сама я залатая,
Як яно - забаўка дзецям,
Срэбра - коням для убранства.
А ці можаш ты мне Сампа
Разам з накрыўкай стракатай
Адкаваць з пяра лябёдкі,
З малака кароў няцельных,
З воўны доеных авечак
І з ячменнага зярняці?
Вось за што цябе дастаўлю
На радзімую старонку,
Даімчу да самай хаты,
Каб ты слухаў, як зязюля
Там гады твае кувае".

"Я скаваў бы табе Сампа
Разам з накрыўкай стракатай
З лёгкага пяра лябёдкі,
З малака кароў няцельных,
З воўны доеных авечак
І з ячменнага зярняці,
Каб даставіла да дому,
Толькі сумна мне адному
Будзе слухаць, як зязюля
Там гады мае кувае".

"Дык дастаўлю з прыгажуняй,
Чараўніцаю-дачкою
Лоўхі, Пох'ёлы ўладаркі,
Каб яна табе спявала,
Каб не слухаў, як зязюля
Там гады твае кувае..."

- Я мрою, Кайса?.. Гэтак не бывае...
- Вазьмі зярнятка, воўну і пяро,
А малака надоіш... На дабро
Нічога не шкада. Адкуй мне Сампа!

- Калі б умеў, дык я даўно ўжо сам бы...
Хіба зашкодзіў мне б чароўны млын?

Сцішэла Кайса:
- Што ж... Жыві адзін.
Хто марыць пра чароўнае - умее
Чароўнае каваць...

Я ўбачыў: тлее
Адно крыло! І Кайсу падхапіў:
- Ты надта блізка да агню лятаеш!

- Яна спытала:
- Ты мяне кахаеш?..

Каго кахаць?. Пчалу-жанчыну... Кайсу,
Ці Касю?.. Хто яна?..

- Ды не кусайся! -
Усклікнуў я - уджаліла яна!

- Пайшлі купацца. Даставай да дна! -
Яна нырнула. - Што ты невясёлы?..

Адно я ведаў: не ныраюць пчолы.

- Калі ж купацца, як не на Купалле!
На Міттумары!.. Юханас!.. - Яна
Глыбей плыла... І ўся была відна,
І пад вадой свяцілася знутры...
Мяне перавярнула дагары -
І ўбачыліся зоркі, ясны месяц
Так нізка над вадой, нібы павесіў
Яго, скаваўшы, на цвічку каваль...

Мы праплывалі каля дна амаль,
Але ніяк да дна не даставаў я:
Вось-вось... вось-вось... а дно ніжэй, ніжэй...
Нарэшце, камень... і на камень стаў я...
- Табе жыццё, ці Кайса даражэй? -
Перавярнуўся пада мною камень
І нада мной - накрыў і прыдушыў,
І выціснуў з мяне, нібы ціскамі,
Мой дух увесь, я ўжо зусім не жыў,
Таму сказаў - што мёртваму? - што Кайса...

- О, Віпунен!.. Дарэмна... Не старайся...
Што скажа ён, не ведаючы, што?.. -
Шапнула Кайса каменю. - А хто
Цябе сюды закінуў, быццам камень?..

"Гэты вешчы Вяйнямёйнен,
Каве сын, паветра дзевы,
Мацеркі вады, што з хваляў
Падняла адно калена,
Каб на ім зляпіла вуця
Для сябе жытло-гняздзечка,
Залатых нанесла яйкаў
Шэсць, а сёмае - з жалеза,
Каб упалі яйкі ў воду,
Каве, Ільматар у лона,
І каб з яйка, з ніжняй часткі,
Цвердзь стварылася зямная,
І каб з яйка, з верхняй часткі,
Звод нябёс паўстаў высокі,
І з жаўтка каб, з верхняй часткі,
Сонца яснае паўстала,
І з бялка каб, з верхняй часткі,
Ясны месяц засвяціўся,
Са стракатай шкарлупінкі
Зоркі высыпалі ў небе,
А з жалезнай цёмнай часткі
Хмары ў ім павыплывалі...