Уладзімір Някляеў - Так

- Жывы ён!!.
- Мёртвы!!!

Зрок і слых
Замгліліся ўва мне раптоўна.

31

Сляпы, глухі ў чужой краіне...
"Ты ж сам маліў..."
Яна пакіне
Мяне!..
"Кінь першы..."
Як?.. Не стыне
У жылах кроў - пульсуе, б'е!

Рука Яблонскай на ілбе
Дрыжыць, і на губах салёна -
Сляза!..
Няўжо яна па мне?..
За што мне - так кахаць шалёна?
Так слепа! Глуха!

32

Сон у сне! -
І сон за сном вяроўкай звітай...
- Яблонская, мы здані?.. Міты?..

Зноў скачуць па дарозе збітай
На снежна-белых конях Вітаўт,
Міндоўг, Ягайла... Не спыніць
Пагоні - і яна ляціць,
І дыбіць, гоніць, сцеліць коней,
І не суняць яе па сконе
Маім, тваім!.. Яна з грамамі,
з маланкамі
у чарадзе!..
Яна
блішчыць,
грыміць,
гудзе!..
"Яблонская! Літва за намі!"

33

- Ты дзе, Яблонская, ты дзе?..
Я бачыў! Чуў я лёт Пагоні!..
Я не сляпы! Я не глухі!..

"Я тут" - паклаліся далоні
На лоб гарачы і сухі.

"Агонь!.."

34

"Я тут, з табой..."
У доме
Палаў агонь, быў дом агнём
І домам, яваю і сном
Адначасова - і с у о м і
Пачуў я слова...
Снежны слуп
Паўстаў у самай сэрцавіне
Агню...
"Яна мяне пакіне?.." -
Спытаў я ціха, і да губ
Той слуп - манах у белым - палец
Прыклаў. "Табу... Табу... Табу...
Вам трэба Польшчу і Літву
Пакінуць, вас тут спаліць памяць...
Тут кроў і слёзы... Прах і тлен..."
- А ў доме што?..
"Імёны паляць.
За іх тры веданні ўзамен
Даюцца з таямніцы Т а о..."

Яблонская ўвайшла і стала
Каля сцяны агню. Яна
Была ўся ў белым.
- Ты спаліла
Імя? - спытаў я. Як сцяна,
Яна маўчала.
"Тайнай сіла
Павінна быць, каб сілай стаць, -
Пачуў з агню я. - Напісаць
І ўсё спаліць - вось сілы тайна..."
- Цябе прымусілі?.. - спытаў я. -
Таму
імя ў цябе
няма?!.

З агню сказалі: "Не, сама..."

Я напісаў -
Маё імя
Спаліў манах...
Спазнаў я Тао.

35

"Ты тыя веданні спасціг,
Якіх спасцігнуць нельга з кніг -
Для веданняў няма пісьмёнаў...

Шэсць дзён міне, і ты на сёмы
Народзішся з трызненняў, сноў,
Каб помніць пяць магічных слоў,
Чытаць іх вогненныя знакі..."

- А сёння дзень які?..
"Ніякі.
Апошні ў аніякіх днях,
Табой пражытых. Пыл і прах.
Страсі іх.Кінь усё. Ідзі..."

36

І дом гукнуўся мне людзьмі,
Якімі поўны быў...
- Глядзі, -
Яблонская сказала. - Слухай...

Я чуў і бачыў. Мне на вуха
Шапнуў манах у белым:
- Сёмы
Сягоння дзень...

Ён быў знаёмы
Аднекуль мне. Ягоны твар
Усмешка залівала.
- Сёмы
Сягоння дзень...

Нібыта вар,
Сінечаю кіпелі вочы
На смуглым твары.

- Той, хто хоча
Спазнаць - спазнае...

Ён прарочыў,
І мне, няведама чаму,
Быў зразумелы сэнс замглёны
Прароцтва... Я чытаў імёны
Усіх, хто быў тут, - у агні...

Пераствараў на сёмым дні
Недасканалую прыроду
Агонь...

І - як апёк! - свабоду
адчуў я...

Вольны стаў ад той
Жанчыны, што была Літвой,
І ад Літвы самой,
ад праху,
Крывёй залітага, слязьмі!..

Манах падаў агонь:
- Вазьмі!.. -
І ўзяў агонь я з рук манаха.

37

"Свабода ў таямніцы - тое
Адзінае, што не пустое,
Што стрыжань, а не абалонь,
Не бляск агню, а сам агонь,
З якім ты ўжо не прападзеш
У безданях міжгалактычных,
Дзе ў вочы Бога зазірнеш
І вымавіш пяць слоў магічных..."

38

Гары, палай, святы агонь!..
Сцяжына тайны - бакавая...
Яблонскай лёгкая далонь
У валасах маіх блукае,
І мы, зблуканыя, удвох,
Удвох, бо нас кахае Бог,
І нам, пакуль агонь не згас,
Сцяжынай тайны не спыніцца...
- Бывай, Яблонская... Мне час...

Мы з ёй пасвечаныя, нас
Агонь яднае. Таямніца.

Там слупам снег. Там тайны знак
Расстання. Гэтак выпадае...

Каханне не яднала так,
Як таямніца нас яднае,

І тайна таямніцы той
У глыбіні не разгадана:
Каханне ўсё ж схавана ў ёй,
Ці таямніца ў ім схавана?

39

Я пакідаў Варшаву. Снег
Ляжаў на ружах, як газета...

О, пыл газетны!.. Прах уцех
Юрлівых, хуткіх... Цьфу на гэта!
Мышам усё ды пацукам!..